Θρησκείες
Δημοσιεύτηκε: 16 Νοέμ 2008, 18:27
Θρησκείες
ΙΝΔΙΑ
Σίβα, ο Βασιλιάς του χορού
O Σίβα, o ινδός θεός της καταστροφής, είναι επίσης γνωστός ως Ναταράτζα, «ο Βασιλιάς του χορού» -- στα σανσκριτικά «Nata» σημαίνει χορός και «raja» σημαίνει Κύριος / Βασιλιάς. Η εικόνα του Ναταράτζα έλαβε την γνωστή της μορφή στα ορειχάλκινα καλλιτεχνήματα της εποχής της δυναστείας των Τσόλα (Chola ,10ος αι. π.Χ.) και από τότε συνέχισε να κατασκευάζεται από μέταλλο, πέτρα και άλλα υλικά μέχρι σήμερα. Ο Τσόλα Ναταράτζα συχνά λέγεται, πως είναι το ανώτατο επίτευγμα της Ινδικής φιλοσοφίας. Ένας ενδιαφέρον μύθος βρίσκεται πίσω από τη σύλληψη της ιδέας του Σίβα ως Nαταράτζα: σ' ένα πυκνό δάσος στη Νότια Ινδία κατοικούσαν πλήθη από αιρετικούς σοφούς. Προς τα εκεί προχώρησε ο Σίβα για να τους αντικρούσει, συνοδευόμενος από τον Βίσνου μεταμφιεσμένο σε μια πολύ όμορφη γυναίκα. Οι σοφοί άρχισαν να διαφωνούν βιαίως μεταξύ τους, αλλά σύντομα ο θυμός τους στράφηκε προς τον Σίβα και προσπάθησαν να τον καταστρέψουν με διάφορα ξόρκια. Μια τρομακτική τίγρης δημιουργήθηκε μέσα από τις φλόγες της θυσιαστηρίου και όρμησε εναντίον του, αλλά αυτός, χαμογελώντας ευγενικά, την έπιασε και με το νύχι του μικρού του δαχτύλου έγδαρε το δέρμα της και το τύλιξε επάνω του σα μεταξωτό ρούχο! Χωρίς να αποθαρρυνθούν οι σοφοί, ανανέωσαν τις προσφορές τους και δημιούργησαν ένα τερατώδες ερπετό, το οποίο ο Σίβα επίσης έπιασε και το τύλιξε στο λαιμό του σα γιρλάντα. Τότε, άρχισε να χορεύει, αλλά τότε, εξαπέλυσαν εναντίον του ένα ακόμη τέρας με τη μορφή μοχθηρού Τότε, ο θεός πάτησε με το πόδι του πάνω του και έσπασε την πλάτη του πλάσματος, κάνοντας το να σπαρταράει στο έδαφος κι έτσι, με τον τελευταίο του αντίπαλο στο έδαφος, ο Σίβα συνέχισε να χορεύει.νάνου.τέχνης
Για να κατανοήσουμε την ιδέα του Ναταράτζα, οφείλουμε να κατανοήσουμε αρχικά, την ιδέα του ίδιου του χορού. Όπως η γιόγκα, ο χορός προκαλεί έκσταση, πνευματική ανάταση και βίωση του Θείου. Στην Ινδία συνεπώς, ο χορός ήκμασε από άκρη σε άκρη μαζί με την αυστηρή ηθική των διαλογιστικών αξιών (νηστεία, απόλυτη εσωστρέφεια κ.λ.π.). Ο Σίβα λοιπόν, ο μέγας Γιόγκι των θεών είναι αναγκαία επίσης ο Κύριος του χορού.
