Η αρετή της Ανδρείας στην αρχαία Ελλάδα

1
Ο Αριστοτελης,ο Ανθρωπος που συστηματοποιησε κάθε σκεψη και κάθε γνωση,δεν θα ηταν δυνατον να μην ασχοληθει και με τους τομεις της ηθικης του ανθρωπου.Μεσα στα ηθικα του,αναλυει πανουσιωδη θεματα σχετικα με την ζωη και την συμπεριφορα μας,και εξεταζει εννοιες και αξιες.Μια ακρως σημαντικη,και ακρως απαραιτητη αρετη μετα την δικαιοσυνη είναι η ανδρεια(καθως όπως μας λεει και ο Σπαρτιατης Αγησιλαος,αν υπηρχε δικαιοσυνη παντου θα ηταν αχρηστη η ανδρεια).Ανθρωποι μπορει να υπαρχουν πολλοι,Ανδρες(και δεν εννοω απλα αρσενικα) όμως είναι λιγοι.Ας δουμε τι μας λεει ο πανεπιστημονας Αριστοτελης..


«Η ανδρεια είναι η μεσοτητα σε σχεση με τον φοβο και το θαρρος.Ο ανδρειος εχει να κανει με πραγματα που προκαλουν μεγιστο φοβο και κανεις άλλος περαν αυτου δεν υποφερει τα δεινα τοσο μετρημενα οσο ο ανδρειος.Το πιο φοβερο απ’όλα είναι ο θανατος,καθως με αυτόν τα παντα ληγουν.Σε σχεση με αυτό μπορουμε να πουμε πως ανδρειος ονομαζεται εκεινος που δεν φοβαται τον ενδοξο θανατο και ολες εκεινες τις επικινδυνες καταστασεις που απειλουν με θανατο.Ανδρειος είναι οποιος υπομενει και φοβαται οσα πρεπει και χαριν εκεινου που πρεπει και με τον τροπο και τον χρονο που πρεπει.Αισθανεται και πραττει όπως του επιτρεπει η αξιοπρεπεια του και η λογικη του.


Περαν της μεσοτητας που βρισκεται η αρετη της ανδρειας,στα ακρα εντοπιζουμε από την μια την δειλια και απεναντι της την θρασυτητα.Ο θρασυς εχει το χαρακτηριστικο πως είναι και αλαζονας και προφασιζεται πως κατεχει την ανδρεια.Συνηθιζουν οι θρασυδειλοι να μιμουνται, και σε περιπτωσεις που εμπνεεται καποιο θαρρος να αποθρασυνονται και να ενεργουν φαινομενικα ανδρεια και υπερμετρα,στα πραγματικα φοβερα όμως και στα επικινδυνα δεν αντεχουν και αποκοτιαζουν.Ειναι προπετεις,και ενώ πριν εκδηλωθει ο κινδυνος θελουν να εμφανιζονται ριψοκινδυνοι,την ωρα του κινδυνου απομακρυνονται.Οι ανδρειοι την ωρα της δρασης είναι ορμητικοι,προηγουμενως όμως είναι ησυχοι!


Ο δειλος επισης,υστερει σε θαρρος,η δειλια του όμως γινεται πιο φανερη στις λυπηρες περιπτωσεις οπου δεν εχει δυναμη να συγκρατηθει και λυπαται σε υπερβολικο βαθμο.Μοιαζει δηλαδη απελπισμενος και φοβαται υπερβολικα.Σε αντιθεση,το θαρρος που διακρινει τον ανδρειο,είναι ιδιον ανθρωπου που είναι γεματος ελπιδες και γενικοτερα ο ανδρειος θα υπομεινει τις οποιες αλλαγες της τυχης με τον πιο αξιοπρεπη και αρμοζοντα τροπο ως πραγματικα αγαθος με αψεγαδιαστη λογικη.


Επισης,δεν μπορει να θεωρηθει ανδρειος καποιος που υπερτερει για καποιον λογο από τον αντιπαλο του,και αισθανεται ως ένα βαθμο σιγουρια για την εκβαση(π.χ. ανωτερος στρατιωτικα η' τεχνικα λογου χαρη για αθλητες).Ουτε επισης είναι σωστο να συγχεουμε την περιπτωση της οργης,διοτι σε αυτην την περιπτωση ο ανθρωπος αντιδρα υπο το κρατος των παθων και όχι της συνειδησης και της λογικης.

Ο ανδρειος επαινειται διοτι μοιαζει με τον δυνατο και τον υγιη.Επηρεαζεται πολύ λιγοτερο η’ και καθολου από αυτά που επηρεαζουν τους πολλους.Οι ασθενικοι,οι αδυναμοι και οι δειλοι επηρεαζονται από τα ευτελη και τα κοινα παθηματα εκδηλωνοντας την αδυναμια τους.Ο ανδρειος αψηφα και αποφευγει εκεινα τα πραγματα που επιτασσει η λογικη.Ειδαλλως αν δεν φοβαται στα λογικα πραγματα είναι μαλλον τρελος.Ενω δηλαδη ο θρασυς και ο τρελος αψηφα και κανει πραγματα που δεν του επιτασσει η λογικη και η αρετη, και ο δειλος δεν τα αντιμετωπιζει όταν το επιβαλλει η λογικη,μοναχα ο ανδρειος αντιμετωπιζει τα πραγματα όταν το επιβαλλει η αρετη και η λογικη.

