71. Οι δαίμονες δίνουν μορφή στο νου μας, ή μάλλον αυτοί παίρνουν ανάλογη μορφή και μας προσβάλλουν σύμφωνα με την έξη του πάθους που επικρατεί και ενεργεί στην ψυχή μας. Γιατί οι δαίμονες έχουν την έξη του πάθους ως αιτία να ειδωλοποιούν τη φαντασία. Μας δείχνουν λοιπόν ποικίλες και πολύμορφες φαντασίες κατά την εγρήγορση και τον ύπνο. Έτσι οι δαίμονες της επιθυμίας μεταμορφώνονται άλλοτε σε χοίρους, άλλοτε σε όνους, άλλοτε σε φλόγινα άλογα, μανιασμένα για το θηλυκό· άλλοτε πάλι σε εβραίους, κι ειδικά οι δαίμονες της ακολασίας. Οι δαίμονες της οργής μεταμορφώνονται άλλοτε σε ειδωλολάτρες, άλλοτε σε λέοντες. Της δειλίας οι δαίμονες μεταμορφώνονται σε Ισραηλίτες· της ακολασίας, σε Ιδουμαίους· της πολυποσίας και της ασωτίας, σε Αγαρηνούς. Της πλεονεξίας πάλι, άλλοτε σε λύκους κι άλλοτε σε λεοπαρδάλεις· της πονηρίας, άλλοτε σε φίδια, άλλοτε σε οχιές, άλλοτε σε αλεπούδες. Της αναίδειας, σε σκύλους, της ακηδίας σε γάτους. Ενίοτε κι οι δαίμονες της πορνείας μεταμορφώνονται σε φίδια, κοράκια ή καρακάξες. Σε πουλιά μεταμορφώνονται οι ψυχικοί δαίμονες και μάλιστα οι εναέριοι. Η φαντασία κατά τρείς τρόπους μεταβάλλει τις μορφές των πνευμάτων, σύμφωνα δηλαδή με τα τρία μέρη της ψυχής, ώστε να χωρίζονται αυτές σε τρία είδη, σε πουλιά, θηρία και κτήνη, που αντιστοιχούν στο επιθυμητικό, το θυμικό και το λογιστικό, τις τρεις δυνάμεις της ψυχής. Οι τρείς άρχοντες των παθών πολεμούν πάντοτε εναντίον των τριών αυτών ψυχικών δυνάμεων. Και ανάλογα με το πάθος που χαρακτηρίζει την ψυχή, παίρνουν τη συγγενική μ' αυτό μορφή και μας πλησιάζουν.
Άγιος Γρηγόριος ο Σιναΐτης: 137 ωφέλιμα κεφάλαια
http://paterikakeimena.blogspot.gr/2011/12/137.html