Έτσι, ο Σίβα Nαταράτζα παρουσιάστηκε αρχικά σε μια σειρά από όμορφα μπρούτζινα αγάλματα στη Νότια Ινδία, μεταξύ του 10ου και 12ου αι. π.Χ. Σε αυτές τις εικόνες, ο Nαταράτζα χορεύει έχοντας κάτω από το δεξί πόδι του μία ξαπλωμένη φιγούρα και το αριστερό πόδι κομψά υψωμένο. Μια κόμπρα ξεδιπλώνεται από τον κάτω δεξιά βραχίονά του, μια ημισέληνος και ένα κρανίο βρίσκονται τοποθετημένα στην κορυφή του κεφαλιού του. Χορεύει μέσα σε μία αψίδα φωτιάς. Αυτός ο χορός λέγεται "ο Χορός της Ευλογίας" (anandatandava). Αυτές οι εικονογραφικές λεπτομέρειες του Ναταράτζα θα πρέπει να ερευνηθούν σύμφωνα με την Ινδική παράδοση και με όρους πολύπλοκης εικονικής αλληγορίας:
Στις πιο συνηθισμένες φιγούρες, ο θεός παρουσιάζεται με τέσσερα χέρια. Αυτή η πολλαπλότητα των χεριών αναπαριστά τις τέσσερις κύριες κατευθύνσεις. Κάθε χέρι είτε κρατά ένα αντικείμενο είτε κάνει μία συγκεκριμένη χειρονομία (mudra). Το επάνω δεξιά χέρι κρατάει μία κλεψύδρα τύμπανο, σύμβολο της δημιουργίας. Κτυπά το ρυθμό του σύμπαντος. Το τύμπανο παράγει επίσης, τον ήχο που συνοδεύει το χορό του Σίβα. Συμβολίζει τον ήχο, ως πρώτο στοιχείο του αναπτυσσόμενου σύμπαντος, αφού είναι το πρώτο και το πιο διαχυτικό απ' όλα τα στοιχεία. Η μύθος λέει, πως όταν ο Σίβα έδωσε το δώρο της σοφίας στον ανίδεο Πάνινι Panini, μέγας λόγιος της σανσκριτικής), ο ήχος του τυμπάνου περιέκλειε ολόκληρη τη σανσκριτική γραμματική. Το πρώτο έμμετρο σύγγραμμα της γραμματικής του Πάνινι είναι στην πραγματικότητα, η Σίβα σούτρα (Shiva sutra).
Το τύμπανο κλεψύδρα αναπαριστά επίσης, την αρσενική και τη θηλυκή ζωτική αρχή δυο τρίγωνα εισδύουν το ένα στο άλλο για να σχηματίσουν ένα εξάγωνο. Όταν διαχωρίζονται, το σύμπαν επίσης, διαλύεται. Το αντίθετο χέρι, το επάνω αριστερά, κρατάει στην παλάμη του μια γλώσσα από φλόγες. Η φωτιά είναι το στοιχείο της καταστροφής του κόσμου. Σύμφωνα με την ινδική μυθολογία, στο τέλος του κόσμου, το μέσο αφανισμού θα είναι η φωτιά. Έτσι, η ισορροπία των δύο χεριών απεικονίζει την εξισορρόπηση της δημιουργίας και της καταστροφής. Ο ήχος ενάντια στις φλόγες, η ακατάπαυστη δημιουργία κατ' αντιπαράσταση με την ακόρεστη επιθυμία της εξολόθρευσης. Το δεύτερο δεξί χέρι βρίσκεται σε στάση (mudra) abhaya, που σημαίνει "χωρίς φόβο", μία κίνηση προστασίας, ερμηνεία που συνήθως αποδίδεται σε μια προβαλλόμενη παλάμη .
Απεικονίζει το θεό σαν προστάτη.
Το αριστερό πόδι είναι σηκωμένο προς το δεξί και το περνά διασταυρώνοντάς το το κάτω αριστερό χέρι είναι τεντωμένο εγκάρσια στο σώμα και δείχνει το ανασηκωμένο αριστερό πέλμα, αναπαριστώντας έτσι την απελευθέρωση από τον κύκλο της γέννησης και του θανάτου.
Ενδιαφέρον επίσης, παρουσιάζει, ότι το χέρι που δείχνει το ανασηκωμένο πέλμα βρίσκεται σε μια στάση που μιμείται την προτεταμένη προβοσκίδα του ελέφαντα. Στα σανσκριτικά, αυτό είναι γνωστό ως «η στάση της προβοσκίδας του ελέφαντα» (gaja-hasta-mudra) και είναι σύμβολο του Γκανέσα (Ganesha, ο θεός ελέφαντας που εξαφανίζει όλα τα εμπόδια), γιού του Σίβα Ο Σίβα χορεύει πάνω στο σώμα ενός νάνου apasmara-purusha (ο άνθρωπος της λησμοσύνης), που ενσαρκώνει την άγνοια, την αδιαφορία, την τεμπελιά.
Η δημιουργία, στην πραγματικότητα, όλη η δημιουργική ενέργεια είναι δυνατή, μόνο όταν το βάρος της αδράνειας (το αδάμαστο σκότος του σύμπαντος) υπερνικηθεί και εξαφανιστεί. Η εικόνα του Nαταράτζα λοιπόν, κατευθύνει κάθε άτομο να υπερνικήσει τον εφησυχασμό και να περάσει στην δράση. Ο κύκλος της φωτιάς και του φωτός που περικλείει ολάκερη την εικόνα, προσδιορίζει το πεδίο του χορού ως ολάκερο το σύμπαν. Το βάθρο υπό μορφή λωτού πάνω στο οποίο στέκεται η φιγούρα, προσδιορίζει την ακριβή θέση αυτού του σύμπαντος μέσα στην καρδιά ή συνείδηση του κάθε ατόμου.