Τεκμηριο ανδρειας πρεπει να θεωρειται η αντιμετωπιση του φοβου για τον θανατο(μιας και είναι η πηγη ολων των φοβων)και όχι καποια καρτερικοτητα σε δυσκολες αλλα απλες καταστασεις.Παραδειγμα υπαρχει για πολλους που ενώ είναι μαλθακοι δειχνουν πολύ θαρρος καποια στιγμη και αλλοι που φαινονται σκληροι και καρτερικοι γινονται καποτε δειλοι.Καποιος που θα υπεφερε τις υπερβολες του κρυου και της ζεστης και θα ηταν ανθεκτικος σε παρομοια βασανα,τα οποια όμως είναι ακινδυνα,και θα ηταν γεματος φοβο απεναντι στον θανατο και στην οδυνη,όχι από κανεναν αλλον λογο παρα μονο για την εξαφανιση του,τοτε αυτόν πρεπει να τον θεωρουμε δειλο.Ενας άλλος που πιθανον να μην αντεχε το κρυο αλλα θα ηταν ακλονητος μπροστα στον θανατο,θα πρεπει να θεωρηθει ανδρειος.Η σκληραγωγια είναι το μεσο να δυναμωσουμε την δυναμη της ψυχης μας,αλλα η αξιολογηση πρεπει να γινεται με το αποτελεσμα.


Ακομα μια επισημανση είναι και η εξης.Οσο περισσοτερο κατεχει καποιος ολη την αρετη,και εχει διαμορφωσει έναν ευτυχισμενο τροπο ζωης,τοσο περισσοτερο αγαπα την ζωη και ο θανατος θα του προκαλεσει τεραστια λυπη.Παρ’όλα αυτά,όταν καποιος ενεργει με ανδρεια και περηφανεια,όχι από απεχθεια για μια ασχημη ζωη που κανει,αλλα εχοντας μια ευδαιμον και εναρετη ζωη,αυτος τοτε είναι πραγματικα ανδρειος αφου εχοντας πολλα να χασει,επιλεγει τον δυσκολο και επικινδυνο δρομο,με ανταλλαγμα μικρα κερδη αλλα μια ζωη γεματη περηφανεια και ένα πιθανο θανατο ανταξιο της μεγαλοπρεπειας του.Ετσι λοιπον δεν ισχυει πως για ολες τις αρετες η εμπρακτη εξασκηση τους είναι κατά βαση ευχαριστη,ειμη μονο στον βαθμο που προσεγγιζει τον τελικο σκοπο.»


"Ανδρεια εστι εξις ψυχης ακινητος υπο φοβου,επιστημη των κατα πολεμον πραγματων,θαρσος πολεμικον,εγκρατεια ψυχης προς τα φοβερα και δεινα,τολμη υπηρετικη φρονησεως,ευθαρσια επι θανατου προσδοκιας,εξις διαφυλακτικη λογισμων ορθων εν κινδυνοις,ρωμη προς κινδυνον αντιρροπος και εγκρατεια των ηδονων."

ΠΛΑΤΩΝ

Πηγη

http://thesecretrealtruth.blogspot.com/ ... z1Njzclplu



phpBB [video]
Caer está permitido, levantarse es obligatorio....."Επιτρέπεται να πέσεις, επιβάλλεται να σηκωθείς"
Xαμένη μάχη,είναι αυτή που φοβήθηκες να δώσεις
Πριν γράψεις σκέψου! Πριν κατακρίνεις περίμενε! Πριν προσευχηθείς συγχώρα! Πριν παραιτηθείς προσπάθησε!
Καλό είναι το να υπάρχεις …μα το να ζεις εν Χριστώ είναι άλλο πράγμα !

Re: ΠΕΡΙ ΑΝΔΡΕΙΑΣ

2
:541
Η γνώμη είναι σαν την κ*λ*τρυπίδα...Όλοι έχουν από μία! Κι οι εξουσιαστές...αυτοί που διαμορφώνουν τις απόψεις της μάζας...έχουν προωθήσει την ιδέα ότι "κάθε άποψη είναι σεβαστή"...Κι έπεισαν τον κάθε ηλίθιο στον πλανήτη, να ταμπουρωθεί πεισματικά και με φανατισμό...πίσω από την υποβολιμιαία..."προσωπική" του άποψη ! 

Re: ΠΕΡΙ ΑΝΔΡΕΙΑΣ

3
Αριστοτέλης : Η έννοια της ανδρείας (Μεγάλα Ηθικά)



Ο γενναίος καθορίζεται με βάση τον ανθρώπινο φόβο και το ανθρώπινο θάρρος δηλαδή αν κάποιος δείχνει θάρρος εκεί που οι περισσότεροι ή όλοι φοβούνται, είναι τότε γενναίος. Επίσης επειδή το θεωρεί καλό και μπορεί να ενεργεί έτσι ακόμα κι αν δεν είναι κανένας παρών.

Δεν πρέπει να χαρακτηρίσουμε γενναίο εκείνον που έχει θάρρος χάρη στην πείρα του.
Π.χ. όπως οι επαγγελματίες στρατιώτες γιατί χάρη στην πείρα τους ξέρουν ότι σε τούτο τον τόπο ή ή τον χρόνο ή κάτω απ 'τις συγκεκριμένες συνθήκες δεν μπορούν να πάθουν κακό.

Επίσης ούτε, και όσοι δεν έχουν πείρα σχετικά με τις ενδεχόμενες συνέπειες, πρέπει να χαρακτηριστούν γενναίοι γιατί είναι απελευθερωμένοι από τον φόβο της απειρίας τους.

Υπάρχουν κι εκείνοι που θεωρούνται γενναίοι εξ αιτίας των παθών τους.
Π.χ.Οι ερωτευμένοι ή οι θρησκευόμενοι(πχ.μάρτυρες αυτοκτονίας).Ούτε αυτούς τους λέμε γενναίους.
Γιατί αν τους στερήσουμε το πάθος τους, παύουν να είναι γενναίοι.
Ούτε είναι ανδρεία όταν οι άνθρωποι υπομένουν τον κίνδυνο από ντροπή μπροστά στους συμπολίτες τους. Όχι πως η ανδρεία εμφανίζεται σε κάποιον χωρίς καθόλου πάθος και ορμή.
Αλλά η ορμή πρέπει να προέρχεται από τη λογική και να κατευθύνεται προς το καλό.

