Υβρίδια φυτών

Υβρίδια καλούνται τα φυτά, τα οποία προκύπτουν από τη διασταύρωση δυο διαφορετικών ποικιλιών του ίδιου είδους και παρουσιάζουν “βελτιωμένα” χαρακτηριστικά σε σχέση με τα φυτά από τα οποία προέρχονται.
Τα “βελτιωμένα” αυτά χαρακτηριστικά εξυπηρετούν εμπορικούς σκοπούς όπως αύξηση της παραγόμενης ποσότητας, αύξηση του μεγέθους των καρπών, ανθεκτικότητα σε ασθένειες, ανθεκτικότητα σε ακραία καιρικά φαινόμενα, ομογενοποίηση των παραγόμενων προϊόντων για τη διευκόλυνση της τυποποίησής τους, μορφοποίησή τους προς χάρη της καταναλωτικής αισθητικής κ.λ.π.

κάθε χώρα διαθέτει εκτός των άλλων και ένα μεγάλο φυσικό θησαυρό, την γενετική ποικιλότητα, δηλαδή ποικι­λία λαχανικών και φρού­των, καθώς και σπάνια είδη ζώων, προσαρμοσμέ­να όλα στις κλιματικές συνθήκες κάθε χώρας, με την έλευση των μονοπω­λίων βλέπουμε τις ποικι­λίες που κληροδοτήθηκαν από γενιά σε γενιά, να εγκαταλείπονται, χάρη του φτηνού σπόρου που αγο­ράζει ο αγρότης από το μαγαζί. Με λίγα λόγια η ανάπτυξη του διεθνούς εμπορίου σπόρων χτυπάει τις ποικιλίες που ήταν προσαρμοσμένες στις ειδι­κές ανάγκες της περιοχής και έτσι καλλιεργούμενες ποικιλίες προϊόντων, επί­πονης προσπάθειας αιώ­νων, κινδυνεύουν σοβαρά από ολοσχερή εξαφάνιση.

Οι παραδοσιακοί γεωρ­γοί είχαν φτάσει με τον καιρό να έχουν μια ποικι­λία για σχεδόν κάθε ανά­γκη, π.χ. μια ποικιλία που θα την φύτευαν αν προ­βλεπόταν ξηρασία ή μια ποικιλία που θα άντεχε σε κάποια αρρώστια.

Ήξεραν πως να απομο­νώσουν κάποιο επιθυμητό χαρακτηριστικό. Όταν όμως οι Εταιρείες Σπόρων δημιούργησαν τα υβρίδια, ανθεκτικά μεν στα ζιζανιο­κτόνα και στα λιπάσματα, αλλά με άλλες απαιτήσεις (π.χ. συνεχές πότισμα) φρόντισαν να έχουν το α­ποκλειστικό δικαίωμα εκ­μετάλλευσης τους (the patenting of plants) και σαν να μην έφτανε μόνο αυτό, η Ε.Ε. κατάρτισε κατάλογο ποικιλιών που επιτρέπονται να πωλού­νται στις χώρες-μέλη.

Έτσι ποικιλίες που δεν είναι υβρίδια, όλο και πε­ρισσότερες αποκλείονται από τον κατάλογο. Επίσης και χωριάτικες ποικιλίες που αδυνατούν να ορι­στούν, ποικιλίες που δεν αντέχουν στη μεταφορά και δεν μπορεί το προϊόν τους να μαζευτεί με μη­χανές, όπως οι παλιές Ελ­ληνικές τομάτες, που ήταν μεν πεντανόστιμες, αλλά δεν άντεχαν στην μετα­φορά, εν αντιθέσει με τις σημερινές τομάτες υβρίδια με την χοντρή φλούδα.

Προβλέπεται δυστυχώς ότι το 90% των παραδο­σιακών Ευρωπαϊκών ποι­κιλιών θα εξαφανιστεί και η κατάσταση θα γίνει μη αναστρέψιμη. Ήδη οι παραδοσιακές ποικιλίες εξαφανίστηκαν από τη Γερμανία και στην Αγγλία έχουν εξαφανιστεί από την αγορά 1500 ποικιλίες.

η ίδια εταιρεία που έχει πατεντάρει το υβρίδιο, που γενεές ολόκληρες γεωργών είχαν παλέψει να απομονώσουν το συγκε­κριμένο γονίδιο τους, πουλάει και το ζιζανι­οκτόνο που αντέχει το φυτό όπως και τα ανάλογα λιπάσματα; Και δεν είναι μόνο οι γεωργικές ποικι­λίες που κινδυνεύουν να πατενταριστούν παγκό­σμια μέσο της ΟΑΤΤ, αλλά όλη η γενετική ποικιλότητα του πλανήτη. Αλλά το χειρότερο θα είναι όσον αφορά την τροφή μας, ότι όχι μόνο τα υβρίδια θα είναι κάποτε πανάκριβα, αλλά και το ότι όταν μια χώρα δεν ελέγχει τους δικούς της σπόρους, είναι καταδικασμένη σε πολιτική και οικονομική εξάρτηση.

Τα υβρίδια παρουσιάζουν επίσης ένα ακόμη αξιοσημείωτο χαρακτηριστικό, ότι συνήθως παράγουν στείρους σπόρους κι αν όχι τότε τα φυτά που προέρχονται από σπόρους υβριδίων κατά κανόνα δεν εμφανίζουν τα “βελτιωμένα” χαρακτηριστικά στην επόμενη γενιά.


Ευτυχώς κάτι έχει αρχίσει και κινείται από τους νέους αγρότες πια, αυτούς που μοχθούν στα βιολογικά αγροκτήματα και δεν θεωρούν πολιτικά απαράδεκτο να ασχολούνται με τη γη, παρ' όλη την προσπάθεια-οδηγία της Ε.Ε. για περαι­τέρω μείωση του αγροτι­κού μας πληθυσμού, δημι­ουργώντας την πρώτη Τράπεζα Σπόρων από ντό­πιες ποικιλίες. Ήδη έχουν συγκεντρωθεί σπόροι πά­νω από 2000 ποικιλίες και οι υπεύθυνοι βιοκαλλιεργητές είχαν επισκεφθεί και την Κέρκυρα για να βρουν σπόρους από ντόπιες ποικιλίες.

(Πρόσφατα δημοσιεύματα από τον Οικολογικό Τύπο)

ωραια ερευνα