Οι Έλληνες πολλούς αιώνες ή και χιλιετίες προ Χριστού ήξεραν να ερμηνεύσουν τα αστρικά φαινόμενα και τον ουράνιο θόλο. Μάλιστα αναφέρονται απόπειρες ουρανίων χαρτογραφήσεων ήδη κατά την Β΄ χιλιετία προ Χριστού.
Μερικές από τις πρώτες αστρολογικές αναφορές βρίσκουμε στο σύγγραμμα του Ησίοδου«Έργα και Ημέραι», που καταγράφει τις μέρες που προσφέρονται για διάφορες δραστηριότητες όπως ο τρύγος, στο ακόλουθο απόσπασμα: «όταν ο Ωρίωνας και ο Σείριος θα μεσουρανήσουν και ο Αρκτούρος θα ανατέλλει την αυγή, τότε, ω Πέρσες, μαζέψτε τα σταφύλια σας και φέρτε τα σπίτι». Σε ένα άλλο σημείο συμβουλεύει τον αδελφό του Πέρση: «όταν ανατέλλουν οι Πλειάδες, οι κόρες του Άτλαντα, ξεκινήστε τον θερισμό, και όταν δύουν, αρχίστε το όργωμα». Η πραγματεία του Ησίοδου παρουσιάζει μία προσπάθεια να ρυθμιστούν οι καλλιέργειες σε συμφωνία με τις εποχές του έτους, θέτοντας έτσι την αρχή της αστρολογικής σκέψης που προπαρασκεύασε την χρήση των άστρων σαν οδηγό αυτοκαθοδήγησης των ανθρώπων, σε όλους τους τομείς.
Χάρην στον Στράβωνα που ήταν παρά μόνον συλλέκτης (ερανιστής) έργων, μπορούμε να αντλήσουμε όλες τις βασικές σύγχρονες γνώσεις, όπως : « ή γεωγραφία.. γεωμετρίας τέ καί αστρονομία δείν τή τοιαύτη υπόθεσει (έχει ανάγκη γνώσεως). Όντως η ναυσιπλοία και η γεωγραφία χρειάζονται τήν γεωμετρία καί αστρονομία.
«Σφαιροειδή δέ τήν επιφανείαν τής γής .. επί τό μέσον τών σωμάτων φοράν» δεν λέγει «σφαίρα» αλλά «σφαιροειδήν», ήτοι ολίγον πεπελατυσμένη στους «πόλους» και συνεχίζει «ο δέ ουρανός περιφέρεται (φαινόμενος).. απ’ανατολής είς δύσιν», «καθέτως τώ ισημερινώ». Το εκπληκτικό είναι ότι πραγματικά αληθεύει το «η γή ομόκεντρος τώ ουρανώ» αφού οι άξονες και οι πόλοι ουρανού Π,Π και γής π,π ταυτίζονται, η δέ «επί τό μέσον φορά» είναι η ευθεία η ένουσα το ουράνιο σώμα με το κέντρο της γής Κ. «Πεντάξωνον τήν γήν.. διωρίζοντο (διαχωρίζονταν) αί ζώναι κύκλοις παραλλήλοις τώ ισημερινώ.. ήτοι διακεκαυμένη, τάς δέ ευκράτους και κατεψυγμένας δύο» και «οί πρός τας ορθάς (γωνίας) τέμνοντες (μεσημβρινοί) τούτους μέγιστοι κύκλοι». Διαιρούσαν τους παραλλήλους και μεσημβρινούς σε 360 μοίρες και κάθε 1 μοίρα σε 60 λεπτά (1΄ = 60 στάδια = 1852 μέτρα = 1 ναυτικό μίλι).
