Το 1915 ο Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος βρισκόταν σε εξέλιξη. Η Ελλάδα κρατούσε ουδέτερη στάση και ο βασιλιάς Κωνσταντίνος είχε δηλώσει ότι θα έμπαινε στον πόλεμο μόνον αν εκδηλωνόταν βουλγαρική επίθεση. Στην αντίπερα όχθη, ο Ελευθέριος Βενιζέλος πίεζε για έξοδο στον πόλεμο στο πλευρό της Αντάντ. Ο βασιλιάς ήρθε σε ρήξη με τον Βενιζέλο, ζήτησε την παραίτηση του και νέος πρωθυπουργός έγινε ο Αλέξανδρος Ζαΐμης. Στις 4 Οκτωβρίου η Σερβία δέχτηκε επίθεση από τους Βούλγαρους και οι συμμαχικές δυνάμεις κλήθηκαν να βοηθήσουν. Στο μεταξύ, στρατεύματα της Αντάντ είχαν αποβιβαστεί από τον Σεπτέμβριο στη Θεσσαλονίκη. ...
Τελικά, ξέσπασε ενδοβαλκανική κρίση αλλά η Ελλάδα παρέμεινε αμέτοχη. Την ημέρα της εισβολής των Βουλγάρων, η Βρετανία ζήτησε από τον Έλληνα πρωθυπουργό να βοηθήσει άμεσα τη Σερβία και να μπει στον πόλεμο στο πλευρό της Αντάντ, που μάχονταν εναντίον της Γερμανίας και της Αυστροουγγαρίας. ...


Ο Υπουργός Εξωτερικών της Βρετανίας έστειλε τηλεγράφημα στον Έλληνα πρωθυπουργό που έλεγε: «Σήμερον, οπόταν η Σερβία υπέστη επίθεσιν παρά της Βουλγαρίας, εάν η Ελλάς θελήσει να έλθει εις βοήθειάν της, η κυβέρνησης της αυτού μεγαλειότητος είναι πρόθυμος να παραχωρήσει την νήσον Κύπρον εις την Ελλάδα». Σύμφωνα με ρεπορτάζ της εποχής, ο Βρετανός Πρέσβης στην Αθήνα, σερ Φράνσις Έλλιοτ, προκειμένου να πείσει την ηγεσία της χώρας, συναντήθηκε με τον πρωθυπουργό Αλέξανδρο Ζαίμη και του υποσχέθηκε ότι θα έκανε και άλλες σημαντικές παραχωρήσεις στην Ελλάδα και η προσφορά θα ίσχυε ανεξάρτητα αν η Αντάντ κέρδιζε ή έχανε τον πόλεμο. ...
Η προσάρτηση θα γινόταν αμέσως αν ο ελληνικός στρατός έμπαινε στον πόλεμο στο πλευρό των Συμμάχων. Ωστόσο, η ελληνική κυβέρνηση αποφάσισε να κρατήσει την πολιτική θέση που είχε από την αρχή του πολέμου, την απόλυτη ουδετερότητα. Ο Ζαΐμης απάντησε στο τηλεγράφημα: «Η Ελλάς δεν δύναται να αποδεχθεί την γενομένην εις αυτήν προσφοράν και θα παραμείνει ουδετέρα» Στο βιβλίο “Η Ελλάδα και η Αντάτ” του Χρίστου. Α. Θεοδούλου, ο Ζαϊμης φέρεται να απάντησε: “Τίποτε δεν της είναι πιο ευάρεστο από αυτή την προσφορά που, ανοίγοντας τις καλύτερες προοπτικές για τις εθνικές βλέψεις, γεμίζει ασφαλώς με χαρά τις καρδιές των Ελλήνων. Όμως, όσο δελεαστική κι αν είναι η εν λόγω προσφορά, δεν μπορεί να αλλάξει τη σοβαρότητα των καταστάσεων που αντιμετωπίζει η Ελλάδα, ούτε να καταστήσει αποτελεσματικότερη τη στρατιωτική βοήθεια που θα ήθελε να μπορούσε να προσφέρει στη Σερβία.» Στο επόμενο διάστημα η πολιτική κατάσταση στη χώρα ήταν ασταθής. Η Ελλάδα οδηγήθηκε σε διχασμό. Οι πρωθυπουργοί άλλαζαν, οι φιλελεύθεροι διαδήλωναν υπέρ της συμμετοχής της χώρας στον πόλεμο και ο Βενιζέλος κατήγγειλε δημοσία τον Βασιλιά από τη Θεσσαλονίκη. Δύο χρόνια αργότερα, ο βασιλιάς εκθρονίστηκε, η Ελλάδα εγκατέλειψε την ουδετερότητα και τον Ιούνιο του 1917 μπήκε στον πόλεμο στο πλευρό των συμμάχων. Με τη λήξη του πολέμου η χώρα ήταν με το μέρος των νικητών. Με την υπογραφή της συνθήκης των Σεβρών κατάφερε να προσαρτήσει την Ίμβρο, την Τένεδο, τη βόρεια Ήπειρο και την ανατολική Θράκη αλλά όχι την Κύπρο, η οποία προσαρτήθηκε στη Μεγάλη Βρετανία. ...