Όποιος λοιπόν ωθείται από λογική ορμή και αντιμετωπίζει τον κίνδυνο για χάρη του καλού, είναι γενναίος.
Δεν σημαίνει όμως επειδή δείχνει πάθος και ορμή την ώρα της ανδρείας πράξης, ότι ο γενναίος άνθρωπος δεν φοβάται καθόλου.
Γιατί δεν είναι γενναίος ένας άνθρωπος που δεν φοβάται τίποτα.
Τότε και οι πέτρες και τα άλλα άψυχα θα ήταν γενναία.
Είναι αναγκαίο να αντιμετωπίζει τον κίνδυνο, παρά το ότι νιώθει τον φόβο διαφορετικά, αν τον αντιμετωπίζει χωρίς να νιώθει φόβο, δεν είναι γενναίος.


Πηγή : ramnousia
Caer está permitido, levantarse es obligatorio....."Επιτρέπεται να πέσεις, επιβάλλεται να σηκωθείς"
Xαμένη μάχη,είναι αυτή που φοβήθηκες να δώσεις
Πριν γράψεις σκέψου! Πριν κατακρίνεις περίμενε! Πριν προσευχηθείς συγχώρα! Πριν παραιτηθείς προσπάθησε!
Καλό είναι το να υπάρχεις …μα το να ζεις εν Χριστώ είναι άλλο πράγμα !

Re: ΠΕΡΙ ΑΝΔΡΕΙΑΣ

4
Την ανδρεία την είχε μελετήσει διεξοδικά ο Σωκράτης, στην Πολιτεία του Πλάτωνα, όπου παρουσιάζεται ως θεμελιώδης αρετή.

"Ανδρεια εστι εξις ψυχης ακινητος υπο φοβου,επιστημη των κατα πολεμον πραγματων,θαρσος πολεμικον,εγκρατεια ψυχης προς τα φοβερα και δεινα,τολμη υπηρετικη φρονησεως,ευθαρσια επι θανατου προσδοκιας,εξις διαφυλακτικη λογισμων ορθων εν κινδυνοις,ρωμη προς κινδυνον αντιρροπος και εγκρατεια των ηδονων."ΠΛΑΤΩΝ
1.Σοφία πάντων κάλλιστον, η δε αμάθεια πάντων κάκιστον
2. ζητεῖτε τὴν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ, καὶ ταῦτα πάντα προστεθήσεται ὑμῖν

Re: ΠΕΡΙ ΑΝΔΡΕΙΑΣ

5
Τώρα δεν θυμάμαι που το ειχα διαβάσει,αλλα έλεγε ότι ανδρείος ή θαρραλέος δεν είναι αυτος που δεν φοβάται να κανει κάτι, αλλά αυτός που παρόλο που φοβάται να κανει κάτι , αντιμετωπιζει τον φόβο του και το πράττει.
Caer está permitido, levantarse es obligatorio....."Επιτρέπεται να πέσεις, επιβάλλεται να σηκωθείς"
Xαμένη μάχη,είναι αυτή που φοβήθηκες να δώσεις
Πριν γράψεις σκέψου! Πριν κατακρίνεις περίμενε! Πριν προσευχηθείς συγχώρα! Πριν παραιτηθείς προσπάθησε!
Καλό είναι το να υπάρχεις …μα το να ζεις εν Χριστώ είναι άλλο πράγμα !

Re: Η αρετή της Ανδρείας

6
Ο Σωκράτης για την ανδρεία

Γράφει ο Κωνσταντίνος Σαπαρδάνης

«Το άφοβο και το ανδρείο δεν είναι το ίδιο»197b

Μετά από μια δημόσια επίδειξη για τη διδασκαλία της μάχης με όπλα, δύο Αθηναίοι προσπαθούν να αποφασίσουν πώς να διαπαιδαγωγήσουν τους γιους τους. Όντας και οι δύο απόγονοι διάσημων πολιτών, οι ίδιοι είχαν στερηθεί τη μόρφωση που θα ήθελαν λόγω των δημόσιων υποχρεώσεων των γονιών τους, και τώρα ανησυχούν για τα παιδιά τους. Καλούν τον Νικία και τον Λάχη, τους διασημότερους στρατηγούς της εποχής, για να τους συμβουλέψουν. Παρών ήταν και ο Σωκράτης.
Πηγή

Πηγή

Ένας από τους γονείς ρωτάει: «Το να διδαχτεί κάποιος να μάχεται με όπλα είναι μάθημα κατάλληλο για εφήβους;»181c

Ο Νικίας απαντά ότι είναι ωφέλιμο, καθώς έτσι θα μάθουν πώς να πολεμούν καλύτερα στο μέτωπο, αλλά και σε μάχες ένας προς έναν καταδιώκοντας τον αμυνόμενο ή υπερασπίζοντας τον εαυτό του. Επίσης, θα φαίνεται φοβερότερος στους εχθρούς λόγω της σωματικής του διάπλασης, και θα μπορεί να ξεπεράσει τον εαυτό του σε θάρρος και γενναιότητα.

Ο Λάχης απαντάει λέγοντας ότι είναι βέβαια καλό να μαθαίνει κανείς τα πάντα, αλλά πρέπει να εξεταστεί αν πρέπει να διδαχτεί κάποιος τη μάχη με όπλα σε αντίθεση με κάτι άλλο. Αν αυτό το μάθημα ήταν όντως τόσο σημαντικό θα το δίδασκαν και οι Λακεδαιμόνιοι, οι οποίοι μόνο με αυτό ασχολούνται, το πώς θα γίνουν οι καλύτεροι στη μάχη. Και με την ίδια λογική που όποιος θέλει να κριθεί στις ικανότητές του στην τραγωδία πηγαίνει κατευθείαν στην Αθήνα, έτσι και οι ειδικοί στα όπλα αποφεύγουν τη Λακεδαιμόνα σαν απρόσιτο ιερό, γιατί ξέρουν ότι δεν υπερτερούν στη μάχη από εκείνους. Εξάλλου, κανένας δε διακρίθηκε στον πόλεμο με τη χρήση των όπλων. Είτε λοιπόν δεν είναι καν μάθημα η ειδίκευση στα όπλα, αφού δεν προσφέρει πλεονέκτημα στη μάχη, είτε είναι μεν μάθημα που σου χαρίζει κάποια ικανότητα αλλά προσφέρει πολύ λίγα, οπότε δεν αξίζει κάποιος να το διδαχτεί.

