Η μεταμόρφωση της Ελλάδας μετά το 2010
Το κλίμα των ημερών ευνοεί την υπέρμετρη απαισιοδοξία. Η αδυναμία, όμως, διάκρισης των ξερών από τα χλωρά, είναι τόσο αδικαιολόγητη όσο και επικίνδυνη. Είναι, επομένως, ανάγκη να προσεγγίσουμε ορισμένες πτυχές της κοινωνικής μας ζωής με μεγαλύτερη ψυχραιμία.
Το μεγάλο πάρτι της μεταπολίτευσης, με την κάθε οργανωμένη ομάδα να εκβιάζει το κράτος επιτυγχάνοντας και την αντίστοιχη απόδοση προνομίων, τελείωσε. Τι ακολουθεί όμως; Μια πιθανότητα είναι οι οργανωμένες ομάδες να αυξήσουν ακόμα περισσότερο τη διεκδικητικότητά τους, για να διατηρήσουν τη μερίδα τους από τη μικρότερη πίτα που θα προκύψει. Μια άλλη πιθανότητα είναι η εγκατάλειψη των πρακτικών διεκδίκησης που κυριάρχησαν τις τελευταίες δεκαετίες και η γενική αναπροσαρμογή της συμπεριφοράς των ανθρώπων. Θεωρώ το δεύτερο σενάριο πιθανότερο από το πρώτο.
Η εκτίμησή μου προκύπτει από τρεις παρατηρήσεις για τον ρόλο των θεσμών εν γένει, τη μορφή του διεκδικητισμού και τις στρατηγικές του ελληνικού μικροαστισμού.
Είναι ανάγκη να τονιστεί το εξής αυτονόητο: οι αντικοινωνικές συμπεριφορές που παρατηρούμε τα τελευταία χρόνια δεν είναι προϊόντα ενός «εθνικού χαρακτήρα» ή αναπόσπαστα στοιχεία του που ταυτίζονται με την ιστορία του έθνους. Είναι, αντίθετα, εξαιρετικά ευμετάβλητα και εύπλαστα συμπτώματα μιας απόλυτα ορθολογικής συμπεριφοράς που αναπτύσσεται μέσα σ’ ένα συγκεκριμένο θεσμικό πλαίσιο. Γιατί να μας ξαφνιάζει η μη συμμόρφωση με τους κανόνες, όταν πρυτανεύει η διαφθορά και η διεκδίκηση προνομίων σε βάρος του συνόλου και όταν τέτοιες συμπεριφορές επιβραβεύονται μέσω της ανομίας; Το αξιοπερίεργο, μάλιστα, και εκείνο που συνηγορεί στην απουσία ενός εθνικού χαρακτήρα, είναι η ηθική καθημερινή συμπεριφορά εκατοντάδων χιλιάδων ανθρώπων που συμμορφώνονται με τους κανόνες, αγνοώντας τα αντικίνητρα που τους περιβάλλουν: όλοι μας έχουμε συναντήσει ανθρώπους που κάνουν σωστά και σοβαρά τη δουλειά τους χωρίς να αποκομίζουν κάποιο υλικό κέρδος γι’ αυτό. Συχνά, μάλιστα, επιβαρύνονται και με κόστος.
Το κλασικό παράδειγμα για τη σχέση θεσμών και συμπεριφορών είναι η μετανάστευση. Μετά το αρχικό σοκ, η μεγάλη πλειοψηφία των Ελλήνων μεταναστών προσαρμόζεται στους κανόνες λειτουργίας των νέων χωρών τους χωρίς κανένα απολύτως πρόβλημα. Σύντομα, μάλιστα, μετατρέπονται σε φανατικούς οπαδούς της τήρησης των κανόνων καθώς γνωρίζουν τις συνέπειες της ανομίας από πρώτο χέρι. Γι’ αυτό ακριβώς, ένας μεγάλος κίνδυνος σε σχέση με την αντίστοιχη μετανάστευση προς την Ελλάδα, είναι η κοινωνικοποίηση των μεταναστών μέσα στη γενικευμένη ανομία που επικρατεί στη χώρα μας.
Η δεύτερη παρατήρηση αφορά τη μορφή και το περιεχόμενο της διεκδικητικής δράσης στην Ελλάδα. Αν εξαιρέσει κανείς τις εκδηλώσεις στις οποίες πρωτοστατεί το ΚΚΕ, η μεγάλη πλειοψηφία των διεκδικητικών δράσεων είναι περισσότερο ένα πανηγύρι, πασπαλισμένο με μπόλικο συναισθηματισμό, παρά μια οργανωμένη, κάθετη και ψυχρή σύγκρουση με το κράτος. Αυτό, άλλωστε, είναι και το στοιχείο που διαφεύγει συνήθως από τους ξένους παρατηρητές. Οι επιφανειακές συμπεριφορές, όμως, είναι και ιδιαίτερα ευμετάβλητες.