Τα πλάτη οι Έλληνες τα ονόμαζαν «κλίματα» (κλίσεις πολικού αστέρους ως πρός τον ορίζοντα τόπου)«τα κλίματα και τους ανέμους διασαφούσι» (καθορίζουν τον βορρά)«ού λαβείν (καταλαβαίνεις) αρκτικώτερον ή νοτιώτερον χωρίς της διά κλιμάτων επίσκεψιν (γνώση)». Εγνώριζαν και τους δύο αρκτικούς και τροπικούς κύκλους : «τού μεταξύ διαστήματος τού τε ισημερινού και τροπικού τεττάρων εξηκοστών τού μεγίστου κύκλου». Δύο τρόποι μετρήσεως του πλάτους είναι : Μέτρηση γωνίας πολικού αστέρος (έξαρμα), πλάτος Φ0, και ο δεύτερος με ύψος μεσουράνησης ουρανίου σώματος. Και τους δύο αυτους τρόπους εγνώριζαν οι Έλληνες :
«συμμεσουρανήσεις και εξάρματα πόλων». Επειδή όμως ο ισημερινός ήταν μακρυά των (400 νοτιώτερα), σκέφτηκαν να χωρίσουν την μεσόγειο «τήν καθ’ ημάς» με ένα νοητό παράλληλο κύκλο, πού περνά απο επίκαιρα σημεία, σε βόρεια και νότια. Επί ακριβεστάτου χάρτη αεροφωτογραφίας της Μεσογείου, βρήκαν την παράλληλο 36,60 που την διαιρεί στα δύο, σαν μέση γραμμή, όπως και την οικουμένην : «τον της οικουμένης πίνακα, γραμμή τινί διαιρεί διχά απο δύσεως επί ανατολήν, διερχομένη απο Ταρτησσό, Αζόρες, Καρχηδόνα, Σικελία,Πελοπόννησο, Ταυρική Κασπία, Ιμαίον όρος (έβερεστ), το Τσιγκ τάο της Κίνας.
Τα μήκη «ομοίως τας πρός έω» (ανατολάς) ή προς δύσιν .. διά της εκλειπτικής ηλίου και σελήνης συγκρίσεως». Έτσι χώριζαν οι Έλληνες με «μεσημβρινούς» τον ισημερινό σε 24 ωριαία «τμήματα», 150 έκαστον. Αρχή μετρήσεως των μηκών ο μεσημβρινός (00), διαφορετικός κατά εποχή. Στους Εληνιστικούς χρόνους ήταν της Αλεξανδρείας : «τού δι Αλεξανδρείας μεσημβρινού διαστάσεις, ήτοι πρός ανατολάς ή δυσμάς μεγέθεσι... ωρών ισημερινών». Τον 2ον μχ ο «διά των νήσων Μακάρων».
Οι Έλληνες για τον υπολογισμό του πλάτους, πλήν της μετρήσεως του εξάρματος του πολικού ή του μεσουρανούντος ηλίου (σε τροπές ή ισημερίες), είχαν και άλλη ακριβέστερη μέθοδο : την μέτρηση της μεγίστης ημέρας την 21 Ιουνίου. Χρησίμευσε κυρίως για την εύρεσησυντεταγμένων γεωγραφικών σημείων (πόλεων ή ακρωτηρίων). «Ιστόρηκεν (κατέγραψε σε πίνακες) έν τοίς τόποις τό μήκος των μεγίστων ημερών ή τό έξαρμα του ηλίου κατά τάς μεσουρανήσεις έν ταίς τροπαίς». Ο δέ Πτολεμαίος «τήν καθ’έκαστην χώραν διασήμων πόλεων μεγίστην ημέραν, τας δέ καταμήκος εποχάς (διάφορας ώρας) από τού δι’ Αλεξανδρείας μεσημβρινού..». Με αυτές τις μεθόδους πλήν των συντεταγμένων των πόλεων, εύρισκαν και το στίγμα (πλάτος, μήκος). Δηλαδή «δι’Αλεξανδρείας .. η μεγίστη ημέρα ωρών δεκατεττάρων» μετατρέπεται σε 300 50΄. Η μέθοδος αυτή και ακριβέστερη είναι η ευκολότερη. Γιατί ενώ είναι δύσκολη ακόμα και σήμερα η μέτρηση γωνίας μικρότερης των 30΄, η μέτρηση ωρών της μεγίστης ημέρας (απο ανατολής έως δύσεως) είναι δυνατή με σφάλμα σύν-πλήν 10΄΄. Ήτοι 24ω=3600 και 10΄΄ =2,5 ναυτικά μίλια μόνο
Η αστρονομία στην αρχαια Ελλαδα
1Caer está permitido, levantarse es obligatorio....."Επιτρέπεται να πέσεις, επιβάλλεται να σηκωθείς"
Xαμένη μάχη,είναι αυτή που φοβήθηκες να δώσεις
Πριν γράψεις σκέψου! Πριν κατακρίνεις περίμενε! Πριν προσευχηθείς συγχώρα! Πριν παραιτηθείς προσπάθησε!
Καλό είναι το να υπάρχεις …μα το να ζεις εν Χριστώ είναι άλλο πράγμα !
Xαμένη μάχη,είναι αυτή που φοβήθηκες να δώσεις
Πριν γράψεις σκέψου! Πριν κατακρίνεις περίμενε! Πριν προσευχηθείς συγχώρα! Πριν παραιτηθείς προσπάθησε!
Καλό είναι το να υπάρχεις …μα το να ζεις εν Χριστώ είναι άλλο πράγμα !