Ο Σωκράτης προτείνει πριν προχωρήσει η συζήτηση, να διευκρινιστεί ο ορισμός του αντικειμένου τους. Με τον ίδιο τρόπο που κάποιος, για να βρει αν πρέπει να βάλει χαλινάρι σε ένα άλογο, δεν θα σκέφτεται για το χαλινάρι αλλά για το άλογο, έτσι πρέπει αντί να μιλάνε για το μάθημα στα όπλα, να μιλάνε για το αντικείμενο του μαθήματος, την ανδρεία, στην οποία υποτίθεται ότι το μάθημα θα φέρει βελτίωση. «Γιατί, αν δε γνωρίζουμε καθόλου τι πράγμα είναι η αρετή, με ποιον τρόπο είναι δυνατό να γίνουμε σύμβουλοι οποιουδήποτε για το πώς θα μπορέσει να την αποκτήσει με τον ωραιότερο τρόπο;»190c

Στο ερώτημα λοιπόν τι είναι ανδρεία, ο Λάχης απαντάει «Αν κάποιος θέλει να παραμείνει στη θέση του αποκρούοντας τους εχθρούς και να μην υποχωρεί, ξέρεις σίγουρα ότι μπορεί να είναι ανδρείος»190e.

Ο Σωκράτης παρατηρεί ότι αυτή δεν είναι προσεκτική απάντηση, αφού μας δίνει μόνο ένα παράδειγμα, και όχι μια ιδιότητα που είναι μοναδική στην έννοια «ανδρεία». Μας ενδιαφέρει δηλαδή όχι μόνο ο παραπάνω πολεμιστής που δεν υποχωρεί, αλλά και αυτός που μάχεται ακόμα και στην υποχώρηση, αλλά και εκτός πολέμου κάποιος που λέμε ότι είναι ανδρείος όταν αντιμετωπίζει κινδύνους στη θάλασσα, τις αρρώστιες και την πενία, ή ανδρείος στην πολιτική, στις λύπες, στους φόβους και στις ηδονές, και σε όλα τα άλλα.

Ο δεύτερος, προσαρμοσμένος, ορισμός της ανδρείας από τον Λάχη, είναι «κάποιου είδους καρτερία της ψυχής»192b, δηλαδή ανδρεία έχει αυτός που επιδεικνύει υπομονή και επιμονή στην επιδίωξη κάποιου σκοπού. Σίγουρα όμως, λέει ο Σωκράτης, δεν είναι αρετή η κάθε είδους καρτερία. Η καρτερία με σύνεση είναι καλή κι ενάρετη, ενώ η ανδρεία με αφροσύνη είναι βλαβερή και κακή, και εφόσον η ανδρεία θεωρείται αρετή, μπορεί να περιλαμβάνει μόνο την καρτερία με σύνεση. Με άλλα λόγια, μπορεί η ανδρεία να συνεπάγεται καρτερία, αλλά η καρτερία δεν συνεπάγεται πάντα την ανδρεία. Ούτε αυτό είναι αρκετό όμως, αφού κάποιος μπορεί να ξοδεύει καρτερικά τα χρήματά του, με σύνεση και συγκεκριμένο καλό σκοπό, αλλά αυτόν δεν τον λέμε ανδρείο. Αντιθέτως, αν κάποιος κατά τη διάρκεια μιας μάχης, σκεφτεί συνετά ότι μάχεται δίπλα σε άλλους ικανούς πολεμιστές, ενάντια ενός μικρότερου ή πιο αδύναμου εχθρού, και το στράτευμά του βρίσκεται σε περισσότερο ευνοϊκή θέση στο πεδίο της μάχης από τον αντίπαλο, είναι όντως ανδρείος (γιατί όσο σίγουρος και να είναι κανείς ότι ο στρατός του θα βγει νικητής, είναι πιθανό ο ίδιος να πεθάνει στη μάχη). Κι όμως, αυτός που στις ίδιες περιστάσεις βρίσκεται στο αντίπαλο στρατόπεδο και δεν υποχωρεί, αλλά με καρτερία υπομένει και επιμένει ότι θα νικήσει, και μάχεται, σίγουρα αυτός είναι πιο ανδρείος από τον πρώτο. Η καρτερία του όμως είναι λιγότερο συνετή, αφού υπάρχουν αντικειμενικά εμπόδια στο να πετύχει τον σκοπό του. Περαιτέρω, αν κάποιος δεν είναι ιδιαίτερα ικανός σε κάτι, αλλά φέρεται με καρτερία, είναι ανδρειότερος από αυτόν που είναι περισσότερο ικανός. Για παράδειγμα, κάποιος που, χωρίς να είναι δεινός κολυμβητής, βουτάει σε βαθιά νερά, θεωρείται πιο ανδρείος από τον έμπειρο στο κολύμπι, που κάνει την ίδια πράξη. Τέλος, η πράξη η ίδια, όσο επικίνδυνη και να είναι, δεν δίνει από μόνη της αξία σε αυτόν που την κάνει, γιατί πρέπει να υπάρχει και ο ενάρετος σκοπός που θα επιτευχθεί με αυτήν.

