ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΣΥΜΠΑΝ
Θα αναρωτιέται κάποιος λογικά με ποια εξέλιξη απέκτησε το σύμπαν -το σύμπαν όπως το υποθέτουμε- τη νοημοσύνη του. Τι αναπαριστάται στη νόηση του Σύμπαντος και μέσω ποιων διεργασιών, αφού το Σύμπαν σαν αυτοτελές δεν βρίσκεται σε κανένα περιβάλλον.
Δε νομίζω να είναι παράλογο να ισχυριστεί κανείς, ότι κάτι που ξεκίνησε να υπάρχει και να εξελίσσεται (όπως η νοημοσύνη) υπήρχε και πριν ξεκινήσει! Αν κάτι ξεκίνησε και άρχισε να εξελίσσεται, αυτό δεν σημαίνει ότι δεν είχε ξεκινήσει ποτέ άλλη φορά στο παρελθόν ή ότι η ίδια εξέλιξη δεν έχει γίνει πιο προχωρημένα κάπου αλλού μέσα στο σύμπαν. Εκεί που ήμουν είσαι και εκεί που είμαι θα έρθεις λέει μία παιχνιδιάρα ρήση. Έπειτα, συνηθίζουν να παίρνουν σαν αφετηρία ότι η νοημοσύνη δημιουργείται από το εξωτερικό περιβάλλον και υποβαθμίζουν το γεγονός ότι η ίδια η νοημοσύνη και η οργανωμένη βιολογικά ύλη συμμετέχει (αυτο-ερεθιζόμενη) στην εξέλιξη και στη δημιουργία του εαυτού της.
Στα λογικά ερωτήματα που θα θέσει κανείς για τη νοημοσύνη του Σύμπαντος θα τονίσω μία θεωρητική παρατήρηση, η οποία ίσως οδηγεί στη λογική και επιστημονική απάντηση αυτών των ερωτημάτων. Το Σύμπαν είναι αμετάβλητο και αυτοτελές στο σύνολο ενός μέγιστου χρόνου, όμως δεν είναι σε σχέση με τα περιορισμένα πράγματα που βρίσκονται σαν μέρη μέσα στο χρόνο. Δηλαδή, κατά κάποιο τρόπο, όπως το έχουν πει με παραπλήσιες διατυπώσεις στο χώρο της Φιλοσοφίας (π.χ. Σέλλινγκ), το Σύμπαν περιέχει τις στιγμές της εξέλιξής του και γίνεται από τον εαυτό του. Το Σύμπαν είναι σαν τελειωμένο, αλλά μέσα στο σχετικό χρόνο των σχετικά εξωτερικών πραγμάτων (τα οποία είναι το ίδιο το σύμπαν σαν περιορισμένο) το κοινό σύνολο των πραγμάτων γίνεται και διατηρείται όπως είναι (στα όρια ενός μέγιστου χρόνου). Διατηρείται όπως είναι σαν τελειωμένο ακριβώς γιατί δεν επηρεάζεται από τίποτε -σε αντίθεση με εμάς που βρισκόμαστε μέσα σε περιβάλλον- και εκείνο γίνεται μόνο με τους τρόπους που του εξασφαλίζουν τη συνολική ευστάθεια. Αντιστρόφως, το Σύμπαν γίνεται με τους τρόπους που του εξασφαλίζουν την συνολική ευστάθεια, διότι στο σύνολό του δεν επηρεάζεται από τίποτε το καινούργιο ή το διαφορετικό. Υπάρχει λοιπόν εξέλιξη του Σύμπαντος, η μεταβολή στα πράγματα δεν είναι οφθαλμαπάτη, όμως η εξέλιξη συμβαίνει για τα περιορισμένα πράγματα που υπάρχουν σε μέρος του χρόνου και σαν εξωτερικά προς τα άλλα, με τα οποία κάπως συνδέονται.