ΙΝΔΙΑ
Σίβα, ο Βασιλιάς του χορού
O Σίβα, o ινδός θεός της καταστροφής, είναι επίσης γνωστός ως Ναταράτζα, «ο Βασιλιάς του χορού» -- στα σανσκριτικά «Nata» σημαίνει χορός και «raja» σημαίνει Κύριος / Βασιλιάς. Η εικόνα του Ναταράτζα έλαβε την γνωστή της μορφή στα ορειχάλκινα καλλιτεχνήματα της εποχής της δυναστείας των Τσόλα (Chola ,10ος αι. π.Χ.) και από τότε συνέχισε να κατασκευάζεται από μέταλλο, πέτρα και άλλα υλικά μέχρι σήμερα. Ο Τσόλα Ναταράτζα συχνά λέγεται, πως είναι το ανώτατο επίτευγμα της Ινδικής φιλοσοφίας. Ένας ενδιαφέρον μύθος βρίσκεται πίσω από τη σύλληψη της ιδέας του Σίβα ως Nαταράτζα: σ' ένα πυκνό δάσος στη Νότια Ινδία κατοικούσαν πλήθη από αιρετικούς σοφούς. Προς τα εκεί προχώρησε ο Σίβα για να τους αντικρούσει, συνοδευόμενος από τον Βίσνου μεταμφιεσμένο σε μια πολύ όμορφη γυναίκα. Οι σοφοί άρχισαν να διαφωνούν βιαίως μεταξύ τους, αλλά σύντομα ο θυμός τους στράφηκε προς τον Σίβα και προσπάθησαν να τον καταστρέψουν με διάφορα ξόρκια. Μια τρομακτική τίγρης δημιουργήθηκε μέσα από τις φλόγες της θυσιαστηρίου και όρμησε εναντίον του, αλλά αυτός, χαμογελώντας ευγενικά, την έπιασε και με το νύχι του μικρού του δαχτύλου έγδαρε το δέρμα της και το τύλιξε επάνω του σα μεταξωτό ρούχο! Χωρίς να αποθαρρυνθούν οι σοφοί, ανανέωσαν τις προσφορές τους και δημιούργησαν ένα τερατώδες ερπετό, το οποίο ο Σίβα επίσης έπιασε και το τύλιξε στο λαιμό του σα γιρλάντα. Τότε, άρχισε να χορεύει, αλλά τότε, εξαπέλυσαν εναντίον του ένα ακόμη τέρας με τη μορφή μοχθηρού Τότε, ο θεός πάτησε με το πόδι του πάνω του και έσπασε την πλάτη του πλάσματος, κάνοντας το να σπαρταράει στο έδαφος κι έτσι, με τον τελευταίο του αντίπαλο στο έδαφος, ο Σίβα συνέχισε να χορεύει.νάνου.τέχνης
Για να κατανοήσουμε την ιδέα του Ναταράτζα, οφείλουμε να κατανοήσουμε αρχικά, την ιδέα του ίδιου του χορού. Όπως η γιόγκα, ο χορός προκαλεί έκσταση, πνευματική ανάταση και βίωση του Θείου. Στην Ινδία συνεπώς, ο χορός ήκμασε από άκρη σε άκρη μαζί με την αυστηρή ηθική των διαλογιστικών αξιών (νηστεία, απόλυτη εσωστρέφεια κ.λ.π.). Ο Σίβα λοιπόν, ο μέγας Γιόγκι των θεών είναι αναγκαία επίσης ο Κύριος του χορού.