Εφόσον δεν καταλήγουν πουθενά, τον λόγο παίρνει ο Νικίας, υπενθυμίζοντας κάτι που ο Σωκράτης έχει πει πολλές φορές, ότι ο καθένας είναι καλός σε όσα γνωρίζει και κακός σε όσα αγνοεί. Αφού το να είναι κάποιος ανδρείος είναι καλό, τότε αναγκαστικά πρέπει σε κάτι να είναι σοφός. Άρα η ανδρεία είναι μια κάποιου είδους σοφία. Το αντικείμενο αυτής της σοφίας, σύμφωνα με το Νικία, είναι η «γνώση όσων δημιουργούν φόβο ή θάρρος στον πόλεμο και σε όλα τα άλλα»195a.
Charles Alphonse Du Fresnoy - Death of Socrates (1650)

Charles Alphonse Du Fresnoy – Death of Socrates (1650)

Αυτό δεν μπορεί να συμπεριλαμβάνει όλες τις καταστάσεις, αφού, όπως παρατηρεί ο Λάχης, θα σήμαινε πως και ο γιατρός, που ξέρει ποια είναι τα φοβερά του επαγγέλματός του (δηλαδή οι αρρώστιες), θα έπρεπε να θεωρηθεί ανδρείος. Ο Νικίας επισημαίνει πως ο γιατρός ξέρει μόνο κάποια γεγονότα, όπως ποια είναι η εκάστοτε αρρώστια, ποιες οι πιθανότητες να πεθάνει ο ασθενής του, και ποιο φάρμακο θα έχει την καλύτερη επίδραση στο σώμα του ασθενή. Δεν μπορεί να ξέρει όμως κατά πόσο θα είναι καλύτερα για τον ασθενή να γιατρευτεί από μια αρρώστια ή να αφεθεί να πεθάνει. Το να συντηρηθεί κάποιος στη ζωή μπορεί να αποδειχτεί οδυνηρό ως προς την ποιότητα της ζωής του, είτε, για παράδειγμα, επειδή το φάρμακο απλά θα παρατείνει τη ζωή ενός υπερήλικα ασθενή αφαιρώντας του όμως την αξιοπρέπεια στην καθημερινότητά του είτε επειδή οι παρενέργειες του φαρμάκου μπορεί να είναι χειρότερες από τα συμπτώματα της αρρώστιας. Δεν είναι για όλους καλύτερο να ζουν, αλλά «για πολλούς είναι καλύτερο να πεθάνουν»195c. Εν τέλει ο γιατρός, δεν ξέρει ποιο είναι αυτό που προκαλεί μεγαλύτερο φόβο για τον ασθενή, άρα δεν ξέρει τι είναι καλύτερο γι’ αυτόν, και άρα δεν έχει αυτήν την γνώση που θα τον κάνει σοφό στο θέμα της ανδρείας.

Ο Νικίας ξεκαθαρίζει πως όταν μιλάει για γνώση του τι θα είναι αποβεί καλύτερο για κάποιον (να πεθάνει ή όχι), δεν αναφέρεται σε εκείνη την γνώση στην οποία έχουν πρόσβαση οι μάντεις. Ο μάντης, λέει, γνωρίζει μόνο τα σημεία που θα συμβούν˙ αν θα πεθάνει κάποιος και πώς, ή όχι. Δεν ξέρει όμως ποιο θα είναι το καλύτερο ενδεχόμενο για αυτόν, τουλάχιστον όχι περισσότερο από οποιονδήποτε άλλον.

Από τη στιγμή που η ανδρεία ταυτίστηκε με τη σοφία, αυτό σημαίνει ότι τα ζώα που όλοι αναγνωρίζουν σαν ανδρεία ζώα, αλλά και τα παιδιά, που από άγνοια μόνο δεν φοβούνται, δεν μπορούν να χαρακτηριστούν ανδρεία. «Το άφοβο και το ανδρείο δεν είναι το ίδιο»197b. Είναι πολλοί αυτοί που εξαιτίας έλλειψης μέριμνας (ο Νικίας μιλάει για μέριμνα, ο Λάχης για καρτερία με σύνεση) φέρονται με αφοβία, τόλμη και θρασύτητα. Αυτούς ο Νικίας τους ονομάζει θαρραλέους. ‘’Ανδρείους’’ ονομάζει όσους είναι φρόνιμοι, αυτούς δηλαδή που έχουν και τόλμη και μέριμνα. Εξ άλλου, όπως είπαμε, μια πράξη που είναι μεν θαρραλέα, αφού περιλαμβάνει ανάληψη κινδύνου, αλλά είναι χωρίς άξιο σκοπό και με μικρό όφελος, δεν μπορεί να χαρακτηριστεί σαν ανδρεία πράξη, αλλά μάλλον σαν ανόητη.

Εδώ παρεμβαίνει ο Σωκράτης, για να παρατηρήσει ότι η ανδρεία είναι ένα από τα μέρη της αρετής, όπως είναι και η δικαιοσύνη, η σωφροσύνη και η σοφία. Ο Νικίας είχε πει ότι ανδρεία είναι η γνώση όσων σχετίζονται με τον φόβο (δηλαδή των δεινών) και με το θάρρος (δηλαδή των αγαθών). Δεινά είναι όσα γεννούν δέος και θαρραλέα όσα δεν γεννούν δέος. «Δέος άλλωστε είναι η προσδοκία μέλλοντος κακού»198b. Δεινά δηλαδή είναι οι μελλοντικές συμφορές, και θαρραλέα είναι τα μελλοντικά αγαθά. Γνώση όμως, για οτιδήποτε, δεν μπορεί να νοηθεί χωριστά για το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον. Όσον αφορά την Ιατρική, για παράδειγμα, κάτι που ξέρουμε ότι είναι υγιεινό σήμερα, σίγουρα ήταν και στο παρελθόν, και θα είναι και στο μέλλον. Και η στρατηγική επίσης, μελετά αυτά που γίνονται τώρα και όσα έγιναν στο παρελθόν για να κάνει προβλέψεις του τι θα γίνει στο μέλλον, γι’ αυτό και δεν βασίζεται στους μάντεις. Η ίδια επιστήμη δηλαδή γνωρίζει όσα θα γίνουν, όσα γίνονται και όσα έγιναν. Τον ίδιο κανόνα πρέπει να υπακούει και η ανδρεία, αφού είναι γνώση. Άρα η ανδρεία δεν μπορεί να ταυτίζεται με τη γνώση των δεινών και των θαρραλέων, αφού αυτά αφορούν μόνο τα του μέλλοντος. Ο Νικίας δηλαδή απάντησε για την ανδρεία μόνο εν μέρει (κατά το ένα τρίτο, αφού παρέβλεψε το παρελθόν και το παρόν).