Η τρίτη παρατήρηση αφορά τις οικονομικές στρατηγικές του ελληνικού μικροαστισμού. Είναι γνωστή η ροπή προς τον τονισμό των κατ’ εξοχήν αντιπαραγωγικών στοιχείων του: μικροαπάτες, προχειρότητα, τεμπελιά, αρπαχτές κ.λπ. Τα «ρουμς του λετ», για παράδειγμα, έχουν γίνει συνώνυμο ενός άθλιου τουριστικού προϊόντος. Ομως ξεχνάμε πως δίπλα σ’ αυτά έχει δημιουργηθεί και μια πολύ αξιόλογη υποδομή: από την αξιοπρεπή οικογενειακή ταβέρνα ώς την υποδειγματικής λειτουργίας μεγάλη ξενοδοχειακή μονάδα, περνώντας από τη μεσαίου μεγέθους επιχείρηση που σέβεται πραγματικά τον πελάτη της.
Την τελευταία δεκαπενταετία έχει αυξηθεί σημαντικά τόσο ο αριθμός όσο και το ειδικό βάρος των σοβαρών τουριστικών επιχειρήσεων, πράγμα που δείχνει πως, αντίθετα απ’ ό,τι λέγεται συχνά, η ευρωπαϊκή εμπειρία δεν υπήρξε για τη χώρα μας κάτι ξώφαλτσο. Αντίθετα, κινητοποίησε τα πιο δυναμικά στρώματα της κοινωνίας. Ποτέ ώς τώρα δεν είχε η Ελλάδα τόσα πραγματικά αξιόλογα εστιατόρια. Ποτέ ώς τώρα δεν κατόρθωσε να αναδείξει τέτοιο εύρος εξαιρετικών τοπικών προϊόντων, όπως π.χ. τα κρασιά της. Δεν πρέπει, τέλος, να ξεχνάμε πως εξαιτίας των εγγενών περιορισμών του μικροαστισμού αποφύγαμε τις τεράστιες και αμετάκλητες καταστροφές που προκάλεσαν η μεγάλη κλίμακα και ο κεντρικός σχεδιασμός. Οσοι έχουν επισκεφθεί την ισπανική Costa del Sol διαπιστώνουν με φρίκη από τι γλιτώσαμε.
Θα μπορούσα να παραθέσω δεκάδες παραδείγματα. Ορισμένα είναι τόσο αυτονόητα που τα προσπερνάμε δίχως δεύτερη σκέψη. Ας αναλογιστεί κανείς την τεράστια επένδυση που πραγματοποίησε η ελληνική κοινωνία την τελευταία εικοσαετία σε σχέση με τη μεγέθυνση του ανθρώπινου κεφαλαίου της. Ας συγκρίνει την εκμάθηση ξένων γλωσσών, και ιδιαίτερα της διεθνούς lingua franca, των αγγλικών, με χώρες όπως η Γαλλία, η Ισπανία ή η Ιταλία. Δεν υπάρχει σύγκριση.
Αλλα παραδείγματα είναι λιγότερο αυτονόητα. Η αντιπαροχή υπήρξε μια χρυσή σελίδα του ελληνικού μικροαστισμού: μια ελληνική πατέντα που επέτρεψε την άμεση στέγαση εκατοντάδων χιλιάδων εσωτερικών μεταναστών με ελάχιστα κεφάλαια. Μας αρέσει να την κατακρίνουμε γιατί κατέστρεψε την παλιά Αθήνα.
Ας αφήσουμε στην άκρη το γεγονός πως η παλιά Αθήνα δεν ήταν η ειδυλλιακή πόλη που κατασκευάσαμε στη φαντασία μας και πως για κάθε νεοκλασικό που καταστράφηκε αντιστοιχούσαν εκατοντάδες ανήλιαγα υπόγεια. Καλό είναι, επίσης, να αποφεύγουμε τις προσφιλείς μας συγκρίσεις με την ουτοπία. Δύο ήταν οι εναλλακτικές λύσεις για την Αθήνα του 1950: οι φαβέλες και οι αντίστοιχες παραγκουπόλεις των αναπτυσσόμενων χωρών και ο καταθλιπτικός σοσιαλιστικός ρεαλισμός των τεράστιων, δυσλειτουργικών και πλήρως αποτυχημένων εργατικών πολυκατοικιών σε Δύση και Ανατολή. Θα τις επιλέγαμε;
Οι παρατηρήσεις αυτές συγκλίνουν στο ότι η ελληνική κοινωνία θα εγκαταλείψει τον στείρο διεκδικητισμό και την προσοδοφορία της τελευταίας τριακονταετίας και θα ανταποκριθεί στις νέες προκλήσεις από τη στιγμή που θα κληθεί να λειτουργήσει μέσα σ’ ένα διαφορετικό θεσμικό πλαίσιο, το οποίο έχει αρχίσει να αναδύεται ήδη μέσα από την κρίση.
