ΣΤΟΝ ΝΙΚΟ ΝΙΚΟΛΙΖΑ

Βαθυστόχαστος ερμηνευτής σπουδαίων ρόλων, σκεπτικιστής, ηθοποιός με πολιτικό λέγειν, πολλές φορές αθυρόστομος, γνήσιος Έλληνας. Αυτά και πολλά ακόμα θα μπορούσε να αναφέρει κανείς για τον έναν και μοναδικό Θύμιο Καρακατσάνη. Είναι από τις ελάχιστες περιπτώσεις Ελλήνων ηθοποιών ο οποίος ποτέ και για κανέναν δεν μάσησε τα λόγια του. Τις περασμένες δεκαετίες μάλιστα, που η σκληρή κριτική δεν «περνούσε» ούτε στην τηλεόραση ούτε στα θέατρα, εκείνος τολμούσε και μιλούσε για «κοινωνικές αναταραχές», για «κλέφτες», για «πολιτικάντηδες», για «ξεπεσμό του δημόσιου βίου» και για πολλά άλλα που τον έβαζαν στόχο απέναντι σε όλη εκείνη τη ρεμούλα του δημόσιου βίου.

Σήμερα, για μία ακόμα φορά, ο Θύμιος Καρακατσάνης δεν διστάζει να εκφράσει τον πολιτικό του λόγο, τις ανησυχίες του για τις επόμενες γενιές και γι’ όλα αυτά τα δεινά που επιφέρουν το Μνημόνιο και η τρόικα.

Για μία ακόμα φορά, κύριε Καρακατσάνη, επιλέγετε να ανεβάσετε ένα έργο που έχει «βαρύ» πολιτικό λόγο, τις περίφημες «Νταντάδες» στο θέατρο «Ζίνα»…

Το έργο αυτό μιλάει για τη νεοελληνική πραγματικότητα. Μιλάει για τον τρόπο που οι εξουσίες επιβάλλονται, αν και είναι πεθαμένες. Οι εξουσίες σε αυτό το έργο είναι ένα πτώμα. Και για να μπορεί να επιβληθεί η εξουσία, δίνει στους ανθρώπους όλα αυτά τα πράγματα που δεν έχουν αξία στη ζωή, όμως έχουν οικονομικό κόστος. Έτσι, λοιπόν, δύο άνθρωποι, οι πρωταγωνιστές, μπαίνουν μέσα σε αυτό το σύστημα, τους αλλάζουν τα φώτα, τους δίνουν τα πάντα, αλλά αυτό που τους λείπει είναι ο αέρας. Η ελευθερία που αποζητούν. Το ίδιο έργο το είχα παίξει πριν από 30 χρόνια και παραμένει το ίδιο σύγχρονο. Είναι κι αυτό ένα θεατρικό έργο με πολιτικό λόγο. Ουσιαστικά το θέατρο είναι μια πολιτική πράξη. Είτε είναι προοδευτική είτε όχι.

Σας ενδιαφέρει μέσα από τα θεατρικά έργα που ανεβάζετε και τους ρόλους που ερμηνεύετε να περνούν πολιτικά μηνύματα;

Σας είπα, για μένα το θέατρο είναι πολιτική πράξη. Κι εγώ είμαι από αυτούς που κάνουν κανονικό θέατρο. Δεν είμαι ο μόνος, αλλά είμαι ένας από αυτούς.

Πώς κρίνετε σήμερα το θέατρο και την πορεία του;

Άλλοτε είναι σε πολύ δύσκολη θέση και άλλοτε σε εύκολη. Αυτό που μένει είναι ότι το θέατρο παραμένει αναλλοίωτη αξία. Όποια τεχνολογία κι αν βγει, το θέατρο είναι αξία για το κοινό, αξία για τη χώρα, που ξυπνάει συνειδήσεις. Το κακό είναι ότι εμείς έχουμε τη δυνατότητα να εξάγουμε την ανθρώπινη θεατρική σκέψη και δεν το κάνουμε. Δηλαδή, αντί να έχεις απέναντί σου τον Καρακατσάνη και να του λες «δεν σου δίνουμε την Επίδαυρο», θα μπορούσες να του πεις «πάρε αυτά τα εφόδια και δίδαξε Αριστοφάνη».

Σας το έκανε το κράτος αυτό;

Φυσικά. Και χαίρομαι ιδιαίτερα που μου το έκαναν, γιατί αυτό σημαίνει ότι με θεωρούν επικίνδυνο για το κατεστημένο. Κι αυτό συμβαίνει κάθε χρόνο όταν ζητάω την Επίδαυρο.

