Νεοκλασικισμός - αναβίωση της κλασσικής ελληνικής τέχνης & πολιτισμού
Δημοσιεύτηκε: 08 Νοέμ 2015, 02:41
Ο Νεοκλασικισμός (Από τα Ελληνικά νέος και κλασικός )[1] είναι το όνομα που δόθηκε σε δυτικά πολιτισμικά κινήματα των εικαστικών τεχνών, της λογοτεχνίας, του θεάτρου, της μουσικής και της αρχιτεκτονικής, τα οποία αντλούν έμπνευση από της κλασική τέχνη και τον πολιτισμό της αρχαίας Ελλάδας ή της αρχαίας Ρώμης. Το κύριο ρεύμα του νεοκλασικισμού συνέπεσε με τον 18ο αι. και επεκτάθηκε στις αρχές του 19ου αι. ως ανταγωνιστικό ιδίωμα του ρομαντισμού[2]. Σε ό,τι αφορά στην αρχιτεκτονική, το στιλ επιβίωσε έως τον 20ό αιώνα.
https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9D%CE ... F%8C%CF%82
Ο κλασικισμός και ο νεοκλασικισμός
Ο κλασικισμός το 16ο αιώνα δημιουργείται ως αντίδραση προς τις ακρότητες της τέχνης του μανιερισμού και αργότερα προς τις ακρότητες του μπαρόκ και αναπτύσσεται παράλληλα με αυτη κατά το 16ο αιώνα μ.Χ.
Ο κλασικισμός προτείνει μια ήρεμη και αρμονική σύνθεση, σχέδιο με σωστές αναλογίες, ρυθμική κίνηση και φωτοσκιάσεις απαλές με απαλότερο πλάσιμο των όγκων. Τα θέματα με ατμόσφαιρα υψηλού ήθους και ανώτερης πνευματικής στάθμης, ώστε να πλησιάζουν στο επίπεδο και στο ήθος της αρχαιότητας, πιο κοντά στο κλασικό μέτρο.
Ο κλασικισμός εμφανίζεται αρχικά στην Ιταλία, με κύριο εισηγητή του το ζωγράφο Αννίμπαλε Καράτσι.
Όμως ο αξιολογότερος κλασικιστής ζωγράφος είναι ο Γάλλος Νικολά Πουσσέν
Το 18ο αιώνα μ.Χ. αναζωπυρώνεται το πάθος για την αρχαιολογική
έρευνα και λαμβάνουν χώρα σημαντικές αρχαιολογικές ανακαλύψεις.
Το γεγονός αυτό σχετίζεται με την εμφάνιση μιας καλλιτεχνικής
τεχνοτροπίας, του Νεοκλασικισμού, ο οποίος χαρακτηριζόταν
από το θαυμασμό προς την κλασική τέχνη της αρχαίας Ελλάδας
και της Ρώμης. Ο νέος ρυθμός επιδιώκει να αποδώσει με κάθε λεπτομέρεια
τα γεγονότα και τα αντικείμενα του φυσικού κόσμου. Ο νεοκλασικισμός έχει μεν παρόμοια χαρακτηριστικά με τον κλασικισμό, αλλά τα έργα των καλλιτεχνών, παράλληλα με το αισθητικό περιεχόμενό τους, αποκτούν συνήθως διδακτική-κοινωνική σημασία και συνδέονται με τους αγώνες του λαού για δικαιώματα και δικαιοσύνη.
Το νεοκλασικισμό διακρίνει μια σοβαρότητα και μια απλότητα. Ο σημαντικότερος εκπρόσωπος του Νεοκλασικισμού στη Γαλλία είναι ο Νταβίντ. Οι πίνακες του είναι μνημειώδεις, γεμάτοι ηρωικό συναίσθημα και ηθική αξιοπρέπεια. Στο έργο του εκφράζεται και ο πόθος του γαλλικού λαού για ελευθερία και δημοκρατία.
http://users.sch.gr//pchaloul/rococo-ne ... lassic.htm
12. ΝΕΟΚΛΑΣΙΚΙΣΜΟΣ
Στο δεύτερο μισό του 18ου αιώνα στην Ευρώπη η φιλοσοφία του Διαφωτισμού οδήγησε στη διαμόρφωση νέων αντιλήψεων για τον κόσμο, οι οποίες στηρίχτηκαν στη λογική και στην πίστη για τη διαρκή ανθρώπινη πρόοδο. Η επιστημονική έρευνα ανοίγει νέους δρόμους, ενώ οι αλλαγές στις πολιτικές, οικονομικές και κοινωνικές δομές των κρατών είναι πολύ μεγάλες. Η εξέλιξη της τεχνολογίας και οι εφευρέσεις στοχεύουν στην ευτυχία του ανθρώπου και της ανθρώπινης κοινωνίας.