Αν επιμείνουμε να ορίσουμε την ανδρεία σαν γνώση, συνεχίζει ο Σωκράτης, πρέπει αυτή να αφορά και το παρόν και το παρελθόν, και αφού την ταυτίσαμε με τη γνώση των συμφορών και των αγαθών, πρέπει να της αποδώσουμε τη γνώση όλων των αγαθών και των κακών, όπως εκφράζονται πάντα. Έτσι όμως η ανδρεία θα ταυτιζόταν με το σύνολο της αρετής, κάτι που θα ήταν παράλογο, και που συμφώνησαν από πριν ότι δεν ισχύει, αφού θεώρησαν την ανδρεία μόνο σαν ένα μέρος της αρετής.

«Άρα, Νικία, δεν βρήκαμε τι είναι ανδρεία»199e καταλήγει ο Σωκράτης, ο οποίος αποδίδει στον εαυτό του όση άγνοια διακατέχει και τους υπόλοιπους. Εξ άλλου, καθ’ όλη την διάρκεια του διαλόγου, ο ίδιος δεν πρότεινε καμία δικιά του θέση, παρά μόνο ζητούσε διευκρινήσεις από τους υπόλοιπους για να τους δείξει ότι έσφαλαν, και κατεύθυνε την συζήτηση όπου θεωρούσε ότι έπρεπε, ώστε να καταλήξουν σε κάποια αλήθεια. Και πάντα ο Σωκράτης δήλωνε την άγνοιά του, υποστηρίζοντας ότι το μόνο που μπορούσε να κάνει είναι να βοηθάει τους συνομιλητές του να γεννούν ιδέες (σαν κάποιον μαιευτήρα). Για να αποδώσει όμως η μαιευτική μέθοδος, πρέπει ο συνομιλητής να είναι ικανός να παράγει ορθές ιδέες.

Ο Λάχης αποδεικνύεται επιφανειακός και επιπόλαιος, αφού πέρα από τις απαντήσεις του που περιορίστηκαν σε παραδείγματα και δεν αφορούσαν έννοιες για τις οποίες τον ρώτησε ο Σωκράτης, καθ’ όλη την διάρκεια της συζήτησης δεν αποφεύγει να αρπάζεται με τον Νικία, να τον αποπαίρνει και να τον προσβάλλει. Το μόνο που κατάφερε έτσι είναι να δείξει την δικιά του φιλοσοφική κατωτερότητα σε σχέση και με τον Σωκράτη αλλά και με τον Νικία.
Ana Maria Edulescu - Socrates - Ancient Greek Philosopher

Ana Maria Edulescu – Socrates – Ancient Greek Philosopher

Το λάθος που έκανε ο Νικίας από την άλλη, είναι να ταυτίσει την ανδρεία με τη γνώση των δεινών και αγαθών. Όταν ο Σωκράτης έλεγε ότι η αρετή είναι γνώση, δεν ταύτιζε τις δύο έννοιες. Εννοούσε ότι για να κάνουμε κάτι ενάρετο, πρέπει να γνωρίζουμε το αντικείμενο αυτής της αρετής, δηλαδή το τι είναι, αλλά και πώς να κάνουμε πράξη με τρόπο που θα προσφέρει ωφέλεια (όπως ο γιατρός για να ωφελήσει τον ασθενή πρέπει να ξέρει την επιστήμη της ιατρικής αλλά και το τι θα είναι ωφελιμότερο για τον εκάστοτε ασθενή – βλ. Χαρμίδης). Ο Νικίας θεωρεί σαν αντικείμενο αυτής της γνώσης τα μελλούμενα καλά και βλαβερά. Είχε δίκιο βέβαια όταν είπε ότι ένα παιδί που από άγνοια μόνο φέρεται με τόλμη δεν μπορεί να χαρακτηριστεί ανδρείο. Όταν για παράδειγμα ένα αγόρι προσπαθήσει άκριτα να ανεβεί έναν απόκρημνο βράχο, χωρίς να συνειδητοποιεί πόσο εύκολο είναι να κάνει ένα μοιραίο λάθος, ή όταν δεν ξέρει καν τι λάθη μπορεί να κάνει, και όταν αγνοεί τι μπορεί να πάθει πέφτοντας, όντως δεν μπορούμε να του αποδώσουμε τον χαρακτηρισμό του ανδρείου. Δεν είναι όμως η ίδια η άγνοια του κινδύνου που πρέπει να επισημάνουμε. Η άγνοια είναι μόνο αυτό που κάνει το αγόρι να μην φοβάται. Και είναι αυτή η έλλειψη φόβου που το αποκλείει από την ανδρεία. Γιατί αν έχει κάποιο νόημα η λέξη ανδρεία, είναι το ξεπέρασμα του φόβου. Αν δεν υπάρχει φόβος να ξεπεραστεί, ποια είναι η προσπάθεια του ήρωα και ποιο το επίτευγμά του, που θα προκαλέσει τον θαυμασμό μας;

Σίγουρα το να μπει κανείς σε έναν ανελκυστήρα δεν μπορεί να χαρακτηριστεί τολμηρό εγχείρημα. Για κάποιον κλειστοφοβικό όμως; Όπως έλεγε ο Σωκράτης, καμία πράξη δεν είναι ενάρετη από μόνη της, αλλά εξαρτάται από το ποιος πράττει, και γιατί. Αυτός είναι και ο λόγος που τελικά στο παράδειγμα του Σωκράτη πιο ανδρείος αποδεικνύεται ο στρατιώτης του μικρού και αδύναμου στρατού, γιατί αυτός πράττει σχεδόν απελπισμένα (αλλά όχι ανέλπιδα), χωρίς να υπολογίσει λογιστικά ή πιθανολογικά το αποτέλεσμα της πράξης του˙ πράττει παράτολμα. Ξεπερνά τον εύλογο φόβο που προκύπτει από τα αντικειμενικά εμπόδια, ενεργεί ενάντια στη λογική (ασύνετα όπως είπαμε πριν), και έχει σαφή και ενάρετο σκοπό (να επιζήσει και να νικήσει τον αντίπαλο και άρα να σώσει όχι μόνο τη ζωή του, αλλά και των συμπολεμιστών του, της πόλης του…).