Το υπουργείο Πολιτισμού σάς απέρριψε;

Δεν νομίζω ότι είναι θέμα υπουργείου Πολιτισμού, γιατί το υπουργείο αυτό δεν είναι πολιτισμού. Δεν γνωρίζω αν οι υπουργοί που ανεβαίνουν στο εν λόγω υπουργείο γνωρίζουν από πολιτισμό. Αυτό που ξέρουν είναι ότι οι αρχαιολογικοί χώροι είναι τόσοι, που δεν μπορεί κανείς να τους προστατεύσει. Και, φυσικά, αυτό που θέλουν είναι να κάνουν τη χώρα ένα παγκοσμιοποιημένο αλισβερίσι. Η Ελλάδα, πολιτιστικά, προσπαθεί να επιβιώσει μέσα από τις μονάδες πολιτισμού. Και γύρω γύρω υπάρχουν όλοι οι άλλοι που προσπαθούν να τους θάψουν αυτούς. Ας πούμε, βγαίνει ένα νέο κοριτσάκι και προσπαθούν να προβάλλουν όλα εκείνα τα εν χρήσει σεξουαλικά του αντικείμενα, θέλοντας να κάνουν όλο τον κόσμο να κοιτάζει εκεί. Γιατί κι εγώ, αν βγω έξω στο δρόμο γυμνός, θα γίνω πρώτο θέμα. Το ζήτημα είναι όμως να μην είσαι ξεκωλιάρης για να είσαι το πρώτο θέμα.

Τη σημερινή οικονομική κρίση εσείς πώς την εκλαμβάνετε, κύριε Καρακατσάνη;

Είναι το χειρότερο κόλπο που έχω δει. Είναι ένα κόλπο που το κάνουν τώρα τελευταία και γεμίζουν λεφτά αυτοί που έπρεπε να είναι κρεμασμένοι.

Σας λυπεί το γεγονός να βλέπετε τη χώρα σε τέτοια εξαθλίωση; Καταστήματα βάζουν «λουκέτο», νέοι φεύγουν μετανάστες. Υπάρχει η άποψη ότι βρισκόμαστε στα χρόνια της δεκαετίας του ’50…

Αν σκεφτείς ότι το ’50 ήταν λίγο μετά τον Εμφύλιο, δεν μπορώ να καταλάβω αν τα προηγούμενα τελευταία χρόνια είχαμε εμφύλιο για να φτάσουμε σε αυτό το σημείο σήμερα. Είμαστε, δυστυχώς, κατεστραμμένοι σαν να έχουμε έναν ακόμα εμφύλιο. Δυστυχώς, οι κολπατζήδες δημιουργούν συνεχώς νέα κόλπα. Οι κερδοσκόποι μάς δίνουν δάνεια συνεχώς. Αυτοί θα παίρνουν τους τόκους, όμως το κεφάλαιο που χρωστάμε θα μένει συνεχώς εκεί, ακούνητο. Δηλαδή, είναι ένα εργοστάσιο παραγωγής χρήματος κι εμείς όλοι είμαστε μηχανές σε αυτό το σύστημα. Μερικοί από εμάς θα είναι και μηχανές σε αχρηστία.

Υπάρχουν πλέον έντονες αντιδράσεις για τη στάση των εργατοπατέρων και των συνδικάτων, τα οποία δεν αντιδρούν απέναντι σε αυτά τα απάνθρωπα οικονομικά μέτρα που έχουν ληφθεί…

Για τους εργατοπατέρες ένιωθα πάντα αποστροφή. Δεν φωνάζουν τώρα, γιατί για πρώτη φορά φαίνεται ξεκάθαρα ότι είναι εξαρτημένοι. Τώρα δεν μιλάει κανείς. Αλλά ο ίδιος ο λαός θα μιλήσει και ελπίζω να μην μιλήσει πολύ άγρια. Αυτοί πολεμάνε να πουν το μαύρο άσπρο.

Πολιτικοί έρχονται να σας δουν στο θέατρο;

Υπάρχουν πολιτικοί με πολιτιστική συνείδηση. Ελάχιστοι μεν, αλλά υπάρχουν. Υπάρχουν όμως και οι άλλοι, που λένε «δεν πάμε στους in να μας βγάλουν καμιά φωτογραφία;». Μόνο που οι in είναι πεθαμένες εξουσίες.

Η τηλεόραση δεν σας «πάει» ή δεν την «πάτε»;

Τηλεόραση βλέπω. Όμως δεν νομίζω ότι ο Καρακατσάνης μπορεί να έχει θέση στην ελληνική τηλεόραση. Γιατί αν είχε θέση δεν θα είχε καμιά αξία. Υπάρχουν άξιοι άνθρωποι που κάνουν τηλεόραση. Όμως ο στόχος είναι διαφορετικός. Λένε «κάντε ένα κοινό που να ασχολείται με υποδεέστερα πράγματα χωρίς καμιά αξία».