http://www.mixanitouxronou.gr/i-ellas-d ... ada-i-cha/

Οι λόγοι της άρνησης

Εκείνο τον καιρό η Ελλάδα βρισκόταν στην καρδιά του εθνικού διχασμού: ο φιλοΓερμανός βασιλιάς Κωνσταντίνος από τη μια, κι από την άλλη ο Ελευθέριος Βενιζέλος που ήθελε πώς και πώς η χώρα να πλαισιώσει τους συμμάχους ώστε να κερδίσει εδάφη και να γίνει πράξη το όνειρο της Ελλάδας των δύο ηπείρων και των πέντε θαλασσών. Ενα όνειρο που έγινε πράξη για τρία χρόνια και κατέληξε σε εφιάλτη με την ήττα από τους Τούρκους στη Μικρά Ασία, την καταστροφή της Σμύρνης και τους 1,5 εκατ. πρόσφυγες στη χώρα των 4 εκατ. κατοίκων…

Την ίδια ημέρα, 17 Οκτωβρίου, συναντήθηκαν στα ανάκτορα ο Κωνσταντίνος, ο Ιωνας Δραγούμης και το στρατιωτικό επιτελείο παρουσία του, μετέπειτα δικτάτορα, Ιωάννη Μεταξά. Η συνάντηση κράτησε πολύ λίγο και κατόπιν κλήθηκε να παραστεί ο Ζαΐμης. Για τον Κωνσταντίνο τον Α’ δεν υπήρξε ενδοιασμός: ως γαμπρός του Κάιζερ, του Γουλιέλμου Β’, καθότι είχε νυμφευτεί την αδερφή του, Σοφία, δεν επρόκειτο να βγει από την ουδετερότητα, η οποία βόλευε τους Γερμανούς. Ητοι, ακριβώς ο λόγος της παραίτησης της κυβέρνησης Βενιζέλου, μόλις στις 24 Σεπτεμβρίου του ίδιου έτους. Ο Ζαΐμης παρέμεινε πρωθυπουργός μόλις έως τις 25 Οκτωβρίου, οπότε και αντικαταστάθηκε από τον Στέφανο Σκουλούδη.

Το ίδιο βράδυ η απάντηση του Ζαΐμη προς τους Αγγλους ήταν αρνητική. Η ένωση με την Κύπρο είχε χαθεί, για πάντα ως αποδείχθηκε. Οι ελπίδες αναπτερώθηκαν στις 9 Ιανουαρίου 1918 όταν ο Βενιζέλος δήλωσε στον Αγγλο πρεσβευτή λόρδο Γκράνβιλ πως είναι απόλυτα πεπεισμένος ότι, με τη λήξη του πολέμου, η κυβέρνηση της Βρετανίας δεν μπορεί παρά να παραχωρήσει τη Μεγαλόνησο στην Ελλάδα.

Το ίδιο ήθελαν και οι Κύπριοι, μάλιστα αντιπροσωπεία αποτελούμενη από τον Αρχιεπίσκοπο Κύριλλο Γ’ και Ελληνοκυπρίους βουλευτές μετέβη στο Λονδίνο (σε αποστολή που έμεινε γνωστή ως «το ταξίδι της πρεσβείας») αλλά, το 1920, το «όχι» των Αγγλων ήταν οριστικό…