Μιλάτε τη Γλώσσα του Σώματος;


Αν νομίζετε ότι «εν αρχή ην ο λόγος», κάνετε μεγάλο λάθος. Η γλώσσα του σώματος είναι πιο... αποκαλυπτική και πιο αληθινή. Αρκεί να ξέρετε τη «γραμματική» και το «συντακτικό» της...
Ο Δαρβίνος τα είπε όλα πριν από 132 χρόνια: είμαστε αυτό που φαινόμαστε, όχι αυτό που λέμε. Το 1872 κυκλοφόρησε το έργο του «Η έκφραση των συναισθημάτων στον άνθρωπο και τα ζώα» και άλλαξε τον τρόπο που βλέπουμε τα πράγματα. Από τότε οι ειδικοί έχουν καταγράψει πάνω από ένα εκατομμύριο μη - λεκτικά σήματα (που πάει να πει ότι, ακόμα και αν θέλετε να κρυφτείτε, είναι αδύνατο!). Έρευνες υποστηρίζουν ότι η συνολική εντύπωση ενός μηνύματος είναι 7% λεκτική (οι λέξεις που χρησιμοποιούμε), 38% φωνητική (ο ήχος της φωνής μας και ο τονισμός) και 55% μη - προφορική. Κατά μέσο όρο μιλάμε με τις λέξεις μόνο 11 λεπτά τη μέρα, ενώ για τα υπόλοιπα περνάμε το μήνυμα... με το σώμα μας. Για πρώτη φορά ο όρος «γλώσσα του σώματος» χρησιμοποιήθηκε το 1972, σήμερα όμως αποτελεί από μόνη της μια ολόκληρη επιστήμη. Και ακριβώς επειδή πρόκειται για ασυνείδητη διαδικασία είναι άκρως αποκαλυπτική. Τι θέλετε λοιπόν να πείτε όταν δεν λέτε αυτό που θέλετε;

Το σήμα του ΟΚ

Αν και μερικοί πιστεύουν ότι σημαίνει «όλα εντάξει» (από τα αρχικά της έκφρασης All Correct), στην πραγματικότητα φαίνεται πως είναι μια συντομογραφία της πόλης Old Kinderhook, που ήταν η πόλη από όπου καταγόταν ένας αμερικανός πρόεδρος το 19ο αιώνα. Αν κάνετε όμως το σχήμα του Ο με τα δάχτυλα σας στην Ιαπωνία, σημαίνει ότι θέλετε χρήματα, ενώ σε ορισμένες χώρες της Μεσογείου χρησιμοποιείται για να δηλώσει τις ομοφυλοφιλικές σχέσεις ενός ανθρώπου.

Το σήμα της νίκης

Εγκαινιάστηκε από τον Ουίνστον Τσόρτσιλ το Β' Παγκόσμιο Πόλεμο για να δηλώσει τη νίκη των αγγλικών στρατευμάτων. Ο Τσόρτσιλ όμως το έκανε με την παλάμη προς τα έξω γιατί με την παλάμη προς τον ομιλητή θεωρείται άκρως προσβλητική χειρονομία.

Το σήμα του σηκωμένου αντίχειρα


θεωρητικά δηλώνει ότι όλα πάνε καλά ενώ χρησιμοποιείται και για το οτοστόπ. Οι Ιταλοί όμως έχουν τη δική τους εξήγηση: αν σηκώσετε με δύναμη τον αντίχειρα προς τα πάνω, σημαίνει ότι σκέφτεστε κάτι ιδιαίτερα πονηρό, οπότε άδικα περιμένετε στην άκρη του δρόμου κάποιον καλό άνθρωπο να σας πάρει με το αυτοκίνητο του.

Η χειραψία των πολιτικών

Η χειραψία με τα δύο χέρια θέλει να δώσει την εντύπωση ότι ο άλλος είναι καθαρός και δεν έχει να φοβηθεί τίποτα. Τη χρησιμοποιούν ευρύτατα οι πολιτικοί αλλά φέρνει αντίθετα αποτελέσματα, αφού περνάει μήνυμα υπεροψίας και ανάγκης ελέγχου. Να τη χρησιμοποιείτε μόνο όταν ξέρετε τον άλλο καλά και δεν θα σας παρεξηγήσει.