Έχω γράψει ότι όταν πάρουμε την έννοια του Σύμπαντος κόσμου και την περιεργαστούμε επιπόλαια συναντάμε λογικές σκέψεις και χαρακτηριστικά που δεν θα μπορούσαν να αποδοθούν σε κανένα από τα επί μέρους υλικά πράγματα. Δεν πρέπει να μεταχειριζόμαστε την έννοια του Σύμπαντος “ισότιμα” με τα άλλα πράγματα, έγραψα με μία δόση υπερβολής. Συμπληρώνω εδώ και λέω, μην περιμένουμε ότι η εξήγηση για την ύπαρξη του Σύμπαντος σαν ολότητα θα δώσει τις απαντήσεις που δίνουμε για τα περιορισμένα υλικά πράγματα της εμπειρίας μας.
Θυμήθηκα και βρήκα ένα συλλογισμό τον οποίο είχα καταγράψει σε ένα τετράδιο, όταν νεαρός κοντά στα 19, μόλις είχα “ανακαλύψει” τη φιλοσοφία και είχα ελάχιστες επιρροές από συγγραφικά έργα και ελάχιστη γνώση της αρχαίας ελληνικής φιλοσοφίας. Νομίζω εδώ ταιριάζει να τον αναφέρω, όπως τον βρήκα σημειωμένο:
«Πέραν του Θεού, τίποτα άλλο δεν υπάρχει. Δεν υπάρχει κανένα περιβάλλον. Όμως αυτός υπάρχει! Τι του χρειάζονται λοιπόν οι αισθήσεις; Τα μάτια, τ’ αυτιά, η γεύση, η ακοή; Η όσφρηση; Αφού δεν υπάρχει μέσα σε κανένα περιβάλλον, δεν έχει και αισθήσεις, διότι οι αισθήσεις υπάρχουν για να στέλνουν πληροφορίες από το εξωτερικό περιβάλλον, χρήσιμες, για την αυτοσυντήρηση και την επικοινωνία ενός όντος με άλλα όντα, αλλά και γενικότερα με το περιβάλλον.
Μέσω των αισθήσεων, ένα ον ειδοποιήται, όταν κινδυνεύει από έναν κίνδυνο που είναι ορατός ή από έναν κίνδυνο που ήδη ενεργεί πάνω στο ον.
Ο Θεός όμως δεν διατρέχει απολύτως κανένα κίνδυνο, που να προέρχεται έξω από αυτόν, διότι έξω από αυτόν, δεν υπάρχει απολύτως τίποτα. Κανένα περιβάλλον, καμμιά διάσταση, κανένας χώρος, καμμιά κίνηση. Απόλυτη ανυπαρξία. Έξω από αυτόν… Ούτε «έξω» υπάρχει. Μονάχα, μέσα του υπάρχουν.
Ο Θεός ενημερώνεται για όσα συμβαίνουν μέσα του, μέσω των υλικών μεταβολών που συμβαίνουν. Αν ο Θεός είχε μάτια, αυτιά, μύτη… τα όργανα αυτά, θα ήταν μέσα, στο σώμα του. Όμως η αρχή λειτουργείας αυτών των οργάνων, είναι τέτοια ώστε να λαμβάνουν «σήματα» από το εξωτερικό περιβάλλον, για να υπάρχει σύνδεση όπως είπα και πριν, μεταξύ του όντος και του περιβάλλοντος»
Μπορούμε να αντικαταστήσουμε τη λέξη “Θεός” με τη Συμπαντική Διάνοια. Για το Σύμπαν σαν αυτοτελές και σταθεροποιημένο σύνολο, όλες οι εξελίξεις και οι μεταβολές έχουν γίνει και πιθανόν να αποτελούν “αποθηκευμένες” εμπειρίες. Έχετε σκεφτεί, ότι οι αισθήσεις της Συμπαντικής Διάνοιας μπορεί να είναι οι βιολογικοί οργανισμοί και εμείς οι ίδιοι; Δεν μου ακούγεται παράλογο και δεν θα με εξέπληττε, εάν μου έλεγαν, ότι οι γαλαξίες είναι “αποθήκες” μνήμης και πληροφοριών προς υλοποίηση. Βέβαια, τέτοιο συμπέρασμα δεν προκύπτει από τη κοσμολογική Θεωρία του Ταυτόχρονου Σύμπαντος. Οι μεγάλες διαστάσεις του γαλαξία δεν είναι σοβαρός λόγος να απορρίψουμε ότι αυτός είναι ή επιτελεί κάτι περισσότερο από τη συγκέντρωση των υλικών μαζών. Δεν μπορούμε ακόμα να αποκλείσουμε αυτή την περίπτωση. Έχετε σκεφτεί αυτή την περίπτωση και η αστροφυσική κατέχει τη γνώση των λεπτομερειών της δομής του γαλαξία για να μπορέσει να καταστήσει απίθανη μία τέτοια περίπτωση;
