Ρωσική εκκλησία Αθήνας

1
Παράξενες ιδέες.
Υπάρχουν θρύλοι που παίρνουν σάρκα και οστά, μέσα στην άχαρη και σκονισμένη καθημερινότητα και μύθοι που ταξιδεύουν πάνω στην θάλασσα του χρόνου, με βάρκα την προφορική παράδοση των ανθρώπων . Άλλες φορές ,αυτές οι ιστορίες ντύνουν μία κρυμμένη αλήθεια και άλλοτε ,αποτελούν απλώς σύμβολα ενός παράξενου και αινιγματικού παιχνιδιού . Η ουσία όμως κάθε ιστορίας, δεν είναι κατά πόσο στηρίζεται σε πραγματικά γεγονότα, αλλά που μπορεί να σε οδηγήσει . Άλλωστε, η ίδια η αλήθεια είναι μία οικουμενική πλάνη, που έχει γίνει πεποίθηση και μεταδίδεται στους ανθρώπους, με κληρονομικό τρόπο και πιστέψτε με κάπως έτσι, γράφεται η ιστορία εδώ και αιώνες ! Αλλά, όπως έχω ξαναπεί και σε άλλα κείμενα μου, η ιστορία τούτου του κόσμου έχει δύο όψεις και δεν διαφέρει σε τίποτα από ένα νόμισμα . Όμως, αυτό το νόμισμα έχει μια ιδιαιτερότητα, γιατί ανάλογα την πλευρά που διαλέγει ένας άνθρωπος, η αντίθετη του φαντάζει κάλπικη . Στην μία πλευρά του νομίσματος, θα βρείτε την μορφή της λογικής που τα πάντα έχουν αρχή και τέλος, καθώς ντύνονται με την έννοια της απόδειξης. Στην δεύτερη πλευρά, θα βρείτε την μορφή της φαντασίας, που τίποτα δεν έχει αρχή ή κάποιο τέλος . Σε αυτή την πλευρά, βασιλεύουν οι θρύλοι και οι ιστορίες που μιλούν για πράγματα που ξεπερνούν τη λογική. Ποια πλευρά, θα διάλεγα εγώ ? Μην γελιέστε, καμία από τις δύο, γιατί οι δικές μου αλήθειες, εδρεύουν σε εκείνη την διαχωριστική γραμμή που βρίσκεται ανάμεσα στις δύο όψεις του νομίσματος και αυτό γιατί θεωρώ, πως υπάρχουν θρύλοι που κάποτε αποτελούσαν αλήθειες και που σήμερα τους φόρεσαν τον χιτώνα του μύθου, ώστε να κοιμούνται ήσυχοι οι άνθρωποι. Επίσης, μυθοπλασίες που αποτελούν καθώς πρέπει αλήθειες, γιατί έτσι βολεύει την ανθρωπότητα στο να ξορκίζει τις φοβίες της, από την καθημερινή της πραγματικότητα . Κάπως έτσι λοιπόν και περπατώντας εκείνη την λεπτή πλευρά που βρίσκεται ανάμεσα στις δύο όψεις, ο δρόμο μας έβγαλε εμπρός στις ιστορίες και τους θρύλους που τυλίγουν την ρώσικη εκκλησία στην Αθήνα.