Η έλλειψη φόβου όμως δεν είναι επιλογή αυτού που δεν φοβάται, είναι εν τέλει αποτέλεσμα της άγνοιας των κινδύνων ή προϊόν της ιδιοσυγκρασίας του άφοβου. Κανένα από τα δύο δεν προκύπτουν από ελεύθερη επιλογή του. Το να φοβάται κάποιος και να επιλέξει να μην τον κερδίσει ο φόβος, αλλά να ενεργήσει παρά τον φόβο του˙ αυτό είναι που τον κάνει ανδρείο. Αυτή η επιλογή είναι που θα τον ορίσει, και κάθε επιλογή προϋποθέτει ελευθερία σκέψης και δράσης. Γι’ αυτό και μόνο ο ελεύθερος άνθρωπος μπορεί να γίνει ενάρετος.

Πλάτων – Λάχης (ή περί ανδρείας) (εκδ. Κάκτος, 1993)

http://eranistis.net/wordpress/2015/04/ ... on-valour/
1.Σοφία πάντων κάλλιστον, η δε αμάθεια πάντων κάκιστον
2. ζητεῖτε τὴν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ, καὶ ταῦτα πάντα προστεθήσεται ὑμῖν

Re: Η αρετή της Ανδρείας

7
RAMNOUSIA
Αριστοτέλης : Η έννοια της ανδρείας (Μεγάλα Ηθικά)

Ο γενναίος καθορίζεται με βάση τον ανθρώπινο φόβο και το ανθρώπινο θάρρος δηλαδή αν κάποιος δείχνει θάρρος εκεί που οι περισσότεροι ή όλοι φοβούνται, είναι τότε γενναίος. Επίσης επειδή το θεωρεί καλό και μπορεί να ενεργεί έτσι ακόμα κι αν δεν είναι κανένας παρών.

Δεν πρέπει να χαρακτηρίσουμε γενναίο εκείνον που έχει θάρρος χάρη στην πείρα του.
Π.χ. όπως οι επαγγελματίες στρατιώτες γιατί χάρη στην πείρα τους ξέρουν ότι σε τούτο τον τόπο ή ή τον χρόνο ή κάτω απ 'τις συγκεκριμένες συνθήκες δεν μπορούν να πάθουν κακό.

Επίσης ούτε, και όσοι δεν έχουν πείρα σχετικά με τις ενδεχόμενες συνέπειες, πρέπει να χαρακτηριστούν γενναίοι γιατί είναι απελευθερωμένοι από τον φόβο της απειρίας τους.

Υπάρχουν κι εκείνοι που θεωρούνται γενναίοι εξ αιτίας των παθών τους.
Π.χ.Οι ερωτευμένοι ή οι θρησκευόμενοι(πχ.μάρτυρες αυτοκτονίας).Ούτε αυτούς τους λέμε γενναίους.
Γιατί αν τους στερήσουμε το πάθος τους, παύουν να είναι γενναίοι.
Ούτε είναι ανδρεία όταν οι άνθρωποι υπομένουν τον κίνδυνο από ντροπή μπροστά στους συμπολίτες τους. Όχι πως η ανδρεία εμφανίζεται σε κάποιον χωρίς καθόλου πάθος και ορμή.
Αλλά η ορμή πρέπει να προέρχεται από τη λογική και να κατευθύνεται προς το καλό.

Όποιος λοιπόν ωθείται από λογική ορμή και αντιμετωπίζει τον κίνδυνο για χάρη του καλού, είναι γενναίος.
Δεν σημαίνει όμως επειδή δείχνει πάθος και ορμή την ώρα της ανδρείας πράξης, ότι ο γενναίος άνθρωπος δεν φοβάται καθόλου.
Γιατί δεν είναι γενναίος ένας άνθρωπος που δεν φοβάται τίποτα.
Τότε και οι πέτρες και τα άλλα άψυχα θα ήταν γενναία.
Είναι αναγκαίο να αντιμετωπίζει τον κίνδυνο, παρά το ότι νιώθει τον φόβο διαφορετικά, αν τον αντιμετωπίζει χωρίς να νιώθει φόβο, δεν είναι γενναίος.

http://www.ramnousia.com/2010/12/blog-post_6627.html
1.Σοφία πάντων κάλλιστον, η δε αμάθεια πάντων κάκιστον
2. ζητεῖτε τὴν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ, καὶ ταῦτα πάντα προστεθήσεται ὑμῖν