Με τα παραπάνω ερωτήματα και με τις "φαντασιώσεις" θέλω να δείξω, ότι υπάρχουν λογικές απαντήσεις εκεί που φαίνεται σαν αδιέξοδο, όταν θέτουμε τα αρχικά ερωτήματα. Ϊσως είναι φαντασιόπληκτες απόψεις και υποθέσεις, εντυπωσιακές για σενάριο επιστημονικής φαντασίας, πάντως δεν είναι βέβαιο και αναπόφευκτο το αδιέξοδο που κάποιοι ειδικευμένοι θα προσπαθούσαν να βάλουν στη σκέψη μας, με τα ερωτήματα που θα τους γεννούσε η άποψη για ένα Σύμπαν έξω από περιβάλλον αλλά με διανοητική ιδιότητα
Πρέπει να παρατηρήσουμε ότι η δυνατότητα της αυτοαντιγραφής των οργανικών μορίων και της επανάληψης είναι ένα φαινόμενο που θα μπορούσε να ειπωθεί και για το Σύμπαν. Αν το Σύμπαν παραμένει πάντοτε το ίδιο, ενώ σχετικά γίνεται με τους τρόπους που επιτυγχάνεται η ισορροπία και η συνολική σταθερότητα, τότε η επανάληψη πολλών φαινομένων και η κυκλικότητα εξυπηρετούν τη διατήρηση του ά-μεσου Σύμπαντος και είναι πολύ πιθανό να “αντιγράφονται” ολόκληροι γαλαξίες και να δημιουργούνται άλλοι παρόμοιοι για τον ίδιο λόγο.
Εξάλλου, είναι μία μονόπλευρη και αποσπασματική παρατήρηση, ότι η νοημοσύνη χρειάζεται μόνο για να αναπαριστά τα εξωτερικά πράγματα και για να λειτουργεί με τα εξωτερικά ερεθίσματα. Η ανόργανη ύλη “δεν είχε καμία ανάγκη” και δεν χρειαζόταν να αποκτήσει νοημοσύνη για να διατηρηθεί, να προσαρμοστεί και να συνδυαστεί πιο πολύπλοκα. Η άποψη αυτή περιέχει και μία μονόπλευρη εκτίμηση του ρόλου της νόησης και της ψυχής μέσα στον κόσμο. Στο χώρο της επιστήμης παραβλέπουν -όπως και οι περισσότεροι άνθρωποι που είναι παρασυρμένοι από τις επιδιώξεις τους- ότι η νόηση και η ψυχή από μόνα τους είναι άμεσα δοσμένα στον εαυτό τους -όπως το Σύμπαν- απολαμβάνουν ευχάριστα τη σταθερότητά τους, την επιδιώκουν και συμπεριφέρονται σαν το επίκεντρο του περιβάλλοντος, το οποίο χρειάζονται όχι για την εξέλιξή τους, αλλά για τη διατήρησή τους και για την απόλαυσή τους. Για τους χωροχρονικά περιορισμένους οργανισμούς το περιβάλλον είναι αυτό που ερεθίζει τις αισθήσεις τους και προκαλεί άμεσες αντιδράσεις στη συμπεριφορά τους. Το υπόλοιπο σύμπαν είναι ανύπαρκτο σε σχέση με το βιολογικό οργανισμό τους και έχει “αντικατασταθεί” από τη δική τους παρουσία. Σε σημείο όπου ο άνθρωπος επιδιώκει να προσαρμόσει το περιβάλλον -υλικό και βιολογικό- στις απαιτήσεις και στις επιδιώξεις του, “ερεθισμένος” μονίμως από τις διανοητικές πράξεις του. Πρόκειται για πραγματική αφαίρεση ενός μεγάλου μέρους της πραγματικότητας που οδηγεί στη δυνατότητα να υπάρξει η συνολική πραγματικότητα σαν εξωτερική προς τον εαυτό της.