Το πρώτο μισό του 19ου αιώνα ο δυτικός κόσμος γνωρίζει μια σειρά από ριζικές ανακατατάξεις. H Γαλλική Επανάσταση (1789-1796) θέτει νέες βάσεις στην οργάνωση της κοινωνίας, της πολιτείας και του κράτους, καθώς και στη σχέση του ανθρώπου με το κοινωνικό σύνολο. Τα δικαιώματα του ανθρώπου, η ατομική ελευθερία, η έννοια του έθνους και του ελεύθερου πολίτη, η πολιτική αρετή και η συλλογική πρόοδος χαρακτηρίζουν το τέλος του 18ου και την αρχή του 19ου αιώνα. Η ραγδαία εκβιομηχάνιση, που ξεκίνησε από την Αγγλία και στηριζόταν στις συνεχείς προόδους της επιστήμης και της τεχνικής, καθώς και η ανάπτυξη του εμπορίου οδήγησαν σε μια νέα κατανομή του κέρδους και στην κοινωνική άνοδο της αστικής τάξης. Πλήθη κόσμου συγκεντρώνονται στις πόλεις, οι οποίες γνωρίζουν τεράστια ανάπτυξη. Νέοι κόσμοι ανακαλύπτονται και καινούριες αποικίες προστίθενται στα κράτη της Ευρώπης.
Με τον όρο "Νεοκλασικισμός" εννοούμε το ρεύμα της τέχνης που επικράτησε από το 1750 περίπουέως τις πρώτες δεκαετίες του 19ου αιώνα και εξέφρασε το θεωρητικό προβληματισμό της εποχής, την επαναστατική ορμή και τα υψηλά οράματα της κοινωνίας. Σύμφωνα με τις αρχές του Διαφωτισμού, κάθε επιστημονική εξέλιξη θα έπρεπε να οδηγεί τον άνθρωπο στην αθωότητα που χαρακτήριζε τα πρωτόγονα όντα και στη δημιουργία ενός κόσμου στον οποίο θα κυβερνά ο νόμος της λογικής και της ισότητας. Τα έργα τέχνης της κλασικής αρχαιότητας, σύμφωνα με τη φιλοσοφία της εποχής, θα μπορούσαν να αποτελέσουν το πρότυπο αυτής της θεωρητικής σκέψης. Η μίμηση της αρχαιότητας θα οδηγούσε έτσι στο πλησίασμα της απλότητας της φύσης, όπου κυριαρχεί το αληθινό, το μέτρο και ο κανόνας, με αποτέλεσμα την ηθική και την πολιτική αναγέννηση της ανθρωπότητας. H ελληνική τέχνη αναγνωρίζεται ως ο "ιδανικός τύπος" και, μέσα από τη μίμησή της, ο καλλιτέχνης του Νεοκλασικισμού στοχεύει στη μίμηση της φύσης και συνεπώς του ιδεώδους. Ως εκ τούτου, η μίμηση αυτού του "ιδανικού τύπου" μπορεί να διαφυλάξει τις αισθητικές και τις ηθικές αξίες που δε χάθηκαν με το πέρασμα του χρόνου. Το μεγαλείο της ψυχής, η ομορφιά των σωμάτων, οι ηθικές αξίες, η πολιτική αρετή, η μελωδικότητα της γλώσσας, το κλίμα είναι τα στοιχεία στα οποία βασίζεται η τελειότητα των έργων της ελληνικής τέχνης κατά το Βίνκελμαν (J.J. Winckelmann, 1717-1768), τον κυριότερο θεωρητικό του Νεοκλασικισμού. Τα έργα των καλλιτεχνών θα έπρεπε να διαποτίζονται από την "ευγενική απλότητα και το ήρεμο μεγαλείο" των έργων της κλασικής αρχαιότητας. H ελληνική αλλά και η ρωμαϊκή αρχαιότητα αποτέλεσαν αισθητικά αλλά και ηθικά πρότυπα, και οδήγησαν σε πολλές θεωρητικές διαμάχες, διεκδικώντας πότε η μία και πότε η άλλη τα πρωτεία της τέχνης. Τα κριτήρια εξαρτιόνταν κάθε φορά από τις ιστορικές επιλογές των κοινωνιών. Για παράδειγμα, η δημοκρατική περίοδος της ρωμαϊκής ιστορίας θεωρήθηκε πρότυπο για τη Γαλλική Επανάσταση, ενώ η αυτοκρατορική Ρώμη υπήρξε το πρότυπο της ναπολεόντειας Γαλλίας.
