Καλύτερη ελπίδα για την Ελλάδα: η ελαχιστοποίηση των ζημιών

Του JACK EWING


Μόλις πριν από λίγες εβδομάδες, η ιδέα ότι η Ελλάδα θα μπορούσε να αναδιαρθρώσει το χρέος της, φαινόταν σαν την προσφυγή στα πυρηνικά όπλα. Τώρα η αναδιάρθρωση - ένας ευφημισμός για την οριστική χρεωκοπία - δεν είναι μόνο νοητή, αλλά ακόμη και πιθανή.

Και με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, όπως λένε πολλοί οικονομολόγοι, οι ομολογιούχοι αναμένεται να φέρουν μέρος του βάρους.
Σε μια χρεοκοπία τύπου Αργεντινής, οι επενδυτές θα χάσουν πάνω από το μισό των χρημάτων τους - μια επιλογή που έχει πολύ σοβαρές επιπτώσεις για να τη σκεφτεί η Ελλάδα σοβαρά. Αλλά ακόμη και το λεγόμενο κούρεμα, στο οποίο οι πιστωτές απορροφούν μια σχετικά μέτρια μείωση της ονομαστικής αξίας των ελληνικών ομολόγων, θα μπορούσε να έχει τρομερές συνέπειες για τη ζώνη ευρώ και τις πολιορκούμενες τράπεζες της περιοχής, οι οποίες κατέχουν τα περισσότερα ελληνικά ομολογα.

Η ηπιότερη επιλογή, θα σκόρπιζε τις πληρωμές της Ελλάδας προς τους πιστωτές, οι οποίοι θα έπρέπε να αποδεχθούν τη μείωση στην παρούσα αξία των επενδύσεών τους - μια επιλογή που αρχίζει να φαίνεται σαν η καλύτερη μιας σειράς από κακές επιλογές.
"Μόνο μια πολυετής αναδιάρθρωση των υποχρεώσεων ομολόγων, σε συνδυασμό με σημαντική μείωση του ελλείμματος, μπορεί να επιτύχει μια διαρκή προσαρμογή στις υποχρεώσεις της Ελλάδας, χωρίς πραγματική αδυναμία πληρωμής και χωρίς προσφυγές σε "κουρέματα"" δήλωσε ο Carl B. Weinberg, επικεφαλής οικονομολόγος της High Frequency Economics στη Valhalla, NY,την Κυριακή.

Ο κ. Weinberg έχει προτείνει τη μετατροπή όλων των ελληνικών ομολόγων που λήγουν έως το 2019, σε μια κοινοπραξία που θα αναχρηματοδοτηθεί με 25ετή ομόλογα. Εάν υποτεθεί ότι το επιτόκιο θα είναι στο 4,5 τοις εκατό, το εν λόγω σχέδιο θα έκοβε τις ελληνικές ανάγκες χρηματοδότησης κατά περίπου 60 τοις εκατό, ή 140 δισ. ευρώ (187 δισεκατομμύρια δολάρια). Επειδή τα 10ετή ομόλογα είναι τώρα να δώσουν πάνω από 8 τοις εκατό, όσοι έχουν αγοράσει ελληνικά ομόλογα πρόσφατα, θα έχουν μια σημαντική απώλεια.
Ο Daniel Gros, διευθυντής του Κέντρου Μελετών Ευρωπαϊκής Πολιτικής, ερευνητικός οργανισμός στις Βρυξέλλες, πρότεινε ένα παρόμοιο σχέδιο. Τάσσεται απλώς υπέρ της παράταση της διάρκειας των υφιστάμενων ομολόγων κατά πέντε χρόνια, στο ίδιο επιτόκιο. Έτσι, ένα πενταετές ομόλογο που πληρώνει 6 τοις εκατό ετήσιο επιτόκιο, θα γίνει 10ετές, εξακολουθεί να καταβάλλει τόκους 6 τοις εκατό.
Και τα δύο σχέδια θα απαλλάξουν την Ελλάδα από την πίεση του να προσπαθεί συνεχώς να συγκεντρώσει τα χρήματα σε ολοένα και πιο εχθρικό περιβάλλον στις αγορές κεφαλαίου. Αντ 'αυτού, η Ελλάδα θα μπορούσε να επικεντρωθεί στη μείωση του ελλείμματός της, το οποίο ανέρχεται σε 13,6 τοις εκατό του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος, σύμφωνα με την τελευταία αναθεώρηση προς τα πάνω. Θα εξοικονομηθεί χρόνος για την αποκατάσταση της οικονομικής της ανταγωνιστικότητας.
Με κάποια αναδιάταξη των χρεών, οι επενδυτές θα συνεχίσουν να εισπράττουν τόκους, και θα λάβουν κι όλο το κεφάλαιο στο τέλος. Θα πρέπει να περιμένουν περισσότερο, ωστόσο, με αποτέλεσμα τη μείωση της τρέχουσας αξίας των τίτλων τους.