Το σήμα της ανοιχτής παλάμης


Όχι, μην πάει το μυαλό σας στο γνωστό. Όπως το σκυλί σηκώνει το λαιμό του για να δείξει παράδοση έτσι και ο άνθρωπος χρησιμοποιεί τις παλάμες του για να περάσει το μήνυμα. Οι ειλικρινείς, για παράδειγμα, θα κρατήσουν τη μία ή και τις δύο παλάμες ανοιχτές προς το μέρος του άλλου. Όταν ένα παιδί λέει ψέματα, προσπαθεί να κρύψει τις παλάμες του πίσω από την πλάτη του. Το ίδιο και ένας άντρας που προσπαθεί να τα «μπαλώσει» στη γυναίκα του: θα βάλει τα χέρια του στις τσέπες του ή θα σταυρώσει τις παλάμες του. Γι' αυτό και οι πωλητές έχουν εκπαιδευτεί να κοιτούν τους πελάτες στις παλάμες τους για να καταλάβουν αν πρόκειται....να βάλουν το χέρι στην τσέπη.

Η χειρονομία της «καμπάνας»


Έχετε κάνει κοπάνα από τη δουλειά και σας περιμένει ο διευθυντής κάνοντας με τα χέρια του το σχήμα καμπάνας (ακουμπούν τα δάχτυλα φτιάχνοντας τρίγωνο); Τότε τη «βάψατε»... Πρόκειται για χειρονομία σήμα κατατεθέν δικηγόρων και λογιστών.

Η χειραψία των αντρών


Μπορεί να μην το ξέρετε, αλλά υπάρχει και αυτή. Η χειραψία είναι το πρώτο στοιχείο των προθέσεων του άλλου, αφού περιλαμβάνει στοιχεία ελέγχου και επιβολής. Αν συναντήσετε για πρώτη φορά κάποιον, προσπαθήστε να του δώσετε το χέρι σας με την παλάμη προς τα κάτω. Έτσι περνάτε το μήνυμα ότι έχετε το... πάνω χέρι και άρα καθορίζετε τις καταστάσεις. Η χειραψία αντρών γίνεται με τις δύο παλάμες σε κατακόρυφη θέση: μοιάζει σαν μέγγενη και πολλές φορές έχει προηγηθεί ένας στιγμιαίος αγώνας δρόμου μέχρι τα χέρια να πάρουν τη θέση τους (αφού έχουν την τάση να δίνουν την παλάμη τους προς τα κάτω για να πάρουν την εξουσία). Ένα κόλπο για να ξεπεράσετε το πρόβλημα είναι να μπείτε στο χώρο με το αριστερό πόδι. Έτσι θα δώσετε το δεξί χέρι με αποτέλεσμα να πάρετε τον έλεγχο.

Το τρίψιμο του αφτιού


Έχετε δει τα παιδιά όταν περιμένουν κατσάδα από τους γονείς τους Βάζουν τα χέρια τους στα αφτιά, προσπαθώντας να αποφύγουν τα χειρότερα. Το ίδιο συμβαίνει και με εμάς, μόνο που έχουμε εξελίξει τις κινήσεις μας: όταν λοιπόν θέλουμε να πούμε ότι έχουμε κουραστεί από αυτά που λέει ο άλλος, Βάζουμε ασυναίσθητα τα χέρια στα αφτιά, κάνουμε ότι ξυνόμαστε ή, ακόμα καλύτερα, τραβάμε το λοβό του αφτιού δίνοντας το μήνυμα ότι δεν έχουμε άλλα περιθώρια υπομονής.

Τα χέρια πάνω στο στόμα


Ο Χάμφρεϊ Μπόγκαρτ τη χρησιμοποιούσε συστηματικά στις ταινίες του όταν ανακρινόταν από την αστυνομία. Αν φέρετε το χέρι σας στο στόμα ενώ μιλάτε, σημαίνει ότι λέτε ψέματα. Αν πάλι το κάνει ο συνομιλητής σας ενώ εσείς έχετε το λόγο, δείχνει ότι δεν σας εμπιστεύεται καθόλου.