Για τους νέους καλλιτέχνες της Γαλλίας, της Αγγλίας και της Γερμανίας το ταξίδι στη Νότια Ευ ρώπη αποτελούσε μέρος της εκπαίδευσής τους. Αρχιτέκτονες, ζωγράφοι, γλύπτες ταξίδευαν στις κοιτίδες των αρχαίων πολιτισμών και τροφοδοτούσαν τη φαντασία τους, ενώ ταυτόχρονα επιδίδονταν σε μια λεπτομερή μελέτη των αρχαιοτήτων. Παράλληλα, οι αρχαιολογικές ανασκαφές στην Ηράκλεια και την Πομπηία έφεραν στην επιφάνεια νέα ευρήματα και συνεπώς νέες ευκαιρίες μελέτης των αρχαιότερων πολιτισμών. Η προσέγγιση της κλασικής αρχαιότητας συνοδευόταν από την πίστη στα σύγχρονα ιδανικά και στη σύγχρονη πραγματικότητα των εθνών, που διαμορφώθηκαν στην αρχή του 19ου αιώνα.
0 Νεοκλασικισμός αντιτίθεται στον υπερβολικό χαρακτήρα και στην πολύπλοκη έκφραση της τέχνης του Μπαρόκ, καθώς και στην ελαφρότητα και τη διάσπαση της μορφής του Ροκοκό. Επιδιώκει τη μετάδοση των αισθητικών αρχών που πηγάζουν από την πίστη στην αρμονία της φύσης, στη λογική και στην αντανάκλαση της ηθικής διαύγειας, της απλότητας, της κάθαρσης.
http://ebooks.edu.gr/modules/ebook/show ... /475,1800/
https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9D%CE ... F%8C%CF%82
Ο κλασικισμός και ο νεοκλασικισμός
Ο κλασικισμός το 16ο αιώνα δημιουργείται ως αντίδραση προς τις ακρότητες της τέχνης του μανιερισμού και αργότερα προς τις ακρότητες του μπαρόκ και αναπτύσσεται παράλληλα με αυτη κατά το 16ο αιώνα μ.Χ.
Ο κλασικισμός προτείνει μια ήρεμη και αρμονική σύνθεση, σχέδιο με σωστές αναλογίες, ρυθμική κίνηση και φωτοσκιάσεις απαλές με απαλότερο πλάσιμο των όγκων. Τα θέματα με ατμόσφαιρα υψηλού ήθους και ανώτερης πνευματικής στάθμης, ώστε να πλησιάζουν στο επίπεδο και στο ήθος της αρχαιότητας, πιο κοντά στο κλασικό μέτρο.
Ο κλασικισμός εμφανίζεται αρχικά στην Ιταλία, με κύριο εισηγητή του το ζωγράφο Αννίμπαλε Καράτσι.
Όμως ο αξιολογότερος κλασικιστής ζωγράφος είναι ο Γάλλος Νικολά Πουσσέν
Το 18ο αιώνα μ.Χ. αναζωπυρώνεται το πάθος για την αρχαιολογική
έρευνα και λαμβάνουν χώρα σημαντικές αρχαιολογικές ανακαλύψεις.