Στα χνάρια της ιστορίας .
Η γνωστή σε μας σήμερα ως ρώσικη εκκλησία, χτίστηκε το 1031 μ Χ εντός του αμυντικού τείχους της Αθήνας. Μάλιστα, στο ναό υπάρχει και μία επιγραφή όπου αναγράφεται το έτος κατασκευής του, ενώ μια δεύτερη με το έτος 1044 μ Χ, αναφέρεται στην ημερομηνία θανάτου του μεγαλύτερου δωρητή της εκκλησίας Στέφανου. Ο ναός μέχρι τον 19ο αιώνα, που αφιερώθηκε στην Αγία Τριάδα, ήταν γνωστός και ως ναός του Σωτήρα Λυκόδημου, ή Σωτήρα Νικόδεμος και ήταν αφιερωμένος στην μεταμόρφωση του Σωτήρα. Χτίστηκε πάνω σε προχριστιανική βασιλική, που και αυτή είχε χτιστεί πάνω στα ερείπια ρωμαϊκού λουτρού. Η εκκλησία, υπέστη σημαντικές καταστροφές από τον ενετικό στρατό το 1687 μ Χ, ενώ ακολούθησαν οι ζημιές του σεισμού, του 1701 μ Χ. Το 1780 μ Χ, ο Αλί Χαξέκι κατεδαφίζει τα γύρω μοναστικά κτίσματα χάριν του νέου αμυντικού τείχους και το 1827 μ Χ, η εκκλησία ερημώνεται. Είκοσι χρόνια αργότερα, ο ναός αγοράζεται από την ρώσικη κυβέρνηση και το οίκημα αναστηλώνεται, με παρέμβαση του ίδιου του Τσάρου Αλέξανδρου του δεύτερου . Σε τούτη την αναστήλωση, όλες οι βυζαντινές αγιογραφίες, αντικαταστάθηκαν από έργα του γερμανού ζωγράφου Ludwig Tiersch, όπου είχε σπουδάσει στην Αθήνα και μέσα από την παρόν εργασία του, δημιούργησε ένα νέο είδος της θρησκευτικής ζωγραφικής. Μέσα από αυτήν την αναστήλωση, προστέθηκε και το καμπαναριό που υφίστανται έως σήμερα. Την ίδια εποχή, ο ρώσος κληρικός Antonin Kapustin, γίνεται εφημέριος του ναού και ξεκινά τις ανασκαφές στα ρωμαϊκά λουτρά. Αποτελέσματα των ανασκαφών, δημοσιεύονται στην αρχαιολογική εφημερίδα και στην ρώσικη μονογραφία. Αυτή, είναι λίγο πολύ η γνωστή πλευρά του ιερού χώρου και σίγουρα δεν είναι η μόνη πλευρά που διαθέτει, γιατί όπως θα καταλάβετε και πιο κάτω, υπάρχει και η πλευρά των θρύλων που στοιχειώνουν τον ναό.

Παράξενες ιστορίες μυστηριώδης φήμες……
Ο χρόνος αποτελεί ένα μαγικό σεντούκι που μέσα του κρύβει χιλιάδες μυστικά και ιστορίες. Κάποιες από αυτές αποτελούν απλός λαϊκή φαντασία και άλλες την αλλιώτικη ιστορία του κόσμου μας. Ανοίγοντας λοιπόν εκείνο το μαγικό μπαούλο βρήκαμε μια σειρά από αναφορές και ιστορίες που αφορούν το χώρο. Βέβαια το πιες από αυτές θα φορέσουν το στέμμα της αλήθειας ή όχι είναι ένα θέμα καθαρά δικό σας.Πολλοί είναι εκείνοι που θέλουν ο χώρος να αποτελεί έναν σημαντικό τόπο δύναμη και χάριν αυτού υποστηρίζουν ότι η ρωσική κυβέρνηση ενδιαφέρθηκε για των ναό. Η όλοι θεωρία στηρίζετε αποκλειστικά στον πρώτο εφημέριο που τοποθέτησε η ρωσική κυβέρνηση στον ναό ( antonin Kapustin ) που αποτελούσε εκτός από εφημέριος και ακαδημαϊκός καθηγητής. Ο ίδιος με την τοποθέτηση του στην Ελλάδα ξεκινά της έρευνες σε όλους τους βυζαντινούς ναούς της Αθήνας και το 1874 δημοσίευα το έργο του προχριστιανικές γραφές . Ταυτόχρονα ξεκινά και της ανασκαφές στα θεμέλια του ναού . Το σίγουρο είναι ότι ο εφημέριος και η ρώσικη εκκλησίας , κάτι έψαχναν στα βυζαντινά ιερά και σίγουρα δεν έχει να κάνει με την βυζαντινή τέχνη .Αυτό άλλωστε το αποδεικνύει και η αφαίρεση των βυζαντινών αγιογραφιών από την ρώσικη εκκλησίας. Ίσως τελικά να έχουν δίκιο εκείνοι που υποστηρίζουν ότι ουσιαστικά η ρώσικη εκκλησία έψαχνε τους αρχαιοελληνικούς ναούς που ήταν θαμμένη κάτω από βυζαντινά μνημεία .
Δεν είμαστε όσα πιστεύουμε, αλλά όσα πράττουμε.
Απάντηση

Επιστροφή στο “Τα μυστήρια της αρχαιότητας”

cron