Πρωινά με τη Μενεγάκη, τη Ρούλα, βλέπετε;

Δεν προλαβαίνω. Αν έβλεπα όλες αυτές, τότε θα ήμουν Ρούλος. Δεν ξέρω πραγματικά τι κάνουν οι κυρίες.

Φέτος στην ελληνική τηλεόραση δεν υπάρχει σχεδόν κανένα σίριαλ και υπάρχουν μόνο ριάλιτι…

Το κόλπο τους είναι να μην υπάρχει καμιά πνευματική διαύγεια στον κόσμο και γι’ αυτό στήθηκαν αυτά τα μαγαζιά. Καμιά φορά, υπάρχουν άνθρωποι που αλλάζουν την όψη αυτής της μαυρίλας. Είναι οι εξαιρέσεις αυτές. Ακόμα δεν έχουν συνειδητοποιήσει ότι προσπαθούν να μικρύνουν όσο το δυνατό περισσότερο την πίτα. Μικραίνει η αγοραστική αξία των προγραμμάτων. Κοιμάται ο κόσμος και δεν ενδιαφέρεται για τίποτα.

Κάποτε αυτός ο ίδιος κόσμος έβγαινε στα πεζοδρόμια και φώναζε για τα κεκτημένα του. Σήμερα, σιγή ιχθύος…

Θα έρθει αυτή η ώρα που ο κόσμος θα εξεγερθεί. Υπάρχει ακόμα αυτή η ελπίδα. Και σκεφτείτε ότι ακόμα δεν μπήκαμε στο βαρύ χειμώνα.

Έχετε βγάλει συμπεράσματα αν για όλα όσα περνάμε σήμερα φταίει ο Σημίτης, ο Καραμανλής ή ο Γιώργος;

Ο σοφός λαός μας λέει «κάθε πέρσι και καλύτερα». Τώρα, που φτάσαμε στο τελευταίο πέρσι, καταλάβαμε ότι έχουμε γίνει… Πέρσες. Ο εθνάρχης Καραμανλής είχε πει γι’ αυτά που περνάμε σήμερα: «Ανήκομεν εις την Δύσιν».

Πριν από μερικές εβδομάδες η κυβέρνηση αποτίμησε τη δημόσια περιουσία, δηλαδή αρχαία μνημεία, νησιά κ.λπ., σε 270 δις ευρώ. Πώς αισθανθήκατε όταν το ακούσατε;

Είναι σαν τα παλιά μπορντέλα. Όσο και να αποτιμήσεις τις παλιές πόρνες, όσο περνάει ο καιρός γίνονται και πιο άχρηστες και μη παραγωγικές. Γι’ αυτό βλέπεις πια να υπερισχύει το τρίτο φύλο. Δεν χρειάζεται ούτε μαιευτήρα ούτε τίποτα…

Κατά καιρούς έχετε επαινέσει το έργο του Λάκη Λαζόπουλου στην τηλεόραση. Πιστεύετε πως είναι η εξαίρεση στον κανόνα;

Είναι ένας από αυτούς που χρειάζονται στην τηλεόραση για να λένε την αλήθεια. Είναι ένα κοφτερό μυαλό, που δουλεύει πολύ και πρέπει να του αναγνωρίσουμε τους αγώνες που κάνει για να ξυπνήσει συνειδήσεις.

Υπήρξαν στιγμές που είπατε «τέρμα για μένα το θέατρο»;

Πολλές φορές. Και δεν ήταν από θέμα απογοήτευσης, αλλά επειδή υπήρχε δυσχέρεια να κάνω αυτό που θέλω. Εγώ δεν έβαλα ποτέ νερό στο κρασί μου. Για μένα το κρασί είναι κρασί. Το νερό δεν ξέρω από πού προέρχεται.

Κύριε Καρακατσάνη, έχετε κάνει απολογισμό των ωραίων στιγμών που ζήσατε στο θεατρικό σανίδι;

Εγώ έχω ζήσει πολλές και ωραίες στιγμές στο θέατρο. Και ελπίζω να ζήσω κι άλλες τέτοιες. Με χαροποιεί περισσότερο να βλέπω συναδέλφους μου να κάνουν άξια πράγματα. Αναπτερώνεται η ελπίδα μου. Για μένα ήταν πρότυπο ο Κατράκης, ο Βεάκης, ο Γιαννίδης. Σήμερα όλα αυτά έχουν αλλοτριωθεί.

Τι μήνυμα θα θέλατε να στείλετε σε όλους εκείνους που θα διαβάσουν τη συνέντευξη αυτή;

Να έχουν περίοδο! Τουλάχιστον θα ματώνουν χωρίς να έχουν επιπτώσεις. Άλλωστε, είναι γνωστό ότι η περίοδος κρατάει τη γυναίκα σε κατάσταση ηρεμίας. Φοβάμαι μόνο τις αιμορραγίες.
http://m-epikaira.gr/