Ένα τέτοιο σχέδιο μπορεί να απευθύνεται στους φορείς χάραξης πολιτικής που ανησυχούν για την επίδραση της αθέτησης σε χώρες όπως η Ισπανία και η Πορτογαλία, των οποίων τα οικονομικά είναι επίσης προβληματικά, καθώς και στις ευρωπαϊκές τράπεζες.
Οι κάτοχοι τέτοιων ομολόγων , πρέπει να πεισθούν από την Ελλάδα και τους υποστηρικτές της, ότι αυτός είναι ο καλύτερος τρόπος για να πάρουν τα χρήματά τους πίσω.
Την ίδια στιγμή, η συζήτηση για χρεοκοπία, μεταξύ των πολιτικών, είναι ταμπού. "Κάθε έννοια αναδιάρθρωσης είναι εκτός συζήτησης για την ελληνική κυβέρνηση, δεν έχει ποτέ τεθεί στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων και δεν υπήρξε ποτέ σε κάθε πρόταση ή προτάσεις που έγιναν από το ΔΝΤ στην Ελλάδα, " δήλωσε ο έλληνας υπουργός Οικονομικών, Γιώργος Παπακωνσταντίνου, την Κυριακή κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου στην Ουάσιγκτον, όπου είχε συμμετάσχει σε συνεδρίαση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου.
Αναθεωρημένα στοιχεία που κυκλοφόρησαν την Πέμπτη από την Eurostat, υπογράμμισαν ακριβώς την βαθιά τρύπα στην οποία βρίσκεται η Ελλάδα. Συνολικά το δημόσιο χρέος ήταν 273 000 000 000 ευρώ, ή 365 δισεκατομμύρια δολαρίων, στο τέλος του 2009, ή 115 τοις εκατό του ετήσιου ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος . Οι τόκοι μόνο θα μπορούσαν να ανέρχονται σε 97 δισ. ευρώ, ή 130 δισ. δολλάρια, τα επόμενα πέντε χρόνια, εκτιμά ο κ. Weinberg.

Δεν υπάρχει κανένας τρόπος η Ελλάδα να μπορεί να διαχειριστεί αυτό το βάρος, ο ίδιος όσο και άλλοι αναλυτές υποστηρίζουν, χωρίς πολύ πιο σημαντική ενίσχυση από τα 30 δισεκατομμύρια ευρώ για τα οποία έχουν δεσμευθεί άλλα μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ωστόσο, η πολιτική αντίσταση αυξάνεται ακόμη και για αυτό το σχετικά μέτρια σχέδιο διάσωσης.
Δεδομένου ότι η Ελλάδα ζήτησε επισήμως τη βοήθεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης, την Παρασκευή, καθώς και 15 δισ. ευρώ από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, η καγκελάριος Angela Merkel της Γερμανίας και ο Wolfgang Schäuble, υπουργός Οικονομικών, προσπαθούν να εξευμενίσουν τους εγχώριους επικριτές με την υπόσχεση ότι τα χρήματα θα δοθούν με πολύ αυστηρές προυποθέσεις.
Ωστόσο, αναλυτές υποστηρίζουν ότι οι ομολογιούχοι πρέπει να μοιραστούν τον πόνο. «Δεν μπορώ να βλέπω τους Γερμανούς να το κάνουν αυτό για πάντα χωρίς τη συνεισφορά του ιδιωτικού τομέα," δήλωσε ο κ. Gros.
Υπάρχει μια πιθανότητα, εάν η Ελλάδα δήλωσει ότι αδυνατεί να αποπληρωσει τα χρεη της σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα, ορισμένα αμοιβαία κεφάλαια ή άλλοι πιστωτές να προσφύγουν στα δικαστήρια για να προσπαθήσουν να εκμεταλλευτούν ελληνικά περιουσιακά στοιχεία. Διεθνείς κατασχέσεις ακινήτων ήταν κάποτε ο κανόνας.
Ο Hans-Bernd Schäfer, ένας καθηγητής του δικαίου και της οικονομίας στη Νομική Σχολή Bucerius στο Αμβούργο, αμφιβάλει ότι πολλά δικαστήρια θα στηρίξουν μια κατάσχεση ελληνικών περιουσιακών στοιχείων. Στρατιωτικός εξοπλισμός, κτίρια πρεσβειών και άλλα περιουσιακα στοιχεία ουσιαστικής σημασίας για τη λειτουργία της κυβέρνησης είναι απαλλαγμένα από απαιτήσεις, σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο.
Παρόλα αυτά, ο κίνδυνος δικαστικής αγωγής από αντιφρονούντες επενδυτες δείχνει την πολυπλοκότητα της αναδιάρθρωσης.

Η ιστορία των αθετήσεων κυρίαρχων υποχρεώσεων, κατά τον τελευταίο αιώνα, προσφέρει πολλούς λόγους για συναγερμό του επενδυτή. Για παράδειγμα, οι ιδιοκτήτες του Αργεντινικου χρέους, δέχτηκαν ένα 67 τοις εκατό κούρεμα, το 2005, οι οικονομολόγοι της Commerzbank επισημαίνουν, στην έκθεση, την Παρασκευή.
Η απειλή μιας τέτοιας δραματική απώλειας μπορεί να είναι αρκετή για να πείσει τους περισσότερους επενδυτές για τη στήριξη μιας αναδιάρθρωσης.