Το επιχειρηματικό βλέμμα


Αν σκέφτεστε να ζητήσετε αύξηση ή να κλείσετε μια καλή συμφωνία και θέλετε να δείξετε ότι έχετε αυτοπεποίθηση, το καλύτερο κόλπο είναι το επιχειρηματικό βλέμμα. Φανταστείτε ότι υπάρχει ένα τρίγωνο που συνδέει τα μάτια με το μέτωπο. Όση ώρα λοιπόν κάνετε τις συζητήσεις σας προσπαθήστε να κρατήσετε τη ματιά σας σε αυτό το «τρίγωνο». Αν ρίξετε το βλέμμα σας, σημαίνει ότι έχετε αρχίσει ήδη να χάνετε την κυριαρχία του παιχνιδιού. Αν πάλι δείτε έναν άντρα να σας κοιτάει αριστερά - δεξιά, με ελαφρά σηκωμένα τα φρύδια και ένα χαμόγελο γοητείας, τότε σας φλερτάρει χωρίς να το έχετε καταλάβει.

Το ξύσιμο του λαιμού


Από τις χαρακτηριστικές κινήσεις αμφιβολίας. Παρατηρήσεις μάλιστα έχουν δείξει ότι ξύνουμε το λαιμό μας περίπου πέντε φορές. Σπάνια ο αριθμός είναι μικρότερος ή μεγαλύτερος! Στην ίδια κατηγορία μπαίνει και το τράβηγμα του γιακά, που δηλώνει άνθρωπο που λέει ψέματα. Φαίνεται μάλιστα ότι έχει και επιστημονική εξήγηση αφού, όταν μας πιάνουν στα πράσα, δημιουργείται μια διαστολή των επιφανειακών αιμοφόρων αγγείων που εκφράζεται με έξαψη και κοκκίνισμα. Τραβάμε λοιπόν το γιακά σαν να προσπαθούμε να πάρουμε αέρα.


Τα δάχτυλα στο στόμα


Κλασική κίνηση άγχους όπως και το δάγκωμα των χειλιών. Πρόκειται για μια αντανακλαστική χειρονομία όταν νιώθουμε μεγάλη ανασφάλεια. Οι ψυχαναλυτές μάλιστα έχουν τη δική τους εξήγηση αφού υποστηρίζουν ότι προσπαθούμε με αυτό τον τρόπο να βρούμε τη σιγουριά που μας έδινε ο θηλασμός της μαμάς μας. Το ίδιο ισχύει και τα μολύβια στο στόμα που «μασούν» πολλά παιδιά για να διοχετεύσουν το άγχος τους.


Το άγγιγμα της μύτης


Πρόκειται για το καμουφλάρισμα της κίνησης με τα χέρια πάνω στο στόμα. Ξέρετε ότι λέτε ψέματα και την τελευταία στιγμή που πάτ να κλείσετε το στόμα σας συγκρατήστε για να μη δώσετε δικαιώματα αγγίζοντας δήθεν τυχαία τη μύτη σας.

Καθιστός με τα δύο χέρια πίσω από το κεφάλι


Τυπική κίνηση διευθυντών και λογιστών. Δείχνει ότι έχουν τον έλεγχο της κατάστασης. Τη χρησιμοποιούν και δικηγόροι σε συναδελφικές παρέες για να δείξουν ότι είναι οι πιο έξυπνοι της παρέας. Ένας καλός τρόπος να αλλάξετε τις ισορροπίες σε μια συζήτηση είναι να κάνετε κάποιες ερωτήσεις. Θα αναγκαστεί να αλλάξει στάση και να έρθει προς το μέρος σας.

Το σταύρωμα των χεριών

Αν δείτε τον αγαπημένο σας να σας περιμένει με σταυρωμένα σφιχτά τα χέρια, ετοιμαστείτε για... θύελλα. Το σταύρωμα των χεριών σημαίνει ότι βρίσκεστε μπροστά σε ένα φραγμό. Ανάλογα μάλιστα με την περίσταση έχει και την εξήγηση του: αν πάτε για πρώτη φορά σε ένα πάρτι και πιάσετε με το ένα σας χέρι τον αγκώνα του άλλου, σημαίνει ότι τα έχετε χαμένα. Αν πάλι δείτε έναν άντρα να φτιάχνει τυχαία τα μανικετόκουμπά του ή μια γυναίκα να φέρνει ψηλά την τσάντα της, αυτό δείχνει νευρικότητα. Το ίδιο ισχύει όταν σε ένα μπαράκι πιάνετε το ποτήρι της μπίρας και με τα δύο χέρια.