Το γεγονός αυτό σχετίζεται με την εμφάνιση μιας καλλιτεχνικής
τεχνοτροπίας, του Νεοκλασικισμού, ο οποίος χαρακτηριζόταν
από το θαυμασμό προς την κλασική τέχνη της αρχαίας Ελλάδας
και της Ρώμης. Ο νέος ρυθμός επιδιώκει να αποδώσει με κάθε λεπτομέρεια
τα γεγονότα και τα αντικείμενα του φυσικού κόσμου. Ο νεοκλασικισμός έχει μεν παρόμοια χαρακτηριστικά με τον κλασικισμό, αλλά τα έργα των καλλιτεχνών, παράλληλα με το αισθητικό περιεχόμενό τους, αποκτούν συνήθως διδακτική-κοινωνική σημασία και συνδέονται με τους αγώνες του λαού για δικαιώματα και δικαιοσύνη.
Το νεοκλασικισμό διακρίνει μια σοβαρότητα και μια απλότητα. Ο σημαντικότερος εκπρόσωπος του Νεοκλασικισμού στη Γαλλία είναι ο Νταβίντ. Οι πίνακες του είναι μνημειώδεις, γεμάτοι ηρωικό συναίσθημα και ηθική αξιοπρέπεια. Στο έργο του εκφράζεται και ο πόθος του γαλλικού λαού για ελευθερία και δημοκρατία.
http://users.sch.gr//pchaloul/rococo-ne ... lassic.htm
12. ΝΕΟΚΛΑΣΙΚΙΣΜΟΣ
Στο δεύτερο μισό του 18ου αιώνα στην Ευρώπη η φιλοσοφία του Διαφωτισμού οδήγησε στη διαμόρφωση νέων αντιλήψεων για τον κόσμο, οι οποίες στηρίχτηκαν στη λογική και στην πίστη για τη διαρκή ανθρώπινη πρόοδο. Η επιστημονική έρευνα ανοίγει νέους δρόμους, ενώ οι αλλαγές στις πολιτικές, οικονομικές και κοινωνικές δομές των κρατών είναι πολύ μεγάλες. Η εξέλιξη της τεχνολογίας και οι εφευρέσεις στοχεύουν στην ευτυχία του ανθρώπου και της ανθρώπινης κοινωνίας.
Το πρώτο μισό του 19ου αιώνα ο δυτικός κόσμος γνωρίζει μια σειρά από ριζικές ανακατατάξεις. H Γαλλική Επανάσταση (1789-1796) θέτει νέες βάσεις στην οργάνωση της κοινωνίας, της πολιτείας και του κράτους, καθώς και στη σχέση του ανθρώπου με το κοινωνικό σύνολο. Τα δικαιώματα του ανθρώπου, η ατομική ελευθερία, η έννοια του έθνους και του ελεύθερου πολίτη, η πολιτική αρετή και η συλλογική πρόοδος χαρακτηρίζουν το τέλος του 18ου και την αρχή του 19ου αιώνα. Η ραγδαία εκβιομηχάνιση, που ξεκίνησε από την Αγγλία και στηριζόταν στις συνεχείς προόδους της επιστήμης και της τεχνικής, καθώς και η ανάπτυξη του εμπορίου οδήγησαν σε μια νέα κατανομή του κέρδους και στην κοινωνική άνοδο της αστικής τάξης. Πλήθη κόσμου συγκεντρώνονται στις πόλεις, οι οποίες γνωρίζουν τεράστια ανάπτυξη. Νέοι κόσμοι ανακαλύπτονται και καινούριες αποικίες προστίθενται στα κράτη της Ευρώπης.