Έτσι, ο Σίβα Nαταράτζα παρουσιάστηκε αρχικά σε μια σειρά από όμορφα μπρούτζινα αγάλματα στη Νότια Ινδία, μεταξύ του 10ου και 12ου αι. π.Χ. Σε αυτές τις εικόνες, ο Nαταράτζα χορεύει έχοντας κάτω από το δεξί πόδι του μία ξαπλωμένη φιγούρα και το αριστερό πόδι κομψά υψωμένο. Μια κόμπρα ξεδιπλώνεται από τον κάτω δεξιά βραχίονά του, μια ημισέληνος και ένα κρανίο βρίσκονται τοποθετημένα στην κορυφή του κεφαλιού του. Χορεύει μέσα σε μία αψίδα φωτιάς. Αυτός ο χορός λέγεται "ο Χορός της Ευλογίας" (anandatandava). Αυτές οι εικονογραφικές λεπτομέρειες του Ναταράτζα θα πρέπει να ερευνηθούν σύμφωνα με την Ινδική παράδοση και με όρους πολύπλοκης εικονικής αλληγορίας:
Στις πιο συνηθισμένες φιγούρες, ο θεός παρουσιάζεται με τέσσερα χέρια. Αυτή η πολλαπλότητα των χεριών αναπαριστά τις τέσσερις κύριες κατευθύνσεις. Κάθε χέρι είτε κρατά ένα αντικείμενο είτε κάνει μία συγκεκριμένη χειρονομία (mudra). Το επάνω δεξιά χέρι κρατάει μία κλεψύδρα τύμπανο, σύμβολο της δημιουργίας. Κτυπά το ρυθμό του σύμπαντος. Το τύμπανο παράγει επίσης, τον ήχο που συνοδεύει το χορό του Σίβα. Συμβολίζει τον ήχο, ως πρώτο στοιχείο του αναπτυσσόμενου σύμπαντος, αφού είναι το πρώτο και το πιο διαχυτικό απ' όλα τα στοιχεία. Η μύθος λέει, πως όταν ο Σίβα έδωσε το δώρο της σοφίας στον ανίδεο Πάνινι Panini, μέγας λόγιος της σανσκριτικής), ο ήχος του τυμπάνου περιέκλειε ολόκληρη τη σανσκριτική γραμματική. Το πρώτο έμμετρο σύγγραμμα της γραμματικής του Πάνινι είναι στην πραγματικότητα, η Σίβα σούτρα (Shiva sutra).
Το τύμπανο κλεψύδρα αναπαριστά επίσης, την αρσενική και τη θηλυκή ζωτική αρχή δυο τρίγωνα εισδύουν το ένα στο άλλο για να σχηματίσουν ένα εξάγωνο. Όταν διαχωρίζονται, το σύμπαν επίσης, διαλύεται. Το αντίθετο χέρι, το επάνω αριστερά, κρατάει στην παλάμη του μια γλώσσα από φλόγες. Η φωτιά είναι το στοιχείο της καταστροφής του κόσμου. Σύμφωνα με την ινδική μυθολογία, στο τέλος του κόσμου, το μέσο αφανισμού θα είναι η φωτιά. Έτσι, η ισορροπία των δύο χεριών απεικονίζει την εξισορρόπηση της δημιουργίας και της καταστροφής. Ο ήχος ενάντια στις φλόγες, η ακατάπαυστη δημιουργία κατ' αντιπαράσταση με την ακόρεστη επιθυμία της εξολόθρευσης. Το δεύτερο δεξί χέρι βρίσκεται σε στάση (mudra) abhaya, που σημαίνει "χωρίς φόβο", μία κίνηση προστασίας, ερμηνεία που συνήθως αποδίδεται σε μια προβαλλόμενη παλάμη .
Απεικονίζει το θεό σαν προστάτη.
Το αριστερό πόδι είναι σηκωμένο προς το δεξί και το περνά διασταυρώνοντάς το το κάτω αριστερό χέρι είναι τεντωμένο εγκάρσια στο σώμα και δείχνει το ανασηκωμένο αριστερό πέλμα, αναπαριστώντας έτσι την απελευθέρωση από τον κύκλο της γέννησης και του θανάτου.
Ενδιαφέρον επίσης, παρουσιάζει, ότι το χέρι που δείχνει το ανασηκωμένο πέλμα βρίσκεται σε μια στάση που μιμείται την προτεταμένη προβοσκίδα του ελέφαντα. Στα σανσκριτικά, αυτό είναι γνωστό ως «η στάση της προβοσκίδας του ελέφαντα» (gaja-hasta-mudra) και είναι σύμβολο του Γκανέσα (Ganesha, ο θεός ελέφαντας που εξαφανίζει όλα τα εμπόδια), γιού του Σίβα Ο Σίβα χορεύει πάνω στο σώμα ενός νάνου apasmara-purusha (ο άνθρωπος της λησμοσύνης), που ενσαρκώνει την άγνοια, την αδιαφορία, την τεμπελιά.
Η δημιουργία, στην πραγματικότητα, όλη η δημιουργική ενέργεια είναι δυνατή, μόνο όταν το βάρος της αδράνειας (το αδάμαστο σκότος του σύμπαντος) υπερνικηθεί και εξαφανιστεί. Η εικόνα του Nαταράτζα λοιπόν, κατευθύνει κάθε άτομο να υπερνικήσει τον εφησυχασμό και να περάσει στην δράση. Ο κύκλος της φωτιάς και του φωτός που περικλείει ολάκερη την εικόνα, προσδιορίζει το πεδίο του χορού ως ολάκερο το σύμπαν. Το βάθρο υπό μορφή λωτού πάνω στο οποίο στέκεται η φιγούρα, προσδιορίζει την ακριβή θέση αυτού του σύμπαντος μέσα στην καρδιά ή συνείδηση του κάθε ατόμου.