Η ΓΛΩΣΣΑ ΤΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ ΣΤΗΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗ


Ζούμε στην εποχή της εικόνας και η τηλεόραση είναι ένα μεγάλο κομμάτι της ζωής μας. Η γλώσσα του σώματος παίζει ακόμα πιο σημαντικό ρόλο, αφού κάτω από τα φώτα της κάμερας όλα είναι εμφανή. Στους πολιτικούς, η τηλεόραση τούς έχει δώσει δημοσιότητα και καθιστά την εξωτερική τους εμφάνιση, αλλά και τη γλώσσα του σώματός τους πολύ σημαντική για τη γενικότερη εικόνα τους. Αυτές οι δυνατότητες της τεχνολογίας δυσκολεύουν κατά πολύ το έργο τους, αλλά μπορούν να χρησιμοποιηθούν και υπέρ τους αν ξέρουν πώς να τις εκμεταλλευτούν. Γι’ αυτό και οι πολιτικοί δίνουν πια πολύ μεγάλη σημασία στην εμφάνισή τους, όχι μόνο όσον αφορά το ντύσιμο, αλλά και τον τρόπο που θα «στηθούν» μπροστά στην κάμερα, ώστε να κερδίσουν το κοινό τους. Η εξωτερική εμφάνιση και το στυλ τους συμβαδίζουν συνήθως με τις πολιτικές τους πεποιθήσεις.

Από την άλλη, το δύσκολο για εκείνους είναι πως συχνά μιλούν και υποστηρίζουν απόψεις στις οποίες δεν πιστεύουν πραγματικά. Κάποιες φορές προσπαθούν να παραπλανήσουν, να πουν ψέματα, να κρύψουν τα πραγματικά τους συναισθήματα και τις σκέψεις τους και να εμφανιστούν ως κάτι που δεν είναι πραγματικά. Μέσα από την οθόνη της τηλεόρασης, μπορεί να φανεί η ασυνέπειά τους στη γλώσσα του σώματός τους. Όσοι από εκείνους το γνωρίζουν αυτό, θα επιδιώξουν να κάνουν όσο το δυνατόν λιγότερες χειρονομίες, κινήσεις και εκφράσεις, θα αποφύγουν να αγγίζουν το πρόσωπό τους και θα έχουν σταθερή οπτική επαφή με το συνομιλητή τους.

Ένα ενδιαφέρον παράδειγμα ήταν το debate των αρχηγών από τα δύο μεγαλύτερα κόμματα. Είχε την ιδιαιτερότητα για τα ελληνικά δεδομένα ότι οι υποψήφιοι ήταν όρθιοι πίσω από ένα αναλόγιο. Η στάση αυτή τους δυσκόλευε, αφού αφενός ήταν κουραστική, αφετέρου όλο τους το σώμα ήταν εκτεθειμένο προς παρατήρηση. Θετικό για εκείνους και αρνητικό για εμάς τους τηλεθεατές ήταν ότι η κάμερα δεν έδειχνε σχεδόν καθόλου «ολόσωμα» πλάνα, οπότε μόνο οι παρευρισκόμενοι είχαν τη δυνατότητα να βγάλουν συμπεράσματα από το σύνολο της γλώσσας του σώματος. Επίσης, βοηθούσε η ύπαρξη του αναλόγιου μπροστά τους, αφού δημιουργούσε ένα φυσικό εμπόδιο ανάμεσα τους, ενώ μπορούσαν και να στηριχθούν πάνω σ’ αυτό. Τέλος, με βάση τα πλάνα της τηλεόρασης δεν ήταν καθόλου ξεκάθαρο πού κοιτούσε ο κάθε υποψήφιος όταν μιλούσε, κάτι που θα μας έδειχνε πώς πραγματικά αντιμετωπίζει ο ένας τον άλλον και ποια σχέση επιδίωκαν να έχουν, αλλά και σε ποιες φάσεις απέφευγαν την αντιπαράθεση με μειωμένη οπτική επαφή.