Αυτήν ακριβώς τη διαδικασία περιγράφει ο κορυφαίος ιστορικός William McNeil, σ’ ένα εξαιρετικά διεισδυτικό βιβλίο που κυκλοφόρησε το 1978 και δεν έχει ακόμα μεταφραστεί στα ελληνικά. Ο τίτλος του; «Η μεταμόρφωση της Ελλάδας μετά το 1945».
http://infognomonpolitics.blogspot.com
Επιστροφή στο “Γενικά περί Ελλάδας”
- Φιλούμενος φόρουμ
- - Πίνακας ανακοινώσεων
- - - Αλληλοβοήθεια
- - Ας γνωριστούμε!!!
- - H δική μας γωνιά!(μόνο ενεργά μέλη)
- - - Δικές σας εμπειρίες!!!
- Γενικές συζητήσεις
- - Επικαιρότητα
- - - Ειδησεις απο την Ελλάδα
- - - Ειδησεις απο τον υπόλοιπο κόσμο
- - - Παγκόσμια - Ελληνική Οικονομία
- - Διαφορες συζητήσεις και θέματα.
- - - Δικές σας απορίες
- - - Διάφορα θέματα απο EMAIL
- - - Σαν σήμερα
- - - Ψηφοφορίες
- Παγκόσμια Γεωπολιτική και εθνικός ανθελληνισμός
- - Ο εντός των πυλών ανθελληνισμός
- - - Το μεταναστευτικό ζήτημα
- - - Το παρακράτος και η διαβρωμένη πολιτική
- - - Μ.Κ.Ο. Μπίζνες Καλά Οργανωμένες
- - Η εναντίον της Ελλάδος επιβουλή
- - - Ελληνοσκοπιανά
- - - Ελληνοτουρκικά
- - - Ελληνοεβραικά
- - Παγκοσμιοποίηση και γεωπολιτική
- - - Οι εξελίξεις στα Βαλκάνια
- Παγκοσμιοποίηση
- - Νέα τάξη Πραγμάτων
- - - Η νέα τάξη πραγμάτων στην Ελλάδα
- - - Δυναστείες και Οικογένειες
- - Νέα Εποχή. Πρόσωπο και Προσωπείο
- - - Τα νεοεποχιτικά ευαγγέλια
- - - Μυστικισμός - Αποκρυφισμός - Πνευματισμός
- - Σύμβολα και αποσυμβολισμοί
- - Βιομηχανία υποταγής συνειδήσεων
- - - Η παραχάραξη της ιστορίας και του πολιτισμού
- - O Μεγάλος Αδελφός - Big Brother state
- - - MicroChip- rfid Το Χάραγμα της Νέας Εποχής?
- - - Νέα από το Κράτος του Μεγάλου Αδελφού
- - - Ο μεγάλος αδερφός στην Ελλαδα
- - - Συστηματα Παρακολούθησης
- - Μυστικές Εταιρείες-Λέσχες-Στοές
- - - Μασωνία - Τεκτονισμός
- - - Τα Τάγματα και οι Λέσχες
- - - Η Μασωνία στην Ελλαδα
- - - Το παγκόσμιο δίχτυ του Σιωνισμού
- - Νεοταξικές Τεχνολογίες και Μαυρα Προγραμματα
- - - HAARP και άλλα υπερόπλα
- - - Η Ιδεολογία του Θανάτου
- - - Chemtrails,oι χημικές ουρές
- - Η Δική μας Αντίσταση
- - - Δράση κατά της Παγκοσμιοποίησης
- - - Ι.Μ.Εσφιγμένου. Το μοναστήρι που έγινε σύμβολο
- - - Αντινεοταξικά τραγούδια
- - - Κληρικοί στην υπηρεσία του Χριστού και της Ελλάδας
- Θρησκευτική αναζήτηση
- - Ορθοδοξία
- - - Γενικά θέματα
- - - Βίοι Αγίων
- - - Διδασκαλιες αγιων και αποστάγματα πατερικης σοφιας
- - - Δογματική, μυστήρια και εορτές
- - - Ιστορικά θέματα για την Εκκλησία
- - - Ανάγνωση και ερμηνεία της Αγίας Γραφής
- - Οικουμενισμός - Πανθρησκεία
- - - Οικουμενιστικές κινήσεις
- - - Kληρικοί στην υπηρεσία του Αντιχρίστου.