Με τον όρο "Νεοκλασικισμός" εννοούμε το ρεύμα της τέχνης που επικράτησε από το 1750 περίπουέως τις πρώτες δεκαετίες του 19ου αιώνα και εξέφρασε το θεωρητικό προβληματισμό της εποχής, την επαναστατική ορμή και τα υψηλά οράματα της κοινωνίας. Σύμφωνα με τις αρχές του Διαφωτισμού, κάθε επιστημονική εξέλιξη θα έπρεπε να οδηγεί τον άνθρωπο στην αθωότητα που χαρακτήριζε τα πρωτόγονα όντα και στη δημιουργία ενός κόσμου στον οποίο θα κυβερνά ο νόμος της λογικής και της ισότητας. Τα έργα τέχνης της κλασικής αρχαιότητας, σύμφωνα με τη φιλοσοφία της εποχής, θα μπορούσαν να αποτελέσουν το πρότυπο αυτής της θεωρητικής σκέψης. Η μίμηση της αρχαιότητας θα οδηγούσε έτσι στο πλησίασμα της απλότητας της φύσης, όπου κυριαρχεί το αληθινό, το μέτρο και ο κανόνας, με αποτέλεσμα την ηθική και την πολιτική αναγέννηση της ανθρωπότητας. H ελληνική τέχνη αναγνωρίζεται ως ο "ιδανικός τύπος" και, μέσα από τη μίμησή της, ο καλλιτέχνης του Νεοκλασικισμού στοχεύει στη μίμηση της φύσης και συνεπώς του ιδεώδους. Ως εκ τούτου, η μίμηση αυτού του "ιδανικού τύπου" μπορεί να διαφυλάξει τις αισθητικές και τις ηθικές αξίες που δε χάθηκαν με το πέρασμα του χρόνου. Το μεγαλείο της ψυχής, η ομορφιά των σωμάτων, οι ηθικές αξίες, η πολιτική αρετή, η μελωδικότητα της γλώσσας, το κλίμα είναι τα στοιχεία στα οποία βασίζεται η τελειότητα των έργων της ελληνικής τέχνης κατά το Βίνκελμαν (J.J. Winckelmann, 1717-1768), τον κυριότερο θεωρητικό του Νεοκλασικισμού. Τα έργα των καλλιτεχνών θα έπρεπε να διαποτίζονται από την "ευγενική απλότητα και το ήρεμο μεγαλείο" των έργων της κλασικής αρχαιότητας. H ελληνική αλλά και η ρωμαϊκή αρχαιότητα αποτέλεσαν αισθητικά αλλά και ηθικά πρότυπα, και οδήγησαν σε πολλές θεωρητικές διαμάχες, διεκδικώντας πότε η μία και πότε η άλλη τα πρωτεία της τέχνης. Τα κριτήρια εξαρτιόνταν κάθε φορά από τις ιστορικές επιλογές των κοινωνιών. Για παράδειγμα, η δημοκρατική περίοδος της ρωμαϊκής ιστορίας θεωρήθηκε πρότυπο για τη Γαλλική Επανάσταση, ενώ η αυτοκρατορική Ρώμη υπήρξε το πρότυπο της ναπολεόντειας Γαλλίας.
Για τους νέους καλλιτέχνες της Γαλλίας, της Αγγλίας και της Γερμανίας το ταξίδι στη Νότια Ευ ρώπη αποτελούσε μέρος της εκπαίδευσής τους. Αρχιτέκτονες, ζωγράφοι, γλύπτες ταξίδευαν στις κοιτίδες των αρχαίων πολιτισμών και τροφοδοτούσαν τη φαντασία τους, ενώ ταυτόχρονα επιδίδονταν σε μια λεπτομερή μελέτη των αρχαιοτήτων. Παράλληλα, οι αρχαιολογικές ανασκαφές στην Ηράκλεια και την Πομπηία έφεραν στην επιφάνεια νέα ευρήματα και συνεπώς νέες ευκαιρίες μελέτης των αρχαιότερων πολιτισμών. Η προσέγγιση της κλασικής αρχαιότητας συνοδευόταν από την πίστη στα σύγχρονα ιδανικά και στη σύγχρονη πραγματικότητα των εθνών, που διαμορφώθηκαν στην αρχή του 19ου αιώνα.
0 Νεοκλασικισμός αντιτίθεται στον υπερβολικό χαρακτήρα και στην πολύπλοκη έκφραση της τέχνης του Μπαρόκ, καθώς και στην ελαφρότητα και τη διάσπαση της μορφής του Ροκοκό. Επιδιώκει τη μετάδοση των αισθητικών αρχών που πηγάζουν από την πίστη στην αρμονία της φύσης, στη λογική και στην αντανάκλαση της ηθικής διαύγειας, της απλότητας, της κάθαρσης.
http://ebooks.edu.gr/modules/ebook/show ... /475,1800/