Ο κάθε υποψήφιος είχε το δικό του στυλ στον τρόπο που μιλούσε και χρησιμοποιούσε το σώμα του ανάλογα με την προσωπικότητά του, αλλά και το "δασκάλεμα" που είχε γίνει προηγουμένως από τους ειδικούς που τον πλαισιώνουν. Ο κ. Καραμανλής ήταν γενικότερο πιο συναισθηματικός, κατηγορηματικός μέχρι και επιθετικός στη γλώσσα του σώματός του και στην εκφορά της ομιλίας του. Οι χειρονομίες του ακολουθούσαν τη ροή του λόγου του και χρησιμοποιούνταν για να δώσει έμφαση στα λεγόμενά του και να τραβήξει την προσοχή των τηλεθεατών σε κάποια σημεία. Ανάλογο ήταν και το κούνημα (γνέψιμο) του κεφαλιού, ενώ έκανε και κάποιες εκφράσεις στο πρόσωπο, κυρίως το ανασήκωμα ή σμίξιμο των φρυδιών. Κάποια παραδείγματα της γλώσσας του σώματός του και της αποκωδικοποίησής της ήταν τα εξής:

· Κουνούσε αρκετά το σώμα του και τα κάτω άκρα, γεγονός που μαρτυρούσε άγχος, μπορεί όμως και να ένιωθε άβολα στην όρθια θέση. Συχνά παρερμηνεύεται ως αστάθεια στις απόψεις
· Σταύρωνε τα χέρια του κυρίως όταν μιλούσε για δυσάρεστες εξελίξεις, παίρνοντας έτσι μια στάση άμυνας
· Με το ανασήκωμα των φρυδιών έδινε έμφαση στα λεγόμενά του
· Κουνούσε τα χέρια με την παλάμη προς τα κάτω, σαν να απέκρουε λεκτική επίθεση, χωρίς απαραίτητα να έχει γίνει. Προσπαθούσε να την προλάβει ίσως
· Με μια χειρονομία σαν «τσεκούρι» που σκίζει τον αέρα έδειχνε αποφασιστικότητα
·Έχοντας ένταση στη φωνή και διακυμάνσεις παρουσιαζόταν πιο συναισθηματικός και ζωντανός, πιο ανθρώπινος, αλλά και επιθετικός
· Ακουμπούσε τα δύο χέρια στο αναλόγιο όταν συνόψίζε, αποπνέοντας σιγουριά και σταθερότητα
· Έσμιγε τα φρύδια (μιλώντας πχ. για την ανεργία), θέλοντας να δείξει προβληματισμό, αλλά και να τονίσει και τη σοβαρότητα του θέματος · Όταν κάποια στιγμή τον διέκοψε ο συνομιλητής του, έβαλε το χέρι με την παλάμη προς τα κάτω, αντικρούοντας και σωματικά την επιθετική προσέγγιση του συνομιλητή του, ενώ λεκτικά απέρριπτε τα λεγόμενα του.
· Σχηματίζοντας γροθιές με τα χέρια, όταν μιλούσε, εμφανιζόταν να έχει αφοσίωση και αποφασιστικότητα στα πιστεύω

Ο αντίπαλός του, κ. Παπανδρέου, ξεκίνησε με "ξύλινο" λόγο και επιτηδευμένες χειρονομίες. Στην πορεία οι χειρονομίες έγιναν περισσότερο φυσικές και εμφανίστηκαν κάποιες εκφράσεις στο πρόσωπο. Είχε όμως μεγαλύτερη σταθερότητα από τον συνομιλητή του στα κάτω άκρα και κατά συνέπεια στη θέση του, γεγονός που τον παρουσίαζε πιο ψύχραιμο και σταθερό, αν και λιγότερο άμεσο.
Κάποια χαρακτηριστικά παραδείγματα από τη δική του γλώσσα σώματος:

· Ανοιγόκλεινε τα μάτια του περισσότερο δείχνοντας έτσι άβολα συναισθήματα, νευρικότητα και άγχος, κάτι που ερχόταν σε αντίθεση με τη σταθερή του στάση και τις ήρεμες κινήσεις
· Χρησιμοποιούσε τη χειρονομία «καμπαναριό» (ένωνε τα ακροδάχτυλα των δύο χεριών μεταξύ τους με τα δάχτυλα ανοιχτά, έτσι ώστε να θυμίζει καμπαναριό καθολικής εκκλησίας) για να εμφανίζεται με αυτοπεποίθηση, κύρος και υπερηφάνεια. Ωστόσο, στα σημεία που προσπαθούσε να πείσει τους τηλεθεατές θα μπορούσε να θεωρηθεί εγωιστική και αυτάρεσκη χειρονομία.
· Είχε τα δάκτυλά του λυγισμένα σαν να κρατάει σφικτά ένα αντικείμενο, χειρονομία που μαρτυρούσε προσπάθεια επιβολής και ενισχυόταν με χτύπημα στο τραπέζι
· Όταν έκανε την ίδια κίνηση, αλλά δεν έσφιγγε τόσο πολύ τα χέρια του ουσιαστικά περνούσε το μήνυμα ότι δεν ήταν σίγουρος ή δεν είχε αρκετή θέρμη, ενώ προσπαθούσε να γίνει πιστευτός.
· Απευθυνόταν ευθέως στον αντίπαλό του, δείχνοντας αμεσότητα και πως δεν φοβάται την σύγκρουση, αλλά ταυτόχρονα προσωποποιούσε την αντιπαράθεση
·Ακουμπούσε τον αντίχειρα με το δείχτη και το μέσο και τα υπόλοιπα δάχτυλα ήταν λυγισμένα μέσα στην παλάμη, όταν ήθελε να κάνει σχόλια με ακρίβεια και λεπτότητα.
· Σταύρωνε τα χέρια του όταν ήταν αρνητικός στην τοποθέτηση του αντιπάλου του
· Χρησιμοποιούσε ανοιχτές χειρονομίες, αποκαλύπτωντας την παλάμη του και αφήνωντας ακάλυπτο το σώμα του για να παρουσιαστεί ως έντιμος, ειλικρινής, συμπαθής και προσεγγίσιμος
· Στο ξεκίνημα κάποιων απαντήσεων έκανε παύσεις, προσπαθώντας να σκεφτεί την απάντηση. Δεν γέμιζε, ωστόσο, το κενό με λέξεις ή ήχους, δείχνοντας έτσι μειωμένο άγχος και αυτοκυριαρχία
·Στο τέλος, ζητά από τους πολίτες την ψήφο τους και παράλληλα κάνει μια χειρονομία με την παλάμη προς τα κάτω που δήλωνε άμεση εξουσία και επιταγή.

Και η πιο χαλαρή στιγμή της βραδιάς ήταν όταν η κα. Χούκλη ξέχασε ότι ο κ. Καραμανλής είχε άλλο ένα λεπτό να μιλήσει. Ζήτησε συγγνώμη και απολογήθηκε ότι ήταν από το άγχος της. Τότε, ο κ. Καραμανλής της είπε με ανοιχτή χειρονομία ότι δεν χρειαζόταν να έχει άγχος. Εκείνη φάνηκε να κολακεύτηκε αφού είχε μια αντίδραση που ονομάζεται «σχεδόν φλερτάρισμα», με ντροπαλό χαμόγελο, χαμηλωμένο βλέμμα και βάζοντας τα μαλλιά της πίσω από το αυτί της!

http://psychologia.psichogios.gr/2009/0 ... st_24.html

Τι υποδηλώνει η κίνηση ενός πολιτικού που σας πιάνει φιλικά - και καλά - τον ώμο; Όταν πάλι σας πιάνει το χέρι σφιχτά και παράλληλα ακουμπάει το στήθος του, τι θέλει να πει; Μήπως ότι νοιάζεται πολύ για σας; Τι καλός άνθρωπος και τον είχαμε παρεξηγήσει...

Εσείς πιστεύετε ότι τυχαία κουνάει και τα δύο του χέρια όταν μιλάει στους ψηφοφόρους; Δείτε πως εξηγεί τισ συγκεκριμένες κινήσεις ένας ειδικός, για να μην πιαστείτε αδιάβαστοι την επόμενη φορά...