- - "Ο Καιρός γάρ εγγύς"
- - - Αντίχριστος - 666 - χξς\'
- - - Προφητείες και Αποκάλυψη
- - - - Προφητείες Γερόντων
- - - - Διάφορες Προφητείες
- - - Σημεία των Καιρών
- - Γενικά θέματα περί θρησκείας
- - - Πνευματικές αναζητήσεις
- - - Eλληνισμός-Χριστιανισμός
- - - Θεός και επιστήμη
- - - O Aντιχριστιανισμός σε όλο του το μεγαλείο
- - Άλλες θρησκείες & αιρέσεις,σἐκτες & παραθρησκείες,
- - - Ισλάμ
- - - Παπισμός
- - - Ιεχωβάδες
- - - Παραθρησκεία-Νεοφανείς Αιρέσεις-Σέχτες-Καταστροφικές Λατρείες
- H Ελλάδα ανά τους αιώνες
- - Γενικά περί Ελλάδας
- - - Μεγάλοι Έλληνες
- - - Θέματα για την Μακεδονία - Θράκη
- - - Θέματα για το Αιγαίο
- - - Χαμένες Πατρίδες
- - Η Ελληνική Γλώσσα
- - Η Κύπρος
- - Ιστορικά θέματα
- Αρχαιότητα
- - Αρχαία Ελλάδα
- - - Οι επιστήμες στην αρχαία Ελλάδα
- - - Ελληνική μυθολογία
- - - Θεματολογία περί Μέγα Αλέξανδρου
- - - Αρχαίοι Ελληνες που άφησαν εποχή
- - - Αρχαία Ελληνική Γραμματεία
- - - Αρχαία Ελληνικά Μυστήρια
- - - - Παγκόσμιος Αρχαιοελληνικός πολιτισμός
- - Αρχαίοι πολιτισμοί
- - - Αρχαίες και σύγχρονες φυλές
- - - Παγκόσμια μυθολογία
- Το φόρουμ του ανεξήγητου και του μεταφυσικού
- - Ανεξήγητα,μυστήρια και παράξενα φαινόμενα.
- - - Ο κόσμος του μεταφυσικού
- - - Τα μυστήρια της αρχαιότητας
- - - Εξωγήινοι - ATIA - UFO
- - - Παραψυχολογία
- - - Περίεργα πλάσματα
- - - Tόποι δύναμης
- Επιστήμη & Περιβάλλον
- - Επιστήμες
- - - Επιστημονικά "παράξενα"-Περίεργες εφευρέσεις
- - - Αστρονομία - Αστροφυσική-Διάστημα
- - - Αρχαιολογία - Προιστορία και σχετικές ανακαλύψεις
- - - - Αρχαιολογικές ανακαλύψεις στην Ελλάδα
- - - Yγεία
- - Περιβαλλοντικές ανησυχίες
- - - Γενικά θέματα
- - - - H απάτη της υπερθέρμανσης και των κλιματικών αλλαγών
- - - Περιβαλλοντικές καταστροφές
- - - Εθελοντισμός-Προτάσεις-Δράσεις
- - - Εναλλακτικές πηγές ενέργειας
- Η συλλογή μας
- - Τα βιντεάκια μας
- - Youtube video-Συλλογή
- - - Βιντεάκια για τη Νέα Τάξη
- - - Βιντεάκια για την αρχαία και νεότερη Ελλάδα
- - - Βιντεάκια για την θρησκεία.
- - - Βιντεάκια με UFO,μεταφυσικά και ανεξήγητα φαινόμενα.
- - - Βιντεάκια διάφορα
- - Βιβλιοθήκη
- - - Βιβλία με θρησκευτικό περιεχόμενο
- - - - Λειτουργικά κείμενα,βίοι αγίων και παρακλητικοί κανόνες
- - - - Αντιαιρετικά Βιβλία
- - - - Bιβλία Πατερικής σοφίας
- - - Iστορικά βιβλία
- - - Βιβλια για τον αρχαίο Ελληνικό κοσμο
- - - - Αρχαία Ελληνική γραμματεία
- - - Βιβλία για την Ελληνική γλώσσα
- - - Διάφορα