«Κανένας άλλος λαός δεν έδωσε μεγαλύτερη αξία στο χορό όσο οι αρχαίοι Έλληνες»
Dr. L.B. Lawler – ΗΠΑ.

Ο χορός ήταν μια κοινωνική εκδήλωση που εξωτερίκευε όλες τις προσωπικές και ομαδικές συγκινήσεις χαράς και λύπης,όλα τα μεγάλα γεγονότα της ζωής τους και της πόλης τους.
Οι πρόγονοί μας πίστευαν ότι ο χορός προσφέρει όχι μόνο υγεία,ευκαμψία και σωματική ομορφιά,αλλά και καλοσύνη της ψυχής καθώς και διανοητική ισορροπία.
Χόρευαν λαικούς χορούς.Χόρευαν για την επαναφορά της Ειρήνης,σε γάμους,στην ονομαστική γιορτή ενός παιδιού,σε ολονύχτιους χορευτικούς διαγωνισμούς και στα συμπόσια.Υπήρχε ο παιδικός χορός, ο παντομιμικός χορός,ο ζευγαρωτός χορός,χοροί διεγερτικοί ή γονιμότητας,ακόμα και χοροί των ζώων.
Η ποίηση ήταν στενά δεμένη με τη μουσική και το χορό.Χόρευαν την ποίηση! Η «Τέχνη των Μουσών» σήμαινε μουσική και παιδεία του νου.Πίστευαν ότι ο χορός ήταν θεία έμπνευση.
Έχει γραφεί ότι η Μούσα Ερατώ «χορεύει με το πόδι,με τραγούδι και με όψη».
Άλλοι αποδίδουν την εφεύρεση του χορού στις Μούσες Πολύμνια και Τερψιχόρη,που το όνομα της τελευταίας σημαίνει «χαρά στο χορό».
Τη λέξη «ορχείσθαι» την χρησιμοποίησαν οι αρχαίοι για να δηλώσουν διάφορων ειδών κινήσεις όπως των ποδιών,των χεριών,του κεφαλιού,των ματιών και γενικά του κορμιού και του σώματος.
Ειδικότερα ο χορός στην Μινωική Κρήτη ήταν θεαματικός και πλούσιος.Ο χορός για τους Κρήτες είχε πολύ μεγάλη σημασία,όχι μόνο σαν θέαμα και ψυχαγωγία αλλά σαν μέρος της θρησκείας τους.Λέγεται ότι είχαν εφεύρει την τέχνη του χορού.Είχαν οργανική μουσική,τραγούδι και χορό.
Παρακολουθούσαν ένα επικίνδυνο είδος ακροβατικού παιχνιδιού με ταύρους, «τα ταυροκαθάψια», στο οποίο έπαιρναν μέρος γυναίκες και άνδρες,που μερικοί αρχαιολόγοι θεώρησαν σαν τελετουργικό χορό.
Αρχαιότεροι από τους Κρητικούς χορούς και ουσιαστικά οι αρχαιότεροι του κόσμου ήταν οι χοροί των Κουρητών.Ήταν ανδρικοί χοροί φρενιτώδεις,πηδηχτοί και πολύ θορυβώδεις με πολλές κραυγές και κτυπήματα.Υπάρχουν μαρτυρίες για παρόμοιους χορούς στην Σαμοθράκη,στην Κύπρο και στην Ρόδο.
Όμως η ανακάλυψη και τελειοποίηση του «χορού των ακροβατών»αποδίδεται στους Κρήτες.Οι ταχυδακτυλουργίες με μουσική και το ακροβατικό παιχνίδι με τον ταύρο προυπόθεταν επίμονη εκπαίδευση και ενισχύουν την πιθανότητα επαγγελματισμού στον Κρητικό χορό.
Ο χορός δε θεωρούνταν έλλειψη ανδρισμού,αντίθετα οι άνδρες ήταν υπερήφανοι που μπορούσαν να τιμήσουν τους θεούς με το χορό.
Στην Μυκηναική περίοδο η Ελλάδα καταλήφθηκε από ένα κύμα χορευτικής μανίας.
Πολλές εξηγήσεις δίνονται γιάυτή τη φρενίτιδα: καταστροφές,πόλεμοι,καταπίεση,θυμός των θεών κ.λ.π.
Στην Μυκηναική Εποχή οι Κρήτες σαν ναυτική δύναμη κυριαρχούσαν ακόμα στο Αιγαίο και δεν είναι καθόλου περίεργο ότι είχαν μεγάλη επιρροή επάνω στους μυκηναικούς χορούς.Οι μύθοι αυτής της περιόδου συχνά ανφέρουν το χορό: Ο Θησέας και ο φίλος του Πείριθος άρπαξαν τη νεαρή Ελένη (γνωστή αργότερα σαν Ελένη της Τροίας) ενώ εκείνη χόρευε με άλλες παρθένες προς τιμήν της Ορθίας Αρτέμιδος (οι χοροί των παρθενών).
Τον «χορό της μπάλας» συνήθιζαν να τον χορεύουν οι κυρίες της αυλής.(Ναυσικά και Οδυσσέας).
Είχαν χορούς γρήγορους και κυκλικούς όπου τα ζευγάρια κρατημένα από τα χέρια εναλλάσονταν χορεύοντας ανακατεμένοι,χορούς που μιμούνται τις κινήσεις των ουράνιων σωμάτων,έτσι που η γρήγορη κυκλική φιγούρα μπορεί να αναπαριστούσε τις κινήσεις των πλανητών.
Αλλά ακόμα και την περίοδο (ελληνιστική και ελληνορωμαική περίοδος) που ο ελληνικός χορός άρχισε να φθίνει,εμφανίζεται η «παντομίμα» ή παντομιμικός χορός.Οι δύο εφευρέτες πρέπει να ήταν Έλληνες γιατί τα ονόματά τους ήταν ο Πυλάδης από την Κιλικία» και ο «Μπαθύλλας από την Αλεξάνδρεια».
Αργότερα η Χριστιανική εκκλησία κήρυξε ανοιχτό πόλεμο ενάντια στο υποβιβασμό της μιμικής.
Στις αρχές του 6ου αιώνα μ.Χ. εμφανίζεται στην Κωνσταντινούπολη μια νεαρή χορεύτρια-ηθοποιός που ονομαζόταν Θεοδώρα.Λέγεται ότι διέπρεπε στην τέχνη της Παντομίμας.Ο Ιουστινιανός την ερωτεύτηκε βαθιά και την παντρεύτηκε.Έγινε Αυτοκράτειρα του Βυζαντίου το 527 μ.Χ.
Όπως γράφει η Dr. Lawler: «Όταν η Θεοδώρα ασπάστηκε τον Ορθόδοξο Χριστιανισμό,μπορεί να πει κανείς ότι συμβολικά τουλάχιστον η ιστορία του ελληνικού χορού είχε τελειώσει….».
Αυτό όμως δεν ευσταθεί!! Η ιστορία του ελληνικού χορού συνεχίστηκε κατά δύο τρόπους.Ο ένας είναι ο συμβολικός χορός της ορθόδοξης λατρείας.Ο άλλος είναι ο χορός που αρχίζει σαν επαναστατικό και πολιτικό φαινόμενο του 10ου αιώνα μ.Χ. και συνεχίζεται μέχρι σήμερα ως νεοελληνικός χορός.
Ανάμεσα στον πανάρχαιο ελληνικό χορό και στον νεοελληνικό χορό υπάρχει μία μεγάλη αδιάσπαστη συνέχεια,συνάφεια και παράδοση!!
Ίσως η γνώμη της Lawler να ευσταθεί σε σχέση με αυτό που είπε ο Γερμανός φιλόσοφος Rudolf Berlinger,μιλώντας κάποτε για τον ελληνικό χορό:
«Τι έκανε αυτή η Δύση!Κατέστρεψε το χορό!».