"Τόλμησα" και μεταχειρίστηκα την έκφραση “διανοητική αυτενέργεια” για να προσδιορίσω ακριβέστερα τι εννοώ με την “εσωτερικότητα” του Σύμπαντος. Όπως είπα, παρατηρώ σχέσεις ανάμεσα σε ιδέες όπως της ά-μεσης ύπαρξης του Σύμπαντος, της αυτοτέλειας, της ά-μεσης παρουσίας που αποκτάει η οργανωμένη ύλη προς τον εαυτό της και μία σχέση ταυτότητας μεταξύ της εσωτερικότητας (ή ψυχής) και της νόησης. Από την άλλη πλευρά, το ά-μεσο και σταθεροποιημένο -στο σύνολο- Σύμπαν είναι εξωτερικό και διαρκώς μεταβαλλόμενο προς εμάς τα επιμέρους πράγματα. Δηλαδή μία παράδοξη σύμπτωση της υλικής δραστηριότητας με τη συνολική ακινησία, όπως στη φυσική όταν μιλάνε για στάσιμα κύματα και για δυνάμεις που μπορούν να έχουν συνισταμένη δύναμη ίση με μηδέν. Να θεωρήσουμε το Σύμπαν ενεργό και δραστήριο ή ακίνητο και αμετάβλητο; Πρέπει να κατανοήσουμε ότι είναι αληθινές και οι δύο εκδοχές. Εάν λοιπόν χαρακτηρίσουμε το Σύμπαν ενεργό επειδή τα επιμέρους πράγματα μεταβάλλονται και υπάρχει επιμέρους υλική δραστηριότητα με διάφορους τρόπους, τότε είναι λογική η υποψία ότι αυτή η δραστηριότητα προκαλείται με τη συμμετοχή της ά-μεσης και νοητικής ύπαρξης του Σύμπαντος. Δηλαδή, η εσωτερικότητα του Σύμπαντος, η άμεση παρουσία προς τον Εαυτό του μάλλον δεν είναι μία απλή αίσθηση της ύπαρξης, αλλά πιθανότερα μία γνώση και σκέψη της ύπαρξής του, που επηρεάζει και συντηρεί τις επιμέρους υλικές εξελίξεις.
Μέσα στο σύμπαν γίνονται πολύπλοκες, ακατανόητες και όχι τυχαίες διεργασίες σε τεράστια έκταση και δεν πρέπει να ακούγεται τόσο απίθανο ότι στο σύνολο του υλικού κόσμου μπορεί να υπάρχει κάτι σαν ένα αίσθημα, αν όχι νοημοσύνη.
http://www.kosmologia.gr/theologia_new/ ... _new_3.htm
ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΣΥΜΠΑΝ
1<<ΚΑΙ ΑΥΤΟ ΤΟ ΣΚΟΤΟΣ ΔΕΝ ΣΚΕΠΑΖΕΙ ΟΥΔΕΝ ΑΠΟ ΣΟΥ ΚΑΙ Η ΝΥΞ ΛΑΜΠΕΙ ΩΣ Η ΗΜΕΡΑ ΕΙΣ ΣΕ ΤΟ ΣΚΟΤΟΣ ΕΙΝΑΙ ΩΣ ΤΟ ΦΩΣ>>