Re: Η αρετή της Ανδρείας

8
Άμμες ποκ' ήμες άλκιμοι νεανίαι (Εμείς υπήρξαμε κάποτε ρωμαλέοι και ισχυροί νέοι) Γέροντες της Σπάρτης
Άμμες δε γ' ειμέν, αι δε λης πείραν λάβε (Εμείς όμως είμαστε τώρα και αν θέλεις έλα να δοκιμάσεις) Άνδρες της Σπάρτης
Άμμες δε γ' εσόμεθα πολλώ κάρρονες (Εμείς, όμως, θα γίνουμε πολύ καλύτεροι) Παιδιά της Σπάρτης
Αναγνωρίζει την ενοχή του μόνο ο γενναίος. Σεμνός είναι μόνο ο γενναίος, συγχωρεί μόνο ο γενναίος, … και γελάει μόνο ο γενναίος, αλλά συνήθως το γέλιο του είναι … δάκρυα Γκέρτσεν Α.
Ανδρεία σωφροσύνης αιρετωτέρα (Η ανδρεία είναι προτιμότερη της σωφροσύνης) Αριστοτέλης
Αυτός που φοβάται να πλησιάσει την κυψέλη, δεν είναι άξιος της κηρύθρας Σαίξπηρ
Γενναιότητα είναι η μεγαλοφυϊα της καρδιάς
Για την γενναιότητα περισσότερο απ’ όλους μιλάει ο δειλός, ενώ για την ευγένεια ο αγενής. - Λέων Τολστόι
Δεν πρέπει οι πόλεις να οχυρώνονται με πέτρες και ξύλα, αλλά με την ανδρεία των κατοίκων τους. Αγησίλαος
Δεν χρειαζόμαστε καθόλου ανδρεία, εάν όλοι είμαστε δίκαιοι Αγησίλαος
Ελεύθερον το εύψυχον Θουκυδίδης
Ένας άνθρωπος με θάρρος κάνει την πλειοψηφία Άγνωστος
Η ανδρεία δεν είναι η επιπόλαιη υποτίμηση του κινδύνου, αλλά η σωστή εκτίμηση και κατανίκησή του Ρίχτερ
Η ανδρεία είναι περίσκεψη
Η ανδρεία έχει περισσότερους θαυμαστές παρά ακολουθούντες Γκάρντινερ Μ.
Η ανωτερότητα και η δόξα πρέπει να αποκτώνται με τη φρόνηση και τη γενναιότητα Αγησίλαος
Η γενναιότητα δε διαθέτει φωτογένεια και να παίξεις τους ρόλους των κακοποιών είναι πιο ενδιαφέρων Ντούγκλας Κ.
Η γενναιότητα είναι η μεγαλοφυϊα της καρδιάς Μανέ
Η γενναιότητα είναι κίνηση της ψυχής και του σώματος Σωκράτης
Η γενναιότητα είναι προτιμότερη από τη σύνεση Αριστοτέλης
Η γενναιότητα ποτέ δεν ξεφεύγει από τα όρια της ευγένειας
Η περιέργεια είναι μία από τις μορφές της γυναικείας γενναιότητας Ουγκώ
Η πιο σπάνια γενναιότητα είναι η γενναιότητα της σκέψης. Φρανς Ανατόλ
Θάρρος: ο πανικός που τρέχει προς τα εμπρός Ισκαντέρ Φ.
Μετά από τη μάχη εμφανίζονται οι γενναίοι (Depois da batalha aparecem os valentes) Πορτογαλική Παροιμία
Μη σπρώχνεις τον δειλό στ' άκρα, θα τον κάνεις να γίνει γενναίος Χαζμπ Ιμπν
Ο γενναίος άνθρωπος συνήθως υποφέρει χωρίς να παραπονιέται, ενώ ο αδύναμος παραπονιέται χωρίς να υποφέρει Μπουάστ Π.
Ο γενναίος μπορεί να χάσει τη ζωή του. Ο δειλός όμως χάνει κάτι που είναι ακόμη περισσότερο πολύτιμο: Την τιμή του Φος στρατάρχης
Ο γενναίος οφείλει να είναι και μεγαλόψυχος Κικέρων
Ο δειλός τρέμει περιμένοντας τον κίνδυνο, ο φοβητσιάρης όταν έρχεται ο κίνδυνος, αλλά ο γενναίος όταν θα πέρασει Πολ Ζ.
Ο ήρωας δεν είναι πιο γενναίος από ένα συνηθισμένο άνθρωπο, αλλά πιο γενναίος για πέντε λεπτά περισσότερο Έμερσον Ραλφ
Ο υπομονετικός άνθρωπος αξίζει περισσότερο από τον γενναίο Δουμάς (πατέρας)
Οι αληθινοί φιλόσοφοι είναι συνετοί και γενναίοι Πλάτων
Οι γενναίοι δεν πρέπει να πέφτουν υπό το βάρος της συμφοράς Σίλιος Ιτάλικος
Οι γενναίοι τολμούν
Πάσα Γη πατρίς γενναίων (Για τους γενναίους που έπεσαν στη μάχη, όπου κι αν ταφούν είναι σαν να τάφηκαν στην πατρίδα τους) Ευριπίδης
Πρέπει να είσαι πολύ γενναίος για να πεις φωναχτά για εκείνα, που όλοι οι άλλοι γνωρίζουν αλλά μιλάνε χαμηλόφωνα Γκέρτσεν Α.
Τι γλυκειά είναι η ανταμοιβή που στερεώνει τους γενναίους!
Τι γλυκειά είναι η ανταμοιβή που στεφανώνει τους γενναίους! Τζόνσον
Το κάθε τι υπηρετεί μια γενναία ψυχή Σμιθ
Το μεγαλύτερο μέρος της ανδρείας είναι η περίσκεψη Σαίξπηρ
Το να δούμε ποιο είναι το δίκαιο και όχι τι μας συμφέρει, αυτό είναι ανδρεία Κομφούκιος
Το ότι οι γενναίοι είναι θαρραλέοι δεν σημαίνει και ότι όλοι οι θαρραλέοι είναι γενναίοι. Γιατί, το θάρρος δημιουργείται στους ανθρώπους από επιτηδειότητα, από οργή κι από μανία, όπως κι η δύναμη, ενώ η γενναιότητα προέρχεται από τη φύση κι από τη σωστή διάπλαση της ψυχής Πλάτωνας
Του αντρειωμένου ο θάνατος δίνει ζωή στη νιότη Βαλαωρίτης
Μη δίνης θάρρος! Πόσοι το εξίζουν; Και πόσους, αν τους δώσης,δε θα τους βλάψης;...Κι όταν,αργά ή γρήγορα,το πάρης πίσω;...Ηρακλής Αποστολίδης

https://el.wikiquote.org/wiki/%CE%91%CE ... E%AF%CE%B1
1.Σοφία πάντων κάλλιστον, η δε αμάθεια πάντων κάκιστον
2. ζητεῖτε τὴν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ, καὶ ταῦτα πάντα προστεθήσεται ὑμῖν
Απάντηση

Επιστροφή στο “Αρχαία Ελληνική Γραμματεία”