Υ.Γ. Από το μικρό μου αρχείο ,άρθρο της εφημερίδας ΑΥΓΗ 7/9/1986

Οπως έχουμε ξαναπει σε αλλο θεμα, ο χορός είναι ενας τρόπος εκφρασης των συναισθημάτων του ανθρώπου με όργανο εκφρασης το σώμα.
Σαν χώρα,έχουμε πολλούς χορούς για τις διάφορες συναισθηματικές καταστάσεις,απο την χαρά μέχρι την λύπη,σε πια αλλη χώρα υπάρχει χορός όπου μπορείς να εκφράσεις τον πόνο και την θλίψη και μάλιστα τόσο εντονα ,οσο ενα ζειμπεκικο ?

Και μην μείνουμε μονο στην θλίψη,σκεφτείται εναν οποιοδήποτε παραδοσιακό χόρο,ολοι μαζι,πιασμένοι χέρι χέρι να χορεύετε στον ρυθμό που παίζει κάποιο μουσικό όργανο.Οχι μόνοι,όλοι μαζί,με γνωστούς με αγνώστους ,γινόμαστε ενα,γινόμαστε μια παρέα,ξεχνάμε φόβους,ντροπές και απλα παραδινόμαστε!Και το πιο βασικό είναι οτι το κάνουμε απο την ψυχη μας.

Για αυτο ας μην σταματησουμε να χορευουμε,εντελλει τα πραγματα δεν ειναι τοσο μαυρα οσο μας τα παρουσιάζουν.Ο ανθρωπος πρέπει να εκφράζεται και αμα του κόψουν τους τρόπους εκφρασης γίνεται φάντασμα του ευατού του.

Για αυτο σας προτείνω ,οποτε νιωσετε την αναγκη να χορέψετε ,ακόμα και αν ειναι στην μέση του δρόμου,να το τολμήσετε!

Επησης να τονισω και κατι που δεν αναφερεται στο αρθρο οτι οι χοροι οντως δεν ηταν τυχαιοι και προσεξτε μια λεπτομερεια οτι πολλοι παραδοσιακοι χοροι συμπεριλαμβανομενων και των κρητικων σχηματιζουν την σπειρα ή τον κυκλο και με καθορισμενη φορά ολα αυτα δεν ειναι καθολου μα καθολου τυχαια.